Nông dân Lâm Đồng làm giàu với giống trái "khó tính", xuất khẩu cả chục tấn sang Thái Lan, Trung Quốc

29/11/2025 - 13:374 phút đọc

(Banker.vn) Giống trái này đang trở thành điểm sáng của người nông dân tại Hàm Thuận (Lâm Đồng).

Mô hình 400 ha thanh long và những yêu cầu kỹ thuật khắt khe

Giữa tháng 11/2025, vườn thanh long vỏ vàng tại xã Hàm Thuận (tỉnh Lâm Đồng) bước vào vụ thu hoạch chính. Thành quả hiện tại của Hợp tác xã (HTX) Thanh long hữu cơ Trung Bình cho thấy quá trình đầu tư dài hạn, nhiều công sức của ông Ngô Văn Bình và nhóm 9 thành viên liên kết. Ông Bình sinh năm 1976, hiện là Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX, đồng thời là người khởi xướng mô hình sản xuất quy mô lớn này.

Sau nhiều năm chuẩn bị, đến năm 2021 HTX bắt đầu trồng được 400 ha thanh long. Trong số này có khoảng 370 ha thanh long vỏ vàng, ruột trắng đang ở năm khai thác thứ năm. Ngoài ra, có 10 ha thanh long ruột trắng và 20 ha thanh long ruột đỏ đang ở năm trồng thứ hai. Đây là khối lượng sản xuất lớn, đòi hỏi mức đầu tư đáng kể. Theo ông Bình, chi phí cải tạo và trồng mới đến khi thu hoạch (trong vòng 2 năm) vào khoảng 1 triệu đồng/trụ, tương ứng trung bình 1,2 tỷ đồng/ha, chưa bao gồm chi phí thuê đất.

Ngoài diện tích canh tác, HTX Trung Bình còn xây dựng hệ thống cơ sở phụ trợ như khu nhà công nhân, khu chứa vật tư – phân bón, khu dự trữ nước tưới và hệ thống xử lý như một vùng sản xuất chuyên nghiệp. Năm 2023, mô hình được chứng nhận GlobalGAP cho quy mô 100 ha, đánh dấu bước hoàn thiện trong quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế.

Thanh long vỏ vàng được đánh giá là loại trái cây khó canh tác hơn những giống phổ biến như thanh long ruột đỏ và ruột trắng do rất nhạy cảm với sâu bệnh, đặc biệt là tuyến trùng. Quy trình chăm sóc yêu cầu thụ phấn thủ công vào ban đêm, sử dụng phấn từ cây thanh long vỏ đỏ ruột trắng. Việc duy trì sản lượng ổn định theo tiêu chuẩn GlobalGAP đòi hỏi nguồn nhân lực và tay nghề cao trong mọi khâu.

Sản xuất theo đơn đặt hàng và định hướng nâng cao chuỗi giá trị

Dù khó trồng và tiêu thụ không dễ như các giống khác, HTX Thanh long hữu cơ Trung Bình lại có lợi thế lớn ở thị trường xuất khẩu. Nhiều năm qua, HTX đã duy trì được bạn hàng ổn định tại Thái Lan, nhờ đó mạnh dạn đầu tư vào thanh long vỏ vàng. Tuy nhiên, quy trình sản xuất không mở rộng ồ ạt mà điều chỉnh theo nhu cầu của khách, đặt trước ba tháng.

HTX chủ động thông báo kế hoạch và sản lượng cho các công ty xuất nhập khẩu, sau đó nhận đơn đặt hàng theo từng tuần. Sau khi thu hoạch, sản phẩm được phân loại và đóng gói theo tiêu chuẩn riêng của từng thị trường, đảm bảo độ đồng đều và chất lượng. Dù diện tích lớn, vào mùa trái vụ HTX chỉ chong đèn khoảng 1.000 trụ mỗi đợt nhằm duy trì sản lượng hợp lý.

Theo đánh giá của chủ vườn, năng suất của thanh long vỏ vàng đạt khoảng 50–60 tấn/ha/năm, cao hơn giống thanh long ruột đỏ và tương đương giống thanh long ruột trắng. Hiện 85–90% sản lượng được xuất khẩu sang Thái Lan, Trung Quốc, Nga theo cả chính ngạch và tiểu ngạch. Phần còn lại tiêu thụ trong nước qua thương lái và chợ truyền thống.

Tuy vậy, HTX cũng đối mặt với áp lực cạnh tranh khi nhiều quốc gia trong khu vực như Trung Quốc và Thái Lan bắt đầu mở rộng diện tích trồng thanh long vỏ vàng. Để nâng cao năng lực cạnh tranh, HTX cho biết mong muốn được hỗ trợ về kỹ năng quảng bá sản phẩm, ứng dụng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và mở rộng kênh bán hàng.

“Trái ngọt” của HTX Trung Bình đến từ quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn GlobalGAP và khả năng duy trì chất lượng ổn định. Với lợi thế vùng trồng Hàm Thuận có điều kiện khí hậu phù hợp cho thanh long, HTX đặt mục tiêu tiếp tục phát triển chuỗi giá trị bền vững, hướng tới thị trường xuất khẩu chất lượng cao, đồng thời giữ vững vai trò một mô hình sản xuất nông nghiệp quy mô lớn tại Lâm Đồng.