Vụ Dự báo và Thống kê, Ngân hàng Nhà nước vừa công bố một số kết quả chính của cuộc điều tra xu hướng tín dụng của các tổ chức tín dụng. Đối tượng khảo sát là toàn bộ các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam, tỷ lệ trả lời đạt 96,5%.
Trong 6 tháng đầu năm 2024, các tổ chức tín dụng cho biết, đã đáp ứng nhu cầu vay vốn tổng thể của khách hàng ở tỷ lệ cao hơn so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ tổ chức tín dụng nhận định đáp ứng nhu cầu vay vốn ở mức cao từ 75% trở lên của nhóm 14 ngân hàng thương mại trọng yếu trong kỳ này tiếp tục là 100%.
Để tạo điều kiện cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn tín dụng, các tổ chức tín dụng đã có xu hướng “không đổi” hoặc “nới lỏng” nhẹ tiêu chuẩn tín dụng. Một số lĩnh vực được “nới lỏng” điều kiện tín dụng như: Cho vay đầu tư ứng dụng công nghệ cao; cho vay đầu tư công nghiệp hỗ trợ; cho vay mua nhà để ở; cho vay đầu tư ngành dịch vụ logistics; công nghiệp chế biến, chế tạo; cho vay kinh doanh xuất nhập khẩu; cho vay đầu tư, kinh doanh du lịch và nhóm khách hàng cá nhân. Đồng thời, các tổ chức tín dụng cũng giảm bớt xu hướng “thắt chặt” tiêu chuẩn tín dụng đối với các lĩnh vực: Đầu tư kinh doanh chứng khoán; đầu tư kinh doanh bất động sản; kinh doanh tài chính, ngân hàng và bảo hiểm; và xây dựng.
 |
| Các ngân hàng đã đáp ứng nhu cầu vay vốn tổng thể của khách hàng ở tỷ lệ cao |
Trong hai quý cuối năm, các tổ chức tín dụng cho rằng, xu hướng “nới lỏng” nhẹ tiêu chuẩn tín dụng sẽ tiếp tục diễn ra theo hướng tích cực hơn so với các tháng đầu năm. Ngoại trừ các nhóm rủi ro cao như: Đầu tư kinh doanh chứng khoán; đầu tư kinh doanh bất động sản; kinh doanh tài chính ngân hàng, bảo hiểm và lĩnh vực xây dựng các ngân hàng dự kiến sẽ “nới lỏng” ở tất cả các nhóm khách hàng và hầu hết các lĩnh vực.
Nguyên nhân của xu hướng “nới lỏng” này theo nhận định của nhiều ngân hàng thương mại là do triển vọng kinh tế vĩ mô đang được ghi nhận khả quan và tác động tích cực của chính sách định hướng, quản lý phát triển các ngành kinh tế của Chính phủ cũng như hiệu ứng tích cực từ các chính sách tín dụng của Ngân hàng Nhà nước.
Đối với nhu cầu vay vốn tín dụng của khách hàng, các tổ chức tín dụng nhận định chỉ phục hồi nhẹ trong 6 tháng đầu năm 2024, thấp hơn nhiều so với mức kỳ vọng ghi nhận tại kỳ điều tra trước. Các tổ chức tín dụng kỳ vọng nhu cầu tín dụng tổng thể của khách hàng được cải thiện tốt hơn trong 6 tháng cuối năm 2024, tập trung ở nhóm khách hàng doanh nghiệp và nhu cầu vay của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo.
Tính chung cả năm 2024, 79,4% tỷ lệ tổ chức tín dụng dự kiến nhu cầu tín dụng tổng thể của khách hàng “tăng” so với năm 2023, thấp hơn tỷ lệ 82% của kỳ điều tra trước. Trong 4 lĩnh vực chính được thống kê, cầu vay phục vụ đời sống và tiêu dùng có tỷ lệ tổ chức tín dụng dự báo “tăng” nhiều nhất trong năm 2024 thay vì lĩnh vực vay phát triển công nghiệp và xây dựng ghi nhận tại kỳ điều tra trước.
 |
| Nhiều ngân hàng “nới lỏng” cho vay sản xuất kinh doanh, tiêu dùng |
Trong 6 tháng cuối năm và cả năm 2024, “diễn biến tăng trưởng kinh tế”; “diễn biễn lãi suất”; “thay đổi nhu cầu đầu tư vào sản xuất kinh doanh”; “thay đổi lãi suất cho vay của tổ chức tín dụng”; “cơ hội đầu tư, xuất nhập khẩu thay đổi”; “chất lượng phục vụ cải thiện”, “cải tiến sản phẩm cho vay” là những nhân tố được nhiều tổ chức tín dụng dự báo ảnh hưởng tích cực đến sự gia tăng nhu cầu tín dụng của nhóm khách hàng doanh nghiệp, cá nhân.
Cũng theo đánh giá của các tổ chức tín dụng, các yếu tố có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nhu cầu tín dụng trong thời gian tới là “diễn biến bất lợi trên thị trường bất động sản”; “khả năng sử dụng nguồn tài chính thay thế của khách hàng” và “sự sụt giảm niềm tin của người tiêu dùng”.
Bên cạnh đó, bốn lĩnh vực kinh tế: Bán buôn, bán lẻ; xuất, nhập khẩu; thép và kim loại khác; công nghiệp chế biến, chế tạo được nhiều tổ chức tín dụng lựa chọn là động lực tăng trưởng tín dụng nhất trong năm 2024 và dự kiến cho năm 2025.
Theo đánh giá của các tổ chức tín dụng, rủi ro tín dụng của các khoản vay được nhận định tiếp tục “tăng” trong 6 tháng đầu năm 2024 và được dự báo tiếp tục xu hướng “tăng nhẹ” trong 6 tháng tới và cả năm 2024, nhưng tốc độ tăng dự báo chậm lại nhiều so với năm 2023.
Trong đó, rủi ro tín dụng của các khoản vay đầu tư kinh doanh bất động sản có tỷ lệ tổ chức tín dụng đánh giá “tăng” cao nhất trong 6 tháng đầu năm 2024, tiếp theo là rủi ro tín dụng của khoản vay đầu tư kinh doanh chứng khoán, tuy nhiên tỷ lệ tổ chức tín dụng đánh giá rủi ro của 2 lĩnh vực này “tăng” thấp hơn so với tỷ lệ tổ chức tín dụng dự báo tại kỳ điều tra trước.
Trong 6 tháng đầu năm 2024, các tổ chức tín dụng nhận định giữ “ổn định” các điều kiện và điều khoản cho vay tổng thể đối với khách hàng doanh nghiệp và thắt chặt hơn đối với khách hàng cá nhân nhưng hai quý tới sẽ chuyển sang xu hướng nới lỏng các điều kiện và điều khoản cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp ở lĩnh vực sản xuất kinh doanh và khách hàng cá nhân như: Dự kiến tập trung thu hẹp chênh lệch giữa lãi suất cho vay và chi phí vốn bình quân đối với lĩnh vực cho vay tiêu dùng, vay mua bất động sản để ở.