Dự án Luật Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi đang được Chính phủ trình Quốc hội xem xét với nhiều thay đổi quan trọng, trong đó đáng chú ý là việc cơ cấu lại biểu thuế lũy tiến từng phần, nhằm giảm gánh nặng thuế cho người dân và đơn giản hóa cách tính thuế.

Theo Bộ Tài chính, dự thảo Luật điều chỉnh một trong những nội dung cốt lõi là biểu thuế áp dụng đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công. Cụ thể, biểu thuế mới sẽ có 5 mức thuế suất gồm 5%, 15%, 25%, 30% và 35%, thay vì 7 mức như hiện nay. Đồng thời, khoảng cách giữa các bậc thu nhập được giãn rộng theo các mức 10, 20, 30, 40 triệu đồng, giúp việc tính thuế dễ hiểu, công bằng và phù hợp hơn với thực tế thu nhập.

Mức thuế thấp nhất 5% được giữ nguyên, trong khi mức cao nhất 35% chỉ áp dụng cho phần thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng. Theo đánh giá của Bộ Tài chính, cách tính này sẽ giảm mức điều tiết đối với nhóm thu nhập trung bình, đồng thời vẫn đảm bảo công bằng giữa các nhóm thu nhập khác nhau.

Trong hai phương án được đưa ra, Phương án 2 nhận được đa số ý kiến đồng thuận và đã được Chính phủ trình Quốc hội. Biểu thuế này vừa đơn giản hơn, vừa phản ánh sát thực tế thu nhập của người dân trong bối cảnh đời sống và chi phí sinh hoạt tăng cao.

Về nguyên tắc tính thuế, thu nhập tính thuế được xác định sau khi trừ đi các khoản bảo hiểm bắt buộc (gồm bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp – tổng cộng 10,5%), bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp (nếu có), giảm trừ gia cảnh cho bản thân 15,5 triệu đồng/tháng, mỗi người phụ thuộc 6,2 triệu đồng/tháng, cùng các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo nếu có. Phần còn lại mới được áp dụng theo biểu thuế lũy tiến từng phần.

Theo tính toán của Bộ Tài chính, nếu áp dụng biểu thuế mới – Phương án 2, người có thu nhập 20 triệu đồng/tháng và một người phụ thuộc sẽ không phải nộp thuế. Với thu nhập 25 triệu đồng/tháng, số thuế phải nộp chỉ khoảng 34.000 đồng/tháng; còn với 30 triệu đồng/tháng, tiền thuế vào khoảng 258.000 đồng/tháng – mức giảm đáng kể so với quy định hiện hành.

Trường hợp người có thu nhập 100 triệu đồng/tháng, không có người phụ thuộc, sau khi trừ bảo hiểm bắt buộc và giảm trừ gia cảnh, thu nhập tính thuế còn 79,062 triệu đồng. Theo biểu thuế mới, số thuế phải nộp được tính:

10 triệu x 5% + 20 triệu x 15% + 30 triệu x 25% + 19,062 triệu x 30% = 16,72 triệu đồng, tương đương 16,7% tổng thu nhập.
Trong khi đó, nếu tính theo biểu thuế hiện hành, số thuế tương ứng là 17,87 triệu đồng, tương đương 17,9% tổng thu nhập.

Như vậy, dù có thu nhập cao tới 100 triệu đồng/tháng, người lao động vẫn chưa phải chịu mức thuế suất cao nhất 35%. Biểu thuế mới cho thấy mức độ điều tiết giảm nhẹ, giúp người nộp thuế giữ lại được nhiều thu nhập hơn, đồng thời thúc đẩy tiêu dùng và kích thích tăng trưởng kinh tế.

Theo Bộ Tài chính, việc sửa đổi Luật Thuế TNCN lần này không chỉ nhằm giảm số bậc thuế và đơn giản hóa biểu thuế, mà còn hướng tới điều tiết thu nhập công bằng, hợp lý hơn, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và người dân.