Nghị định số 52/2024/NĐ-CP góp phần tạo lập khuôn khổ pháp lý cơ bản, vững chắc, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt

Ngày 21/6/2024, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã tổ chức Hội nghị trực tuyến phổ biến Nghị định số 52/2024/NĐ-CP ngày 15/5/2024 của Chính phủ quy định về thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM).

Đồng chí Phạm Tiến Dũng, Phó Thống đốc NHNN đến dự và chỉ đạo Hội nghị. Tham dự Hội nghị còn có đại diện lãnh đạo các vụ, cục, đơn vị thuộc NHNN; lãnh đạo NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố; cùng đại diện các ngân hàng thương mại, tổ chức cung ứng trung gian thanh toán (TGTT)… tại điểm cầu Trung tâm số 25 Lý Thường Kiệt, Hà Nội và các điểm cầu tại 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
 

 
Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng phát biểu chỉ đạo Hội nghị

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết, trong hơn 11 năm triển khai thực hiện, Nghị định số 101/2012/NĐ-CP ngày 22/11/2012 của Chính phủ về TTKDTM đã tạo lập khuôn khổ pháp lý cho hoạt động TTKDTM; thúc đẩy TTKDTM, góp phần đem lại chuyển biển tích cực trong hoạt động thanh toán của nền kinh tế, đưa thanh toán điện tử, TTKDTM đi vào cuộc sống, hạn chế việc sử dụng tiền mặt trong nền kinh tế. Những thành tựu về phát triển TTKDTM đã được thể hiện thông qua những con số tăng trưởng ấn tượng: Đến hết 2023 đã có hơn 182 triệu tài khoản thanh toán của khách hàng cá nhân, tương ứng với 87,08% người trưởng thành có tài khoản tại ngân hàng; nhiều ngân hàng đã có trên 95% số lượng giao dịch được xử lý trên kênh số; tỷ lệ khách hàng sử dụng phương tiện TTKDTM qua các kênh thanh toán điện tử đạt khoảng 50%.

Tuy nhiên, trước sự phát triển nhanh, mạnh mẽ của công nghệ thông tin, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, xu hướng hội nhập quốc tế và nhu cầu thực tiễn tại Việt Nam, một số quy định tại Nghị định số 101/2012/NĐ-CP cần được nghiên cứu bổ sung, chỉnh sửa để hoàn thiện nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước và thực tiễn cuộc sống đặt ra.

Được sự phân công, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan tham mưu, trình Chính phủ ban hành Nghị định số 52/2024/NĐ-CP thay thế Nghị định số 101/2012/NĐ-CP. Đây là văn bản pháp lý quan trọng, toàn diện quy định về lĩnh vực TTKDTM, có ảnh hưởng rộng đến nhiều lĩnh vực, đối tượng, tổ chức, cá nhân liên quan; góp phần tạo lập khuôn khổ pháp lý cơ bản, vững chắc cho hoạt động TTKDTM, thúc đẩy TTKDTM, tạo thuận lợi cho chuyển đổi số ngành Ngân hàng và phát triển các sản phẩm, dịch vụ thanh toán mới, tiện ích, an toàn với chi phí hợp lý. Đồng thời, đây cũng là Nghị định đầu tiên được Chính phủ ban hành hướng dẫn Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 bảo đảm về tiến độ và có hiệu lực đồng bộ với Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 (có hiệu lực thi hành ngày 01/7/2024).

Phó Thống đốc nhấn mạnh, việc ban hành Nghị định số 52/2024/NĐ-CP sẽ làm cơ sở để NHNN tiếp tục nghiên cứu, xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động thanh toán, tạo tiền đề thúc đẩy hoạt động TTKDTM trong nền kinh tế phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới.

Tại Hội nghị, Phó Thống đốc lưu ý về ba vấn đề liên quan: Thứ nhất, việc Thống đốc NHNN ban hành Quyết định số 2345/QĐ-NHNN ngày 18/12/2023 về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng một mặt nâng cao hơn nữa trách nhiệm của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức cung ứng dịch vụ TGTT, mặt khác là hạn chế tốt hơn về vấn nạn lừa đảo số; thứ hai, việc mở tài khoản liên quan mật thiết đến việc phòng, chống rửa tiền; thứ ba, khi TTKDTM phát triển đến quy mô lớn thì cần phải dự phòng các trường hợp khác nhau.

 

Toàn cảnh Hội nghị

Tại Hội nghị, ông Nguyễn Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, NHNN đã trình bày các nội dung, chính sách tại Nghị định số 52/2024/NĐ-CP. Theo đó, Nghị định số 52/2024/NĐ-CP bao gồm 7 chương và 38 điều với nhiều nội dung chính sách lớn đã được thể chế hóa bằng quy định tại Nghị định như: (i) Bổ sung quy định về tiền điện tử (e-Money); (ii) Bổ sung quy định về thanh toán quốc tế; (iii) Sửa đổi, bổ sung quy định về mở và sử dụng tài khoản thanh toán; (iv) Bổ sung quy định về hoạt động cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng đối với doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính công ích; (v) Sửa đổi, bổ sung quy định về hoạt động cung ứng dịch vụ TGTT; (vi) Một số quy định khác...
 

 

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, NHNN phát biểu tại Hội nghị

Tại Hội nghị, đại diện Vụ Thanh toán, NHNN đã giải đáp các nội dung chính sách mới được bổ sung tại Nghị định số 52/2024/NĐ-CP. Qua đó, các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, TGTT, các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động cung ứng dịch vụ thanh toán, TGTT; các tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ thanh toán, dịch vụ TGTT có thể nắm bắt đúng, đầy đủ các nội dung chính sách, tuân thủ và thực hiện đúng, đầy đủ các quy định tại Nghị định số 52/2024/NĐ-CP, góp phần đảm bảo hoạt động TTKDTM minh bạch, chặt chẽ, đúng pháp luật. Trong quá trình chuẩn bị, triển khai thực hiện Nghị định số 52/2024/NĐ-CP, các đơn vị nếu phát sinh vướng mắc, khó khăn thì liên hệ với Vụ Thanh toán, NHNN để được giải đáp và xử lý kịp thời.

Trong thời gian tới, để triển khai có hiệu quả Nghị định số 52/2024/NĐ-CP, các vụ, cục, đơn vị thuộc NHNN, NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố, các tổ chức tín dụng, tổ chức cung ứng dịch vụ TGTT tiếp tục thực hiện các giải pháp sau:

Thứ nhất, đối với các vụ, cục, đơn vị thuộc NHNN: (1) Tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển TTKDTM, trong đó tập trung, khẩn trương hoàn thiện các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn Nghị định số 52/2024/NĐ-CP đảm bảo đúng tiến độ và theo đúng quy định của pháp luật; (ii) Phối hợp với Vụ Truyền thông, NHNN; NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố và các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, TGTT tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các nội dung của Nghị định số 52/2024/NĐ-CP đến các doanh nghiệp, người dân, cơ quan, tổ chức, đối tượng chịu tác động của Nghị định để thống nhất cách hiểu, cách áp dụng Nghị định. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng tham gia ý kiến trong quá trình xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết, hướng dẫn Nghị định số 52/2024/NĐ-CP.

Thứ hai, đối với các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, TGTT: (i) Chủ tịch Hội đồng quản trị, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, TGTT quan tâm, chỉ đạo, chủ động, khẩn trương rà soát Điều lệ, hệ thống văn bản quy định nội bộ của tổ chức mình để sẵn sàng sửa đổi, bổ sung, thay thế, đảm bảo phù hợp với quy định của Nghị định số 52/2024/NĐ-CP; (ii) Có các hình thức phổ biến, quán triệt đến từng cán bộ, nhân viên trong hệ thống của mình nắm được quy định mới của Nghị định số 52/2024/NĐ-CP; (iii) Đối với một số quy định mới của Nghị định số 52/2024/NĐ-CP gắn với thời hạn hoàn thành cụ thể, các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, TGTT phải xây dựng kế hoạch thực hiện, đảm bảo tuân thủ quy định tại Nghị định số 52/2024/NĐ-CP.

Thứ ba, đối với NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố: Phối hợp với các vụ, cục, đơn vị thuộc NHNN và các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, TGTT trên địa bàn tổ chức kế hoạch truyền thông nhằm tuyên truyền, phổ biến các nội dung của Nghị định số 52/2024/NĐ-CP đến doanh nghiệp, người dân, cơ quan, tổ chức tại địa phương mình.

Đức Thuận