Ngân hàng đua tăng lãi suất, phát hành hàng chục nghìn tỉ trái phiếu để cân đối vốn

14/11/2025 - 19:403 phút đọc

(Banker.vn) Tín dụng tăng nhanh hơn huy động khiến thanh khoản chịu sức ép lớn, buộc nhiều ngân hàng phải nâng lãi suất và mở rộng phát hành trái phiếu để bổ sung vốn.

Thanh khoản căng thẳng khi tín dụng tăng mạnh hơn huy động

Số liệu của Ngân hàng Nhà nước cho thấy đến ngày 29-9, tín dụng đã tăng 13,37%, tương đương 17,71 triệu tỉ đồng, trong khi tổng tiền gửi chỉ đạt 12,26 triệu tỉ đồng, tăng 10,16%. Khoảng cách gần 5,5 triệu tỉ đồng giữa huy động và cho vay đã tạo áp lực lớn lên cân đối vốn toàn hệ thống.

Nhiều ngân hàng lớn ghi nhận tốc độ tăng tín dụng vượt xa huy động. BIDV có dư nợ hơn 2,197 triệu tỉ đồng, tăng 8,9% so với mức tăng 6,9% của tiền gửi. VietinBank ghi nhận tín dụng tăng 15,8% trong khi huy động chỉ tăng 11%. Vietcombank cũng rơi vào tình trạng tương tự với tín dụng tăng 12,5% và tiền gửi tăng 6,4%.

Sự mất cân đối khiến lãi suất trên thị trường liên ngân hàng bật tăng. Theo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, đến ngày 11-11, lãi suất qua đêm đạt 6,2%/năm, tăng 1,75 điểm phần trăm so với cuối tháng 10. Lãi suất các kỳ hạn một và hai tuần cũng tăng mạnh lên quanh mức 6%/năm. Sức ép còn lớn hơn khi tỷ giá USD/VND biến động mạnh, buộc Nhà nước phải điều tiết thanh khoản nhằm ổn định thị trường ngoại hối.

Trong bối cảnh tín dụng tăng cao và nguồn vốn đầu vào chậm lại, nhiều ngân hàng đã phải nâng lãi suất huy động để đảm bảo nguồn vốn, đồng thời đối mặt nguy cơ chi phí vốn tăng trở lại vào cuối năm.

Ngân hàng đẩy mạnh phát hành trái phiếu để bổ sung vốn trung và dài hạn

Theo BSC Research, tỷ lệ dư nợ tín dụng trên vốn huy động (LDR) đã vượt 110% vào cuối quý III, mức cao nhất từ trước đến nay. Chênh lệch giữa tín dụng và tiền gửi khiến các ngân hàng phải gia tăng sử dụng giấy tờ có giá để bổ sung nguồn vốn, trong đó trái phiếu chiếm tỷ trọng lớn. Tỷ trọng giấy tờ có giá trong tổng huy động thị trường 1 đã tăng lên 10,6% từ đầu năm.

FinRatings cho biết trong 6 tháng đầu năm, trái phiếu ngân hàng chiếm tới 76,3% tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành, tương đương khoảng 189.700 tỉ đồng. Lợi suất trái phiếu ngân hàng dao động 6,5–7,8% tùy kỳ hạn và xếp hạng tín nhiệm, thường cao hơn 1–1,5 điểm phần trăm so với lãi suất huy động cùng kỳ hạn.

Hoạt động phát hành quý III vẫn ở mức cao, dù thấp hơn quý trước, với các ngân hàng như Agribank, OCB, SHB thuộc nhóm phát hành lớn. Kế hoạch huy động vốn cuối năm tiếp tục sôi động với MBBank dự kiến phát hành 30.000 tỉ đồng, BIDV 23.000 tỉ đồng, ACB hai lô tổng 40.000 tỉ đồng và nhiều ngân hàng khác dự kiến huy động vài trăm đến vài nghìn tỉ đồng.

BSC Research đánh giá, yêu cầu tăng vốn theo Thông tư 14 hướng tới chuẩn Basel III sẽ tiếp tục làm gia tăng nhu cầu phát hành trái phiếu. Khi yêu cầu về vốn cấp 1 và bộ đệm vốn được nâng cao, các ngân hàng buộc phải bổ sung vốn cấp 2 – nhóm vốn chủ yếu được huy động qua trái phiếu dài hạn. Nhờ đó, hệ số an toàn vốn của nhiều ngân hàng quốc doanh đã tăng từ khoảng 9,2% lên 10,7%.

Dòng vốn trung dài hạn từ trái phiếu không chỉ giúp ngân hàng cải thiện hệ số an toàn vốn và nới rộng dư địa tín dụng, mà còn giúp ổn định chi phí vốn trong giai đoạn lãi suất có thể biến động mạnh.