Ngân hàng “đau đầu” với áp lực tăng trưởng tín dụng, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước nói gì?

Đối mặt với áp lực tăng trưởng tín dụng cuối năm

Tình trạng ngân hàng “thừa” tiền nhưng không cho vay được đã kéo dài nhiều tháng nay; nợ xấu tăng nhanh trong khi nhiều doanh nghiệp khát vốn lại rất khó tiếp cận tín dụng. Theo cập nhật mới nhất từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đến ngày 21/9 mới tăng 5,91%, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm trước.

Tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9/2023, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, tính đến ngày 30/9, lãi suất huy động bình quân là khoảng 5,9%, tổng vốn huy động của các ngân hàng thương mại là 12.900 nghìn tỷ đồng. Lãi suất cho vay ước khoảng 6,1 - 6,2%. Tổng dư nợ của nền kinh tế là 12.630 nghìn tỷ đồng.

“Tính đến ngày 30/9, mức giảm trung bình cho vay, nhất là khoản vay mới là 1 - 1,3%. Nhờ sự quyết liệt của Ngân hàng Nhà nước, trong 9 tháng năm 2023, chính sách điều hành tiền tệ đã được thực hiện rất mạnh mẽ, chính sách tiền tệ nới lỏng ngay từ đầu năm 2023 với phương thức linh hoạt, hiệu quả, phù hợp. Do vậy, lãi suất bình quân cho vay đối với các khoản vay ngắn hạn từ 5,5 - 5,7%; lãi vay trung ngắn hạn từ 5,8 - 10%. Lãi suất của những khoản dư nợ trước đây (chưa đến kỳ trả nợ) và trả lãi thì có độ trễ do trước đây các ngân hàng thương mại huy động rất cao, thậm chí từ 10 - 12%, nên còn có độ trễ. Theo tính toán của chúng tôi hiện nay, mức lãi của các khoản dư nợ này dao động từ 9 - 12%”, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết.

Phó thống đốc Đào Minh Tú cho biết, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đến ngày 21/9 mới tăng 5,91%, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm trước

Tuy nhiên, các ngân hàng thương mại khi chưa đến kỳ các doanh nghiệp trả lãi, ngân hàng và doanh nghiệp đều có sự thống nhất hỗ trợ trong giai đoạn khó khăn. Khối tín dụng chính sách cho người nghèo, hộ thu nhập thấp cũng tăng rất cao là 8,19% và tổng dư nợ là 316 nghìn tỷ đồng với 16,7 triệu khách hàng.

“Ngân hàng Nhà nước luôn xác định là đẩy mạnh việc tăng nguồn lực hỗ trợ cho doanh nghiệp khó khăn, doanh nghiệp đóng cửa, doanh nghiệp giải thể để giúp các doanh nghiệp sớm khôi phục kinh tế, nhất là sau mấy năm chống Covid-19 và đối mặt với tác động kép từ ảnh hưởng của nền kinh tế thế giới và trong nước”, ông Đào Minh Tú cho biết.

Ở góc độ các nhà bằng, lãnh đạo các ngân hàng thương mại cho biết, thời gian qua họ đã chia sẻ với những khó khăn của cộng đồng doanh nghiệp. Trong bối cảnh dư tiền nhưng vốn tín dụng không ra được nền kinh tế nhưng các ngân hàng thương mại vẫn phải huy động vốn, trả lãi vay cho người gửi. Không ít ngân hàng đang rất "đau đầu" với áp lực tăng trưởng tín dụng rất lớn từ nay tới cuối năm.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, Tổng giám đốc Vietcombank cho biết, từ đầu năm đến nay, huy động vốn của ngân hàng cao gấp 6 lần tốc độ tăng tín dụng, nhiều địa phương ghi nhận tín dụng tăng trưởng âm. Đơn cử, Hà Nội là địa bàn tập trung rất nhiều doanh nghiệp, tập đoàn, tổng công ty lớn, song tăng trưởng tín dụng tính tới cuối tháng 8/2023 âm 2,2%. Riêng tín dụng của khối doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) giảm mạnh 19,1%; cho vay bất động sản cũng giảm mạnh, cho vay với cá nhân mua bất động sản tại Hà Nội giảm tới 15%.

Tương tự, ông Lê Ngọc Lâm, Tổng giám đốc BIDV cho hay, tính tới cuối tháng 8/2023, tín dụng của Ngân hàng mới tăng 5,72% dù chỉ tiêu cả năm lên tới 14%. Dư địa room tín dụng còn rất lớn, nhưng việc tìm kiếm khách hàng, đẩy mạnh cho vay hết sức khó khăn bởi cầu của doanh nghiệp rất yếu.

Trong khi đó, theo lãnh đạo Agribank, tín dụng tại ngân hàng này đến ngày 31/8/2023 mới tăng 2,4% so với đầu năm.

Dù tăng trưởng tín ở mức thấp, nhưng các ngân hàng thương mại đã chia sẻ với những khó khăn của cộng đồng doanh nghiệp và tìm giải pháp thúc đẩy tín dụng cuối năm. Đại diện VietinBank cho hay, với gói hỗ trợ lãi suất 2%, chỉ tính riêng tại Hà Nội, VietinBank đã hỗ trợ hơn 1.000 tỷ đồng. Với gói 30.000 tỷ đồng cho vay xây nhà ở xã hội, nhà ở khu công nhân, VietinBank đang triển khai quyết liệt. Về cho vay các lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ, đơn cử tổng dư nợ tại Hà Nội đạt 42.000 tỷ đồng. Về bố trí nguồn vốn hỗ trợ doanh nghiệp, VietinBank triển khai nhiều chương trình giảm lãi suất với mức giảm từ 2 - 3% so với chương trình thông thường...

Ông Nguyễn Thanh Tùng cho biết, toàn bộ khách hàng có dự nợ hiện hữu đều được giảm lãi suất. Theo tính toán, sẽ có hơn 200.000 khách hàng được giảm lãi suất, với tổng dư nợ bình quân là khoảng 700.000 tỷ đồng. Với quyết định này, Vietcombank sẽ giảm khoảng 1.850 tỷ đồng lợi nhuận trong năm 2023.

“Vietcombank ưu tiên áp dụng các giải pháp chuyển đổi số vào quy trình cho vay, hỗ trợ khách hàng thực hiện vay vốn trên môi trường số nhằm nâng cao hơn nữa khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng. Ứng dụng công nghệ trong hoạt động cho vay là mục tiêu mà Vietcombank quyết tâm triển khai nhằm rút ngắn thời gian thẩm định, cấp tín dụng cho khách hàng”, ông Nguyễn Thanh Tùng chia sẻ.

Các ngân hàng đang “đau đầu” với áp lực tăng trưởng tín dụng cuối năm

Không thiếu room tín dụng, ngân hàng thoải mái cho vay

Để “sưởi ấm” cầu tín dụng những tháng cuối năm, Phó Thống đốc cho hay, Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra nhiều giải pháp để giải quyết vấn đề mở rộng tín dụng. “Ngay từ đầu năm, Ngân hàng Nhà nước đã tạo thanh khoản, dư địa cho tổ chức tín dụng. Không có câu chuyện thiếu room tín dụng cũng như các ngân hàng thương mại rất thoải mái nguồn lực cho vay. Ngân hàng sử dụng công cụ để tạo nguồn lực, hạ lãi suất để đầu vào của doanh nghiệp được giảm thấp”, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước khẳng định.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước đã hạ lãi suất điều hành tới 2% cho 4 lần, thực hiện từ đầu năm đến nay. Thông điệp cũng như chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước với các tổ chức tín dụng là phải hạ lãi suất cho vay. Theo ông Tú, điều này đang diễn ra rất tích cực, nhất là trong một tháng gần đây.

“Ngân hàng Nhà nước đã rà soát lại các văn bản quy phạm pháp luật (điển hình là Thông tư 06) để tạo dư địa pháp lý cho các tổ chức tín dụng cung ứng sản phẩm mới, tạo thêm cạnh tranh, điều kiện cho vay nhiều hơn; đồng thời cũng ràng buộc thêm điều kiện để các ngân hàng thương mại phải giữ khách hàng và tiếp tục hạ lãi. Ngoài ra, các chính sách tái cơ cấu lại các khoản nợ, khoản lãi đến hạn, nếu khách hàng còn khó khăn. Cụ thể với Thông tư 42, đến nay có hơn 120.000 tỷ đồng đã được thực hiện”, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết.

Từ đầu năm đến nay, hệ thống ngân hàng đã có nhiều gói tín dụng chuyên đề của Chính phủ cũng như của ngân hàng được tung ra như gói tín dụng 40.000 tỷ đồng của ngân sách để hỗ trợ 2% lãi suất; gói tín dụng 120.000 tỷ đồng để hỗ trợ mua, xây nhà ở xã hội; gói 15.000 tỷ đồng cho lĩnh vực kinh doanh thủy sản cũng như xuất khẩu gỗ.

“Nếu như dùng hết gói 15.000 tỷ đồng, chúng tôi lại chỉ đạo các ngân hàng thương mại sẵn sàng cung ứng để giải quyết những khó khăn trước mắt cho 2 lĩnh vực này”, ông Đào Minh Tú hé mở.

Ngoài ra, phía Ngân hàng Nhà nước tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng cải cách thủ tục hành chính, hạ phí để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp; tổ chức nhiều hội nghị đối thoại với doanh nghiệp, các thành phần kinh tế để tháo gỡ vướng mắc ngay tại cơ sở; phối hợp với chính quyền địa phương, ngành nghề, hiệp hội về cơ chế chính sách… Đồng thời, tiếp tục tăng cường tín dụng, tăng cường có các chính sách xã hội và chính sách tiêu dùng, tín dụng tiêu dùng… Đây được xem là giải pháp quan trọng nhằm thúc đẩy được nhu cầu tiêu dùng, từ đó sẽ tăng được tỷ lệ tín dụng.

Giải pháp cuối cùng được Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nêu là tiếp tục hỗ trợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Các ngân hàng tiếp tục phát hành trái phiếu, nếu đủ điều kiện đảm bảo an toàn và tham gia với tư cách là nhà đầu tư vào các trái phiếu của doanh nghiệp. Ngân hàng Nhà nước đang duy trì 4 tổ chức tín dụng với số trái phiếu trên 231.000 tỷ đồng. Thông qua các giải pháp trên, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước kỳ vọng: "Tín dụng sẽ tăng nhanh hơn trong 3 tháng cuối năm".

Ngoài các giải pháp từ ngành Ngân hàng, lãnh đạo các ngân hàng thương mại cũng đề nghị các doanh nghiệp cần tập trung quản trị rủi ro, đánh giá phương án kinh doanh hiệu quả, phối hợp cùng ngân hàng để huy động vốn cho sản xuất kinh doanh cũng như đẩy mạnh chuyển đổi số. Các doanh nghiệp cần chủ động xây dựng các phương án, các dự án sản xuất kinh doanh khả thi, tăng cường quản lý thanh khoản, dòng tiền minh bạch về tài chính, chủ động nghiên cứu và đề xuất với ngân hàng để ngân hàng có cơ sở thẩm định và quyết định cho vay.