Năm học 2023-2024: Ngành giáo dục làm gì để vượt qua thử thách lớn?

Nhiều khó khăn nhưng đầy hứa hẹn

Năm học 2023 - 2024 được nhận định là năm học không ít khó khăn và thách thức với ngành giáo dục, khi vừa phải khắc phục những tồn tại cố hữu vừa củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục và đào tạo.

Các em học sinh Trường THCS Cầu Diễn (Hà Nội) dự Lễ khai giảng năm học 2023 - 2024

Bộ Giáo dục và Đào tạo nhận định, có vô vàn khó khăn, thách thức đặt ra với công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nói chung, triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 nói riêng; trong đó nổi bật là vấn đề thiếu giáo viên, thiếu trường lớp, thiếu trang thiết bị dạy học, tài liệu dạy học, sĩ số học sinh/lớp ở nhiều nơi vượt quá quy định...

Kết thúc năm học 2022 - 2023, cả nước còn thiếu 118.253 giáo viên (số người thiếu tăng thêm 11.308 so với năm học 2021-2022; trong đó cấp mầm non tăng 7.887 người, cấp tiểu học tăng 169 người, cấp THCS tăng 1.207 người, cấp THPT tăng 2.045 người). Những ngày cận kề năm học mới 2023 - 2024, nhiều địa phương phản ánh còn thiếu tới hàng nghìn giáo viên.

Cùng với đó, nhiều quy định trong quản lý chuyên môn bất hợp lý, chính sách đãi ngộ chưa đảm bảo thu hút, giữ chân giáo viên gắn bó với nghề. Theo thống kê, lương bình quân hàng tháng của giáo viên mầm non, phổ thông và giảng viên đại học (năm 2020) là 7,05 triệu đồng. Tại những khu công nghiệp có sự chênh lệch lương quá lớn giữa giáo viên và công nhân lao động. Lương giáo viên mầm non mới ra trường chỉ trên dưới 3,5 triệu đồng/tháng, trong khi lương công nhân từ 7-8 triệu đồng.

Một khó khăn khác nữa, đó là sự chậm thay đổi về quan điểm, nhận thức của một bộ phận cán bộ quản lý và giáo viên. Mặt khác, ngành giáo dục cũng chưa làm cho phụ huynh, xã hội hiểu đầy đủ về tinh thần đổi mới căn bản, toàn diện để có được niềm tin, sự chia sẻ, đồng sức, đồng lòng tốt hơn…

Năm học 2023 - 2024 là năm học có ý nghĩa, vai trò quan trọng của lộ trình đổi mới giáo dục phổ thông, trong đó trọng tâm là triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Bên cạnh việc tiếp tục rà soát, triển khai các lớp đã thực hiện theo chương trình mới, năm học này tập trung triển khai mới với các lớp 4, 8, 11, và chuẩn bị điều kiện triển khai các lớp cuối cấp 5, 9, 12 (bao gồm cả biên soạn sách giáo khoa, thẩm định, chuẩn bị điều kiện phát hành).

Vì vậy đây là một năm học có tầm quan trọng, với lượng công việc nhiều, tác động lớn tới chất lượng đổi mới giáo dục phổ thông.

Đổi mới giáo dục theo chiều sâu

Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn: Năm nay Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đặt ra nhiệm vụ cần tiếp tục đổi mới giáo dục phổ thông theo chiều sâu, ở từng nội dung giáo dục, từng môn học, hoạt động, như môn Ngữ văn, Lịch sử, Toán học, Mỹ thuật, Ngoại ngữ...

Bên cạnh đó có một số vấn đề trong quá trình đổi mới cũng đang đặt ra như giáo viên cần phải được hỗ trợ nhiều hơn, tăng cường hơn nữa về phương pháp và phải chuẩn bị nhiều hơn điều kiện để đảm bảo đổi mới theo chiều sâu, tăng cường chất lượng trong sự đổi mới...

Nhằm khắc phục các vấn đề đặt ra đối với đội ngũ giáo viên cho năm học mới 2023 - 2024 và những năm tiếp theo, thời gian tới, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ chủ động khắc phục những vấn đề về chuyên môn để giáo viên thấy được hỗ trợ và thuận lợi hơn trong công việc, bớt đi căng thẳng áp lực; tăng cường tổ chức tập huấn, hướng dẫn…

Đáng chú ý, Bộ Giáo dục và Đào tạo luôn sẵn sàng lắng nghe và gỡ vướng các vấn đề liên quan đến chương trình giáo dục phổ thông mới; nghiên cứu đề xuất điều chỉnh Nghị định 116/2020/NĐ-CP nhằm tháo gỡ vướng mắc liên quan đến cơ chế đặt hàng của địa phương cũng như hỗ trợ về sinh hoạt phí cho sinh viên sư phạm. Dự kiến, Nghị định 116/2020/NĐ-CP sửa đổi sẽ hoàn thành trong năm nay và kỳ vọng mở rộng nguồn tuyển sư phạm.

Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang làm thủ tục trình Quốc hội cho phép tạm thời tuyển dụng giáo viên mầm non theo chuẩn của Luật Giáo dục cũ, đặt ra yêu cầu đến năm 2030 thầy cô phải đạt chuẩn. Đó cũng là biện pháp tạm thời để có nguồn giáo viên linh hoạt cho môn Tin học, Ngoại ngữ.

Một năm học mới bắt đầu với rất nhiều nhiệm vụ, thử thách lớn ở phía trước và cũng là năm trọng tâm của quá trình đổi mới giáo dục. Khó khăn không ít nhưng cũng hứa hẹn những thành tựu ở phía trước. “Tư lệnh" ngành giáo dục mong muốn toàn thể nhà giáo, các em học sinh, sinh viên tiếp tục nỗ lực, phấn đấu đổi mới, sáng tạo để hoàn thành tốt trách nhiệm của mình trước ngành, trước xã hội.