 | Giá bán lẻ điện tăng 4,8%: EVN đưa ra ba lý do quan trọng |
| Người dân và doanh nghiệp sẽ ảnh hưởng thế nào sau khi EVN điều chỉnh tăng giá điện? |
Tổng quan về lộ trình điều chỉnh giá điện
Theo báo cáo từ Bộ Công Thương, tính đến hết 9 tháng đầu năm 2024, tổng điện năng sản xuất và nhập khẩu của hệ thống điện quốc gia ước đạt 232,7 tỷ kWh tăng 10,9% so với cùng kỳ năm 2023. Điều này đạt 75% so với kế hoạch đặt ra cho cả năm 2024 (310,6 tỷ kWh).
Về lộ trình điều chỉnh, Bộ Công Thương khẳng định rằng giá bán lẻ điện bình quân trong năm 2024 và các năm tiếp theo sẽ tuân theo quy định tại Quyết định số 5, ban hành ngày 26/3/2024 của Thủ tướng Chính phủ. Quyết định này đưa ra cơ chế điều chỉnh giá dựa trên sự biến động của các thông số đầu vào trong chuỗi sản xuất và cung ứng điện.
 |
Cơ chế điều chỉnh giá điện
Theo quy định, giá điện sẽ được xem xét điều chỉnh khi có biến động lớn về chi phí sản xuất hoặc các chi phí liên quan chưa được tính vào giá điện. Trường hợp giá bán điện bình quân giảm từ 1% trở lên so với mức hiện hành, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ có trách nhiệm điều chỉnh giảm giá bán điện tương ứng.
Ngược lại, khi giá bán điện bình quân cần tăng từ 3% đến dưới 5%, EVN có quyền tự quyết định điều chỉnh. Trong trường hợp giá cần tăng từ 5% đến dưới 10%, EVN phải báo cáo và nhận được sự chấp thuận từ Bộ Công Thương. Đối với mức tăng từ 10% trở lên hoặc ảnh hưởng lớn đến tình hình kinh tế vĩ mô, Bộ Công Thương sẽ chủ trì kiểm tra, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan để báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Quyết định số 2 ngày 3/2/2023 của Thủ tướng Chính phủ về khung giá bán lẻ điện bình quân cũng quy định rõ mức giá tối thiểu là 1.826,22 đồng/kWh và tối đa là 2.444,09 đồng/kWh. Do đó, mọi điều chỉnh giá điện phải tuân thủ chặt chẽ khung giá này.
Diễn biến tăng giá điện năm 2024
Từ ngày 11/10/2024, EVN đã điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện bình quân lên 2.103,1159 đồng/kWh, tăng 4,8% so với mức giá trước đó. Động thái này được thực hiện sau khi kết quả kiểm tra chi phí sản xuất điện năm 2023 cho thấy EVN lỗ hơn 34.244 tỷ đồng. Thu nhập từ các hoạt động liên quan đến sản xuất kinh doanh điện năm 2023 chỉ đạt 12.423 tỷ đồng, dẫn đến tổng mức lỗ lên đến 21.821,56 tỷ đồng.
Ngoài khoản lỗ này, đoàn kiểm tra liên ngành cũng phát hiện thêm các khoản chưa được hạch toán vào giá thành sản xuất kinh doanh điện trong năm 2023, với tổng giá trị lên tới 18.032 tỷ đồng. Đây chủ yếu là khoản chênh lệch tỷ giá treo lại từ năm 2019 đến 2023, chưa được phân bổ vào giá thành điện.
Những khó khăn đối với người dân khi giá điện tăng
1. Gánh nặng tài chính đối với các hộ gia đình
Giá điện tăng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các hộ gia đình, đặc biệt là những hộ có mức tiêu thụ điện cao trong sinh hoạt hàng ngày. Các thiết bị như điều hòa, tủ lạnh, máy giặt và thiết bị điện tử khác tiêu tốn lượng điện lớn điều này gây áp lực lên chi phí sinh hoạt, đặc biệt đối với những gia đình có thu nhập trung bình và thấp.
Theo EVN, mức tăng giá điện trung bình là 4,8%, điều này đồng nghĩa với việc hóa đơn điện hàng tháng có thể tăng thêm từ vài trăm nghìn đồng đến cả triệu đồng tùy theo mức tiêu thụ. Sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến chi phí điện mà còn gây tác động gián tiếp đến các chi phí khác như nước, gas và thậm chí giá hàng hóa tiêu dùng.
2. Tác động lên hoạt động sản xuất và kinh doanh
Không chỉ có các hộ gia đình, giá điện tăng còn ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh. Các ngành công nghiệp tiêu thụ nhiều điện như sản xuất thép, xi măng, dệt may, và chế biến thực phẩm sẽ chịu nhiều thiệt hại, khi chi phí sản xuất tăng đột biến do giá điện leo thang. Điều này có thể dẫn đến việc giá thành sản phẩm tăng, làm suy giảm khả năng cạnh tranh của hàng hóa trong nước và gia tăng áp lực lạm phát.
Nhiều doanh nghiệp cũng có thể phải đối mặt với bài toán tăng giá sản phẩm hoặc cắt giảm chi phí để duy trì lợi nhuận. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường khó khăn và cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc tăng giá sản phẩm có thể khiến người tiêu dùng hạn chế mua sắm, gây giảm doanh thu.
3. Tăng áp lực cho người tiêu dùng
Giá điện tăng đồng nghĩa với việc chi phí sản xuất và vận hành tăng kéo theo sự gia tăng giá cả của nhiều mặt hàng tiêu dùng thiết yếu như thực phẩm, nước uống, các sản phẩm công nghệ và đồ gia dụng. Đối với người tiêu dùng, đây sẽ là một gánh nặng lớn khi các mặt hàng trở nên đắt đỏ hơn, trong khi thu nhập không tăng tương ứng.
Bên cạnh đó, trong các mùa nắng nóng kéo dài, việc sử dụng các thiết bị làm mát như quạt, điều hòa sẽ tăng mạnh, khiến hóa đơn điện của các gia đình có thể tăng cao hơn nữa. Việc phải cắt giảm sử dụng điện để tiết kiệm sẽ gây ra nhiều khó khăn trong việc duy trì tiện nghi sinh hoạt.
4. Khó khăn cho người dân vùng sâu, vùng xa
Đối với người dân ở các vùng sâu, vùng xa, vùng nông thôn, việc giá điện tăng cũng gây ra những hệ lụy tiêu cực. Nhiều hộ gia đình ở những khu vực này đã phải đối mặt với thu nhập thấp và điều kiện sống khó khăn nên giá điện tăng sẽ làm trầm trọng thêm gánh nặng tài chính. Bên cạnh đó, một số hộ gia đình có thể buộc phải hạn chế sử dụng điện dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống và sản xuất nông nghiệp của họ.
Linh Linh