Lo ngại giá leo thang khi tăng lương: Tổng cục Thống kê đề xuất gì?

Theo bà Nguyễn Thị Hương – Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, tính từ năm 2009 đến 1/7/2024, mức lương cơ sở đã tăng khoảng 280%, lương tối thiểu vùng tăng khoảng 480%, trong khi Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng khoảng 108%. Như vậy sau 15 năm, tốc độ tăng lương cao hơn nhiều so với tốc độ tăng của Chỉ số giá tiêu dùng.

“Điều này cho thấy, Chính phủ luôn hướng tới mục tiêu tiền lương phải thực sự là nguồn thu nhập chính bảo đảm đời sống người lao động và gia đình người hưởng lương, tạo động lực nâng cao năng suất lao động” – bà Nguyễn Thị Hương thông tin.

Việc tăng lương ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa (Ảnh: Nguyễn Hạnh)

Cũng theo nhận định của đại diện Tổng cục Thống kê, việc tăng lương góp phần nâng cao đời sống của nhân dân, đóng góp cho tăng trưởng của nền kinh tế, làm cho sức mua của dân cư được tăng lên, khi quan hệ cung cầu thay đổi sẽ ảnh hưởng đến giá cả. Tuy nhiên, nếu như trước đây giá thường tăng khi lương tăng, thậm chí giá tăng ngay khi có chủ trương về chính sách tăng lương, thì trong những năm trở lại đây, Chính phủ, người dân cũng như thị trường đã thích ứng, không bị tác động nhiều nên tăng lương ít xảy ra chuyện tăng giá mà chủ yếu tạo ra kỳ vọng lạm phát.

Tuy nhiên, hiện tượng “té nước theo mưa” khi lương tăng vẫn xảy ra, do đó Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê khuyến nghị tập trung 4 giải pháp kiểm soát, bao gồm: Thứ nhất, các cơ quan chức năng cần tăng cường triển khai và giám sát thực hiện các biện pháp kê khai giá, niêm yết giá, công khai thông tin về giá. Tổ chức thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giá và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Thứ hai, kêu gọi các doanh nghiệp tham gia chương trình bình ổn thị trường, đặc biệt là các doanh nghiệp có quy mô lớn, thương hiệu uy tín, chiếm thị phần cao và là đầu mối của các chuỗi cung ứng. Khuyến khích trung tâm thương mại, siêu thị tổ chức các đợt khuyến mại hàng hóa nhằm kích cầu tiêu dùng cùng thời điểm lương tăng.

Thứ ba, tránh điều chỉnh giá các dịch vụ do nhà nước quản lý như dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục, điện sinh hoạt cùng với thời điểm tăng lương 1/7/2024, dễ gây lạm phát kỳ vọng kéo giá các hàng hóa, dịch vụ khác tăng theo.

Thứ tư, các bộ, ngành, địa phương phải chuẩn bị đầy đủ nguồn hàng tiêu dùng thiết yếu như lương thực, thực phẩm nhằm đảm bảo đáp ứng kịp thời nhu cầu của người dân.

Tổng cục Thống kê đã xây dựng kịch bản lạm phát cả năm 2024 từ 3,8-4,5%, tuy nhiên bình quân 6 tháng đầu năm 2024 lạm phát đã ở mức trên 4%

Liên quan đến vấn đề kiểm soát lạm phát, Tổng cục Thống kê đã xây dựng kịch bản lạm phát cả năm 2024 từ 3,8-4,5%, tuy nhiên báo cáo kinh tế - xã hội do Tổng cục Thống kê vừa công bố mới đây cho thấy, bình quân 6 tháng đầu năm 2024 lạm phát đã ở mức 4,08% so với cùng kỳ năm 2023. Đây được đánh giá là mức lạm phát phù hợp để hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nằm trong mục tiêu Quốc hội đề ra cho năm nay từ 4-4,5%. Theo đó, để kiểm soát lạm phát 4,5% theo mục tiêu Quốc hội đề ra, bà Nguyễn Thị Hương cho rằng, trước hết cần chủ động theo dõi sát diễn biến kinh tế, giá cả các hàng hóa chiến lược trên thị trường thế giới, diễn biến của các xung đột, căng thẳng địa chính trị để kịp thời cảnh báo các nguy cơ tác động đến mặt bằng giá cả hàng hóa và dịch vụ ở trong nước.

Đảm bảo thông suốt hoạt động cung ứng, lưu thông, phân phối hàng hóa, dịch vụ, nhất là đối với xăng dầu và các mặt hàng chiến lược có khả năng bị ảnh hưởng từ sự đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đối với việc tăng giá các hàng hóa và dịch vụ do nhà nước quản lý, không nên điều chỉnh nhiều loại giá cùng một thời điểm, không nên dồn vào cuối năm, là thời điểm nhu cầu tiêu dùng cao vì khi chỉ số giá tiêu dùng liên tục tăng cao sẽ tạo ra lạm phát kỳ vọng lớn và tạo áp lực điều hành lạm phát cho năm 2025.

Ngoài ra, cần phải tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, thận trọng, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra.