Lãi suất ngân hàng còn tăng đến khi nào?

11/12/2025 - 19:474 phút đọc

(Banker.vn) Lãi suất tăng mạnh khi nhu cầu vốn cuối năm gia tăng, chuyên gia dự báo diễn biến này sẽ tác động đáng kể đến các thị trường tài sản.

Thị trường tiền gửi đang chứng kiến một đợt điều chỉnh lãi suất hiếm thấy trong nhiều tháng gần đây. Chỉ trong tháng 11, đã có 21 ngân hàng thương mại nâng Interest Rate" data-glossary-def="Mức lãi mà ngân hàng trả cho người gửi tiền, phụ thuộc vào kỳ hạn và số tiền gửi.">lãi suất huy động, thậm chí nhiều nơi điều chỉnh 2-3 lần trong cùng một tháng và không có ngân hàng nào giảm lãi suất.

Bước sang tháng 12, xu hướng tăng tiếp tục lan rộng, hơn 10 ngân hàng đã điều chỉnh thêm lãi suất, một số tổ chức còn nâng tới 4 lần chỉ trong nửa đầu tháng. Mặt bằng lãi suất kỳ hạn 6 -7 tháng tại nhiều ngân hàng đã tiệm cận mức 7%/năm, mức cao nhất trong hơn một năm qua.

Theo chuyên gia kinh tế, TS. Nguyễn Trí Hiếu, nguyên nhân trọng yếu của diễn biến này đến từ tốc độ tăng trưởng tín dụng đang vượt xa kỳ vọng. Ông cho biết tín dụng hiện đã tăng hơn 18% so với đầu năm, cao hơn nhiều so với mục tiêu cả năm là 16%. Khi nền kinh tế tăng tốc, nhu cầu vốn cũng tăng mạnh, buộc các ngân hàng phải tìm cách huy động thêm nguồn tiền bằng việc nâng lãi suất.

TS. Hiếu nhấn mạnh rằng các nhà băng không chỉ tăng lãi suất ở thị trường 1 mà cả thị trường 2, trong đó lãi suất qua đêm đã leo lên mức khoảng 7%, cho thấy áp lực thanh khoản ngày càng lớn.

Chuyên gia cũng cảnh báo về rủi ro mất cân đối nếu lãi suất huy động tiếp tục tăng mạnh trong khi tín dụng tiến triển quá nóng. Khi lượng vốn huy động không theo kịp tốc độ cho vay, các ngân hàng có thể rơi vào tình trạng thiếu thanh khoản, không đáp ứng kịp nhu cầu rút - gửi của khách hàng. Đây là một trong những áp lực hệ thống đáng lo ngại, nhất là khi dòng tiền không đi đúng hướng vào các lĩnh vực sản xuất - kinh doanh.

Một hệ lụy khác mà TS. Hiếu chỉ ra là nguy cơ dòng tiền tiếp tục chảy vào các thị trường đầu cơ như vàng, chứng khoán và bất động sản. Ông nhận định đây là những phân khúc không tạo ra nhiều giá trị mới mà chủ yếu làm tăng giá tài sản thông qua mua bán.

Khi tín dụng dựa trên thế chấp/cầm cố cho ngân hàng để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ.">tài sản đảm bảo đổ vào các thị trường thứ cấp thay vì sản xuất, nguy cơ hình thành bong bóng tài sản càng lớn. Ông cũng lưu ý rằng nguồn cung vàng trong nước khan hiếm kéo dài khiến giá vàng nội địa nhiều thời điểm chênh lệch hàng chục triệu đồng/lượng so với thế giới.

Trong bối cảnh lãi suất huy động tăng nhanh, TS. Hiếu cho rằng rất khó yêu cầu các ngân hàng giữ nguyên lãi suất cho vay. Khi chi phí đầu vào tăng, lãi suất cho vay buộc phải điều chỉnh để bảo đảm biên lợi nhuận và an toàn hoạt động. Điều này khiến doanh nghiệp và người dân càng khó tiếp cận vốn hơn, trong khi chi phí tài chính tiếp tục gia tăng. Với thị trường bất động sản, vị chuyên gia nhận định giá nhiều khả năng khó giảm dù tồn kho lớn.

Chi phí tài chính, nguyên vật liệu và áp lực lợi nhuận khiến doanh nghiệp không muốn bán dưới giá. Nếu không có biện pháp kiểm soát đầu cơ và các chính sách thuế phù hợp, giá bất động sản có thể tiếp tục neo ở mức cao, làm gia tăng khó khăn cho người có nhu cầu ở thực.

TS. Hiếu dự báo mặt bằng lãi suất từ nay đến cuối năm sẽ khó giảm và thậm chí còn tiếp tục tăng do nhu cầu thanh khoản của hệ thống ngân hàng tăng mạnh trong giai đoạn cao điểm. Xu hướng này có thể kéo dài đến trước Tết Nguyên đán. Sau Tết, khi hoạt động kinh tế chững lại và nhu cầu vốn tạm thời giảm, lãi suất mới có khả năng hạ nhiệt.