Kỳ quan bị lãng quên đang giúp Thanh Hóa định hình lại bản đồ du lịch tâm linh

29/11/2025 - 13:374 phút đọc

(Banker.vn) Đây là là hai di tích gắn với vương triều Lê, đang được xã Ngọc Lặc khôi phục và phát huy để trở thành điểm du lịch tâm linh hấp dẫn tại Thanh Hóa.

Di tích gắn với lịch sử khởi nghĩa Lam Sơn và quá trình phục dựng

Vùng đất Ngọc Lặc (tỉnh Thanh Hóa) từ lâu được biết đến là nơi lưu giữ nhiều dấu tích quan trọng của vương triều Lê với những địa danh nổi bật như chùa Nán và hang Bàn Bù. Trải qua thời gian và biến động lịch sử, các di tích này vẫn được chính quyền và người dân địa phương gìn giữ, trở thành điểm đến thu hút du khách khi tìm hiểu văn hóa – lịch sử vùng Tây Thanh Hóa.

Chùa Nán thuộc quần thể di tích lịch sử – văn hóa, danh thắng Bàn Bù. Theo tư liệu địa phương, chùa đã tồn tại từ rất lâu, song từng bị giặc Minh phá hủy trước năm 1420, khiến người dân phải sơ tán đồ thờ và tượng thờ vào hang Bàn Bù. Sau chiến thắng trước quân Minh, người dân trong làng đã cùng nhau dựng lại chùa như một nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh và tưởng nhớ công lao của nghĩa quân Lam Sơn.

Theo Đại Việt thông sử, khu vực này từng là nơi Lê Lợi mai phục, tiêu diệt hàng trăm binh lính nhà Minh, chặn đứng ý đồ tiến quân lên vùng Tây Thanh Hóa và sang Lào. Khi lên ngôi, vua Lê Thái Tổ đã ban sắc phong cho dân làng Ngán, nay là thôn Vân Hòa (xã Ngọc Lặc). Trải qua nhiều biến cố, chùa Nán bị hư hỏng hoàn toàn và chỉ còn nền móng. Năm 2016, chùa được xây dựng lại với sự chung tay của Nhà nước, các nhà hảo tâm và người dân, trở thành điểm đến yên bình giữa không gian núi rừng.

Cách chùa không xa là hang Bàn Bù – một hang động tự nhiên có chiều dài hơn 6 km với một cửa vào và hai cửa ra. Bên trong hang là hệ thống nhũ đá đa dạng và các địa danh như ruộng vua, ao vua, hang bụt, thác bạc, thác vàng, động tiên, cung cấm. Dòng suối trong lòng hang soi bóng các khối đá có hình thù đặc biệt, tạo nên cảnh quan nguyên sơ. Trong lịch sử, nơi đây được sử dụng làm phòng tuyến quan trọng, góp phần giúp nghĩa quân Lam Sơn giành nhiều chiến thắng trước quân Minh. Năm 2019, hang Bàn Bù được công nhận là điểm du lịch cấp tỉnh.

Phát huy giá trị văn hóa – du lịch, hướng tới trở thành điểm đến tâm linh của Thanh Hóa

Hằng năm, vào ngày 19–20 tháng Giêng âm lịch, Lễ hội văn hóa – du lịch Bàn Bù được tổ chức nhằm tôn vinh truyền thống, tưởng nhớ công lao của Lê Thái Tổ, tướng sĩ và những người có công trong khởi nghĩa Lam Sơn. Lễ hội bao gồm phần lễ với rước kiệu, rước nước thần, dâng hương, tế lễ; phần hội diễn ra với các tiết mục văn nghệ, trò chơi dân gian, các môn thể thao truyền thống đặc trưng của đồng bào địa phương.

Cùng với chùa Nán và hang Bàn Bù, toàn bộ khu di tích lịch sử – văn hóa, danh thắng Bàn Bù đã được UBND tỉnh xếp hạng cấp tỉnh và quy hoạch tổng thể từ năm 2019. Việc đầu tư khôi phục, bảo tồn và phát huy giá trị di tích đang tiếp tục được triển khai.

Chủ tịch UBND xã Ngọc Lặc - ông Lê Công Tâm cho biết chùa Nán và hang Bàn Bù là những địa danh có ý nghĩa lịch sử sâu sắc gắn với vương triều Lê. Chính quyền địa phương đang tuyên truyền, vận động người dân tham gia gìn giữ cảnh quan, bảo vệ di tích và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, hướng tới xây dựng nơi đây thành điểm du lịch văn hóa – tâm linh của huyện.

Bên cạnh công tác tuyên truyền, xã Ngọc Lặc cũng chú trọng huy động các nguồn lực đầu tư hạ tầng, mở rộng không gian cảnh quan, phục vụ nhu cầu tham quan, chiêm bái của du khách. Sự phối hợp giữa chính quyền, người dân và các tổ chức xã hội giúp hoàn thiện hệ sinh thái du lịch, tạo động lực phát triển kinh tế – văn hóa địa phương.

Với những giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa và cảnh quan thiên nhiên, chùa Nán và hang Bàn Bù đang trở thành điểm đến ngày càng được nhiều du khách lựa chọn khi tìm hiểu về vùng đất Thanh Hóa – nơi khởi nguồn của vương triều Lê và truyền thống Lam Sơn hào hùng.