Kịch bản nào cho thị trường chứng khoán tháng 11?

Thiếp lập đáy mới trong tháng 10

Tiếp đà giảm mạnh của tháng 9, thị trường chứng khoán giảm sâu trước các thông tin bất lợi trong nước về tỷ giá, lãi suất, thị trường trái phiếu doanh nghiệp và quốc tế về lãi suất, lạm phát và an ninh thế giới. Kết thúc tháng 10, VN-Index đã thiết lập vùng đáy mới trong năm tại 1.027,9 điểm, giảm 31,39% so với cuối năm 2021.

P/E VN-Index kết thúc tháng 10 ở mức 10,9 lần, giảm 9,9% so với tháng 9 và cũng là mức thấp tương đương giai đoạn tháng 3/2020 (thị trường giảm mạnh vì COVID-19 bùng phát).

Đà giảm diễn ra trên diện rộng trên tất cả các nhóm ngành. Dòng tiền thu hẹp, diễn biến tiêu cực và giải chấp kéo các ngành đồng loạt đi xuống.

Tất cả nhóm ngành trên thị trường chứng khoán đều giảm trong tháng 10

Theo thống kê của BSC, nhóm ngành nguyên vật liệu, viễn thông và tài chính là 3 nhóm ngành giảm mạnh nhất khi mất lần lượt 19,95%, 17,3% và 13,23%. Các ngành có tính phòng thủ như tiện ích cộng đồng, dược phẩm và y tế có mức giảm thấp hơn thị trường chung. Có 3/11 nhóm ngành đang có P/E dưới mức P/E thị trường gồm dầu khí, nguyên vật liệu, ngân hàng.

Mùa công bố kết quả kinh doanh quý III/2022 vừa diễn ra với mức định giá thị trường có xu hướng tăng do ảnh hưởng các ngành chu kỳ và môi trường lãi suất tăng.

Vốn hóa toàn thị trường tháng 10 giảm 9,3% so với tháng 9, ghi nhận giảm tháng thứ 2 liên tiếp. Thanh khoản tiếp tục giảm trong quá trình thị trường giảm điểm. Điệp khúc phiên giảm điểm thanh khoản tăng trong khi phiên tăng thanh khoản giảm cho thấy áp lực giảm lớn trong tháng 10. Dù vậy, diễn biến này có phần dịu lại vào cuối tháng mở ra cơ hội phục hồi ngắn hạn.

Thanh khoản thị trường cổ phiếu tháng 10 ghi nhận giá trị và khối lượng giao dịch bình quân phiên lần lượt đạt trên 11.449 tỷ đồng và 548,13 triệu cổ phiếu, tương ứng giảm 14,53% về giá trị bình quân và tăng 3,97% về khối lượng bình quân so với tháng 9. Thị trường ghi nhận 4 phiên có giá trị giao dịch dưới mốc 10.000 tỷ đồng. Đây cũng là những phiên giao dịch có giá trị thấp nhất trong hơn một năm qua.

Theo BSC, thanh khoản giảm mạnh trong tháng 10 chủ yếu đến từ nhóm nhà đầu tư cá nhân trong nước. Nhà đầu tư cá nhân trong nước giao dịch chiếm 82,4% thị trường, giảm 5,16% so với tháng 9 và giảm 4,36% so với bình quân 12 tháng. Lãi suất tăng cao, tâm lý lo ngại rủi ro, margin thu hẹp ảnh hưởng đến giao dịch của nhóm nhà đầu tư này.

Khối ngoại không còn là điểm tựa vững vàng cho thị trường khi tiếp tục bán ròng 1.533 tỷ trong quá trình thị trường giảm sâu về ngưỡng tâm lý 1.000 điểm. Dù vậy tốc bán ròng đã giảm mạnh so với năm 2021. Nhà đầu tư nước ngoài chỉ còn bán ròng 13.311 tỷ đồng trong 12 tháng vừa qua, giảm 38.500 tỷ đồng so cùng kỳ năm 2021. VNM, MSN và FRT là 3 mã được khối ngoại tập trung mua ròng nhiều nhất trong tháng 10, lần lượt 881, 694 và 364 tỷ đồng. Ở chiều ngược lại EIB, HPG và STB là 3 mã bán ròng với giá trị lớn nhất lần lượt là 3.341, 1.690 và 520 tỷ đồng. Trong khi đó, các ETF vẫn mua ròng.

“Diễn biến khối ngoại trong tháng 9 và tháng 10 cho thấy sự thận trọng của nhà đầu tư nước ngoài trước diễn biến phức tạp trên thế giới. Hoạt động thoái vốn của quỹ ngoại có thể nằm ở hoạt động rút vốn của nhà đầu tư và tranh thủ cơ cấu khi thị trường xuống mạnh. Áp lực bán dù vậy không mạnh và đà bán ròng có thể chậm lại khi nền kinh tế Việt Nam khởi sắc và thị trường đang ở mức định giá hấp dẫn”, BSC nhận định.

Nhóm nhà đầu tư tổ chức trong nước và tổ chức nước ngoài có tỷ lệ giao dịch tăng 6,8% và 10,5% so tháng trước tuy nhiên chỉ có tổ chức nước ngoài giá trị giao dịch tăng và trong bối cảnh khối ngoại vẫn bán ròng thì đây là tín hiệu không tích cực.

Trong kịch bản tiêu cực, VN-Index có thể thủng đáy 986 điểm trong tháng 11

Ngân hàng trung ương các nước đẩy mạnh tăng lãi suất điều này đang gây áp lực không nhỏ đến ổn định tỷ giá, lãi suất tại các nước trong đó có Việt Nam. Trước áp lực tỷ giá, Ngân hàng Nhà nước đã nâng lãi suất điều hành thêm 2% trong vòng 1 tháng. Mặt bằng lãi suất huy động kỳ hạn dài tăng nhanh, cùng với rủi ro trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp khiến cho thị trường chứng khoán giảm sức hấp dẫn mặc dù các chỉ số định giá cơ bản của VN-Index đang giảm về vùng thấp như năm 2020.

Niềm tin thị trường vẫn đang bị thử thách nghiêm trọng trước những tin đồn và thời gian không có thông tin hỗ trợ.

Do vậy, BSC khuyến nghị các nhà đầu tư nên theo hướng đầu tư tích lũy thận trọng tại một số nhóm ngành có thể hưởng lợi bởi quyết định tăng lãi suất điều hành, bao gồm: nhóm có giá đã điều chỉnh đủ hấp dẫn, nhóm vay nợ ít, nhóm có tỷ lệ nắm giữ tiền mặt cao, nhóm hưởng lợi nếu Trung Quốc mở cửa sớm nền kinh tế (nguyên vật liệu, xuất khẩu, du lịch).

“Nhà đầu tư cần theo dõi thêm các thông tin, diễn biến cập nhật về tình hình thế giới, quan điểm điều hành của các NHTW và khả năng Trung Quốc mở cửa sớm nền kinh tế trong giai đoạn sắp tới”, BSC nhấn mạnh.

BSC đã đưa ra 2 kịch bản thị trường chứng khoán tháng 11.

Trong kịch bản thứ nhất, tâm lý dần ổn định và lực cầu bắt đáy hình thành mặt bằng giá trên 1.000 điểm, VN-Index có nhịp kiểm tra lại cản 1.050 điểm của mô hình 2 đáy lệch với mục tiêu giá tại 1.100 điểm. Diễn biến tích cực của chứng khoán Mỹ và hoạt động giao dịch khối ngoại trong khi các yếu tố vĩ mô của nền kinh tế trong tầm kiểm soát, giải ngân vốn đầu tư công và triển khai gói phục hồi phát triển kinh tế - xã hội được thúc đẩy cuối năm và thông tin rõ ràng hơn về thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ là động lực hỗ trợ thị trường hồi phục sau 2 tháng giảm sâu.

Với kịch bản thứ hai, diễn biến tỷ giá, lãi suất và thanh khoản trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục căng thẳng. Các ngân hàng trung ương tiếp tục đẩy mạnh tăng lãi suất, chính sách “zero-Covid Trung Quốc” chưa nới lỏng và xung đột địa chính trị căng thẳng. Những yếu tố này vẫn tạo nên tâm lý bi quan và tiêu cực về nỗi lo suy thoái kinh tế thế giới và dòng tiền tiếp tục phòng thủ ở các kênh tài sản ít rủi ro hơn. VN-Index có thể mất ngưỡng tâm lý 1.000 điểm và lui về các vùng điểm thấp hơn đáy 986 điểm.