Khối ngoại liên tục “bắt đáy” cổ phiếu, chuyên gia nói gì?

Khối ngoại miệt mài mua ròng

VN-Index tiếp tục giảm điểm dưới áp lực bán tháo, giải chấp với độ rộng thị trường tiêu cực hơn phiên trước và đà giảm đang có xu hướng lan rộng hơn sang nhiều nhóm ngành, nhóm mã khác nhau kéo theo rủi ro giải chấp ngày càng tăng, qua đó ảnh hưởng tiêu cực tới tâm lý của nhà đầu tư. Cụ thể, kết thúc phiên giao dịch 15/11, VN-Index giảm 29,14 điểm (-3,1%) xuống 911,9 điểm, HNX-Index giảm 7,67 điểm (-4,18%) xuống 175,78 điểm.

Dòng vốn ngoại lại là điểm sáng hiếm hoi trên thị trường trong vòng nhiều phiên trở lại đây. Hình minh họa

Tiếp đà giảm, thị trường chứng khoán phiên sáng 16/11 giảm điểm từ sớm, khi áp lực bán giải chấp ngày một lan nhanh, VN-Index chính thức mất mốc 900. Tính đến 10h05 ngày 16/11, đà giảm được thu hẹp về còn 30 điểm và VN-Index hồi trở lại mốc 880 điểm.

Nhóm VN30 ngoại trừ VIC tăng nhẹ 0,7%, các cổ phiếu còn lại vẫn đang giảm điểm trong đó có 7 mã giảm sàn. Cổ phiếu PDR của Phát Đạt dư bán sàn hơn 94 triệu đơn vị. Tính đến 9h30, VN-Index giảm 37,17 điểm (4,08%) về 874,73 điểm, HNX-Index giảm 5,52 điểm (3,14%) xuống 170,26 điểm, UPCoM-Index giảm 1,42 điểm (2,25%) về 61,88 điểm.

VN-Index mở cửa giảm điểm mạnh về vùng hỗ trợ cứng từ năm 2018 là 860 - 880 điểm. Trên HOSE, bên bán áp đảo với 328 mã giảm, trong đó, có đến gần phân nửa giảm sàn so với chỉ 33 mã tăng. Xu hướng giảm điểm diễn ra ở toàn bộ các nhóm ngành. Các cổ phiếu ngân hàng là VCB, BID, VPB, TCB, CTG thuộc trong nhóm tác động tiêu cực nhất khiến VN-Index giảm điểm mạnh.

Áp lực bán mạnh chủ yếu xuất phát từ dòng tiền nội, trong bối cảnh hoạt động bán giải chấp tiếp tục diễn ra cộng thêm tâm lý kém tích cực và mất niềm tin của những người cầm cổ phiếu, muốn nhanh chóng bán ra để thu hẹp danh mục.

Ngược dòng bối cảnh chung, dòng vốn ngoại lại là điểm sáng hiếm hoi trên thị trường trong vòng nhiều phiên trở lại đây. Cụ thể, tính riêng trong nửa đầu tháng 11, khối ngoại đã mạnh tay mua ròng gần 6.800 tỷ đồng trên toàn thị trường. Đây là tín hiệu rất tích cực của dòng vốn ngoại, đặc biệt là khi trước đó, nhà đầu tư nước ngoại đã bán ròng liên tiếp trong tháng 9 và tháng 10 với giá trị gần 5.000 tỷ đồng.

Như vậy, tính chung từ đầu năm tới hết ngày 15/11, giá trị giao dịch ròng luỹ kế trong hơn 11 tháng của khối ngoại đã đảo chiều sang mua ròng gần 5.800 tỷ đồng; trước đó 10 tháng đầu năm vẫn đang ghi nhận bán ròng. Cụ thể, nhà đầu tư nước ngoài mua ròng 8.136 tỷ đồng trên kênh khớp lệnh trong khi bán ròng 2.343 tỷ đồng trên kênh thoả thuận. Nếu không có dòng vốn này mua vào, thị trường có thể còn mất thanh khoản toàn diện.

Thống kê cho thấy, sau 2 tuần bán ròng liên tiếp, một tuần trở lại đây, khối ngoại miệt mài thu gom những cổ phiếu tốt với giá rất rẻ như STB, SSI, VND, KDH...

Tính riêng sàn HoSE, từ ngày 7-14/11, khối ngoại đã mua ròng hơn 5.823 tỷ đồng. Còn nếu chỉ tính giá trị mua thì con số lên tới hơn 13.000 tỷ đồng, lớn nhất trong nhiều tháng trở lại đây. Trong đó, mua ròng mạnh nhất tập trung vào hai ngày 12 và 14/11 với gần 4.200 tỷ đồng, đây cũng là 2 phiên mà thị trường rơi sâu nhất trong hơn 2 năm trở lại đây.

Đáng chú ý, trong phiên ngày 14/11, khối ngoại mua ròng tới 1.700 tỷ đồng, ghi nhận phiên thứ 6 liên tiếp mua ròng, đồng thời giúp rút ngắn đà giảm của thị trường chung. Đặc biệt, dòng tiền khối ngoại mua ròng đột biến gần đây có đóng góp không nhỏ từ các quỹ.

Trước đó, những con số cho thấy, đà lao dốc mạnh của thị trường chứng khoán (TTCK) trong thời gian vừa qua không chỉ khiến các nhà đầu tư nhỏ lẻ, mà còn làm cho các quỹ đang hoạt động trên TTCK đều không tránh khỏi thua lỗ nặng nề.

Điển hình, quỹ đầu tư Vietnam Enterprise Investments Limited (VEIL), quỹ lớn nhất thuộc Dragon Capital, sau khi chứng kiến giá trị tài sản ròng (NAV) giảm gần 15% trong tháng 9, thì tháng 10 tiếp tục ghi nhận mức lỗ 14%. Tính từ đầu năm đến nay, hiệu suất của quỹ này đã âm 39,67%, cao hơn so với mức giảm của VN-Index.

Một quỹ ngoại khác là Pyn Elite Fund cũng đang có hiệu suất đầu tư trong tháng 10 kém khả quan khi giảm đến 60% so với đầu năm, riêng tháng 10 lỗ 10,46% - đánh dấu tháng thứ 3 trong năm âm trên 10%.

Vaneck Vectors Vietnam ETF (VNM ETF), một trong những quỹ ETF lâu đời và lớn nhất TTCK Việt với danh mục 320 triệu đô la Mỹ, cũng không thể tránh khỏi sự càn quét trong làn sóng bán tháo vừa qua của TTCK. Quỹ này ghi nhận hiệu suất danh mục giảm 46,5% từ đầu năm đến nay.

Một số quỹ ngoại khác cũng ghi nhận mức lỗ khá lớn như Vietnam Holding Limited (VNH); quỹ Lumen Vietnam Fund; FTSE Vietnam ETF; JPMorgan VOF;…

Trước những rủi ro của thị trường, các quỹ này gần đây đã tích cực nâng tỷ trọng tiền mặt lên cao hơn. Như quỹ VEIL đã nâng tỷ trọng tiền mặt lên cao kỷ lục trong tháng 10, xấp xỉ 9,5%, tương đương hơn 147 triệu đô la Mỹ (khoảng 3.655 tỷ đồng); quỹ VNH cũng duy trì tỷ trọng tiền mặt cao nhất có thể… Nhờ đó, các quỹ có thể đảm bảo nguồn tài chính trong bối cảnh thanh khoản hiện căng thẳng, đồng thời mang đến cơ hội lựa chọn các cổ phiếu đã giảm về vùng hấp dẫn, chờ thời cơ mua vào và tái cơ cấu lại danh mục.

Thực tế đã có quỹ tận dụng diễn biến thị trường lao dốc vừa qua, bắt đáy mua vào để nâng tỷ lệ sở hữu tại một số doanh nghiệp mục tiêu.

Mới nhất, ngày 11/11, nhóm quỹ liên quan Dragon Capital mua vào 19 triệu cổ phiếu KDH của Công ty CP Đầu tư và Kinh doanh Nhà Khang Điền, nâng sở hữu từ 4,99% lên 7,64% vốn điều lệ và chính thức trở thành cổ đông lớn. Trước đó, ngày 10/11, nhóm quỹ liên quan Dragon Capital vừa mua vào 282.500 cổ phiếu VHC để nâng sở hữu từ 5,85% lên 6% vốn điều lệ.

Bên cạnh đó, theo thông tin công bố trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM, quỹ thành viên do Dragon Capital quản lý vừa mua vào tổng cộng 1,1 triệu cổ phiếu PVD của Tổng Công ty CP Khoan và Dịch vụ khoan Dầu khí (PV Drilling).

Cụ thể, nhóm quỹ Dragon Capital vừa mua thêm 1,1 triệu cổ phiếu PVD để nâng sở hữu từ 8,91% lên 9,11% vốn điều lệ. Trong đó, quỹ thành viên CTBC Vietnam Equity Fund mua 1 triệu cổ phiếu và Norges Bank mua 100.000 cổ phiếu. Giao dịch được thực hiện trong phiên 9/11. Sau giao dịch, tổng sở hữu của cả nhóm nhà đầu tư nước ngoài tăng từ 8,9082% lên 9,1061%, tương đương số lượng cổ phiếu sở hữu tăng lên 50.618.720 cổ phiếu.

Cũng trong ngày 9/11, nhóm quỹ Dragon Capital đã mua vào 600.000 cổ phiếu HDG để nâng sở hữu từ 9,79% lên 10,04% vốn điều lệ. Cùng ngày, quỹ CTBC Vietnam Equity Fund thuộc Dragon Capital đã mua vào 300.000 cổ phiếu FRT, nâng sở hữu từ 4,98% lên 5,23% vốn điều lệ…

"Nhiều cánh én mới thấy mùa xuân ấm dần"

Đánh giá về hoạt động liên tục “bắt đáy” cổ phiếu giá rẻ của khối ngoại thời gian gần đây, giới phân tích cho rằng đây là động thái vô cùng tích cực. Theo ông Đỗ Bảo Ngọc, Phó Tổng Giám đốc Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam, việc mua bán của khối ngoại có nguyên tắc nhất định. Đối với các quỹ đầu tư chủ động sẽ mua cổ phiếu có triển vọng tích cực, giá giảm nhiều từ việc định giá đủ hấp dẫn.

"Các quỹ ETF là kênh dẫn vốn cho nhà đầu tư nên khi họ mua ròng nghĩa là đánh giá được VN-Index tích cực trong trung dài hạn và định giá cổ phiếu đủ hấp dẫn. Trong bối cảnh thị trường chung vẫn giảm vì việc bán giải chấp đối với một số cổ phiếu vẫn khá lớn thì động thái mua ròng của khối ngoại sẽ góp phần giúp TTCK sớm tìm được điểm cân bằng", ông Ngọc nhìn nhận.

Đồng quan điểm, ông Trương Hiền Phương, Giám đốc cấp cao Chứng khoán KIS Việt Nam cho rằng, khối ngoại chủ yếu là các quỹ đầu tư đến từ Đài Loan, Thái Lan. Đây đều là những nơi TTCK phát triển trước Việt Nam vài chục năm và đã trải qua những giai đoạn như TTCK Việt hiện tại nên họ có kinh nghiệm. Và họ biết, sau thời gian bất ổn thì "đâu sẽ vào đấy".

Đồng thời, họ đều là những người mua bán rất chuyên nghiệp, không theo cảm xúc, cảm tính như các nhà đầu tư cá nhân trong nước, mà có phân tích vĩ mô, vi mô, ngành, doanh nghiệp rất kỹ lưỡng rồi mới quyết định “xuống tiền”. Trong khi đó, áp lực bán giải chấp đang tạo hiệu ứng domino, khiến nhiều cổ phiếu tốt “nằm yên cũng trúng đạn”, giảm từ 30-60% thị giá.

Ông Phương đánh giá, “với định giá quá thấp và cực kỳ hấp dẫn như hiện nay, đồng thời nhiều cổ phiếu tốt đã có giá cực rẻ, khối ngoại lập chiến lược mua vào là hợp lý”.

Nhìn chung, tiền vào cả quỹ ETF nội hay ngoại khá tốt trong thời điểm này được đánh giá là điểm tích cực. Và khi giá cổ phiếu xuống, cũng như nhà đầu tư cá nhân, thì các tổ chức cũng nhìn thấy giá hợp lý có thể xem là bắt đáy. Tuy nhiên, ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng Chứng khoán SSI vẫn đưa ra quan điểm lưu ý “một cánh én nhỏ không làm nên mùa xuân”, nói chung cần “nhiều cánh én mới thấy mùa xuân ấm dần”.

Theo đó, các quỹ mua là tốt nhưng cần nhiều niềm tin hơn, nhất là cần có diễn biến mới về vĩ mô, về thanh khoản để niềm tin vững vàng hơn.