Ngày 3/11, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe Bộ Xây dựng báo cáo và cho ý kiến về dự thảo nghị quyết của Quốc hội liên quan đến một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp - Ảnh: VGP/Minh Khôi
Phó Thủ tướng cho rằng việc trình Quốc hội một nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt cho dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam là yêu cầu lớn. Dự thảo cần xác định rõ mối quan hệ giữa các cơ chế, chính sách được đề xuất với quy định hiện hành về đầu tư công trong lĩnh vực hạ tầng thiết yếu; đồng thời làm rõ ưu đãi dành cho đầu tư tư nhân, mô hình đối tác công tư (PPP), và cơ chế kiểm soát rủi ro, bảo vệ nguồn vốn nhà nước.
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, nhóm cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt sẽ bao gồm: Quy định chung áp dụng cho cả 3 hình thức đầu tư công, PPP, đầu tư kinh doanh; quy định áp dụng riêng cho hình thức đầu tư kinh doanh; quy định áp dụng riêng cho phương thức đầu tư PPP; cơ chế phòng, chống tham nhũng…
Tại cuộc họp, các đại biểu đã thảo luận chi tiết về điều khoản, quy định chung được liên quan đến: Công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư và di dời công trình điện; khai thác khoáng sản làm vật liệu, bãi đổ thải; công tác chuẩn bị đầu tư; khai thác nhà ga và khu vực phát triển đô thị theo hướng tuyến giao thông (TOD); các chính sách tài chính; phát triển khoa học, công nghệ và nguồn nhân lực; phát triển công nghiệp và chuyển giao công nghệ.
Bên cạnh đó, những cơ chế, chính sách áp dụng riêng cho hình thức đầu tư kinh doanh (phương án thu xếp vốn, giải ngân; bảo đảm đầu tư; ưu đãi về thuế; vận hành khai thác…); áp dụng riêng cho phương thức đầu tư PPP (cơ chế chia sẻ chênh lệch doanh thu thực tế và doanh thu trong phương án tài chính thời hạn dự án).
Một số ý kiến khác cho rằng việc tham khảo kinh nghiệm quốc tế là cần thiết để lựa chọn mô hình đầu tư phù hợp, bảo đảm hiệu quả khai thác và vận hành lâu dài.
Phó Thủ tướng cho rằng việc trình Quốc hội một nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt cho dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam là yêu cầu lớn - Ảnh: VGP/Minh Khôi
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Xây dựng tiếp thu đầy đủ ý kiến, hoàn thiện dự thảo nghị quyết bảo đảm bao quát, rõ phạm vi áp dụng với 3 hình thức đầu tư. Rà soát, tích hợp những chính sách đặc thù đã phát huy hiệu quả, đồng thời bổ sung các cơ chế mới mang tính đột phá.
Phó Thủ tướng lưu ý làm rõ cơ chế Nhà nước cho vay đối với dự án đầu tư kinh doanh, kiểm soát dòng vốn và phương án phòng ngừa rủi ro; quy định trách nhiệm doanh nghiệp trong các trường hợp rủi ro khách quan hoặc vi phạm năng lực. Yêu cầu chú trọng nội dung chuyển giao công nghệ, năng lực sản xuất và làm rõ cơ chế quản lý, sở hữu, vận hành tài sản trong suốt vòng đời dự án.
Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tư pháp, Bộ Giao thông vận tải và Tổng công ty Đường sắt Việt Nam thành lập tổ biên tập để rà soát, đánh giá tác động và hoàn thiện dự thảo nghị quyết.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, khi đầu tư công, Nhà nước chịu trách nhiệm quản lý và rủi ro; khi đầu tư tư nhân, doanh nghiệp sẽ quản lý và phải chịu trách nhiệm tương ứng. Vì vậy, cơ chế, chính sách cần xác lập mối quan hệ hài hòa giữa quyền lợi và trách nhiệm, đảm bảo an ninh, an toàn tài chính.