(Banker.vn) Một thị trường xuất khẩu vừa đưa ra kết luận mới liên quan đến sản phẩm thép dây, bước đầu mang lại tín hiệu tích cực cho Hòa Phát.
Ngày 3/12/2025, Cơ quan Dịch vụ biên giới Canada (CBSA) công bố kết luận cuối cùng trong cuộc điều tra chống bán phá giá đối với mặt hàng dây thép carbon và hợp kim thép nhập khẩu từ 10 quốc gia và vùng lãnh thổ, bao gồm Việt Nam. Cuộc điều tra được khởi xướng từ tháng 4/2025 nhằm xác minh dấu hiệu bán phá giá, phạm vi rộng và có tác động trực tiếp đến nhiều nhà sản xuất thép ở châu Á và châu Âu.
margin: 15px auto;" />Theo kết luận, CBSA xác định tồn tại hành vi bán phá giá đối với các sản phẩm thép dây từ toàn bộ các quốc gia/vùng lãnh thổ bị điều tra. Riêng với Việt Nam, CBSA đưa ra biên độ phá giá 5,7% dành cho Công ty TNHH Thép dây Hòa Phát (thuộc Tập đoàn Hòa Phát), mức thấp hơn đáng kể so với con số 13,4% trong kết luận sơ bộ. Phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam khác, do không cung cấp đầy đủ dữ liệu theo yêu cầu, bị áp mức biên độ lên tới 158,9% theo phương pháp dữ liệu bất lợi (AFA).
Việc Hòa Phát được cơ quan điều tra chấp nhận hồ sơ và xác định “giá trị thông thường” riêng phản ánh năng lực kiểm soát chi phí và minh bạch dữ liệu của doanh nghiệp, yếu tố vốn là nền tảng quan trọng trong các vụ điều tra phòng vệ thương mại. Trong bối cảnh giá nguyên liệu như quặng sắt, than cốc có xu hướng giảm nhanh hơn giá bán thép, biên lợi nhuận của các nhà sản xuất lớn đang cải thiện, tạo dư địa để giữ giá xuất khẩu ổn định. Diễn biến này góp phần lý giải vì sao mức biên độ mà CBSA áp cho Hòa Phát thấp hơn đáng kể so với các doanh nghiệp khác trong khu vực.
Theo diễn giải của chuyên gia ngành thép, với việc CBSA xác định “giá trị thông thường” cụ thể cho từng mã sản phẩm, các lô hàng xuất khẩu của Hòa Phát sang Canada chỉ chịu thuế khi giá bán thấp hơn mức giá trị này. Nếu giá xuất khẩu bằng hoặc cao hơn, thuế chống bán phá giá sẽ bằng 0. Đây là cơ chế phổ biến trong các vụ việc phòng vệ thương mại của Canada, nhằm phân biệt các doanh nghiệp hợp tác đầy đủ với các nhà xuất khẩu không cung cấp dữ liệu.
Mặc dù vậy, mức thuế 5,7% chưa phải nghĩa vụ chính thức áp dụng cho các lô hàng trong tương lai, bởi quyết định cuối cùng thuộc về Tòa án Thương mại Quốc tế Canada (CITT). Giai đoạn tiếp theo, CITT sẽ đánh giá việc thép dây nhập khẩu có gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại cho ngành sản xuất nội địa Canada hay không. Kết luận cuối cùng dự kiến ban hành muộn nhất vào ngày 2/1/2026. Trong thời gian chờ phán quyết, các mức thuế tạm thời vẫn tiếp tục duy trì đối với hàng nhập khẩu từ các quốc gia và vùng lãnh thổ bị điều tra, bao gồm Việt Nam.
Nếu CITT kết luận có thiệt hại, Canada sẽ áp thuế CBPG chính thức cho các lô hàng nhập khẩu sau thời điểm ban hành quyết định. Ngược lại, vụ việc sẽ chấm dứt và toàn bộ khoản thuế tạm ứng trước đó sẽ được hoàn trả cho doanh nghiệp.
Vụ việc diễn ra trong bối cảnh phòng vệ thương mại trên thị trường thép toàn cầu gia tăng. Ngay tại Việt Nam, Bộ Công Thương cuối tháng 10/2025 cũng đã khởi động điều tra hành vi lẩn tránh thuế chống bán phá giá đối với HRC khổ rộng nhập khẩu từ Trung Quốc, sau khi lượng hàng nhập loại này tăng mạnh kể từ khi thuế AD20 được áp dụng đối với HRC khổ hẹp. Đây là minh chứng cho xu hướng các quốc gia sử dụng công cụ phòng vệ thương mại nhằm bảo vệ ngành thép trong nước trước áp lực dư cung toàn cầu.
Về dài hạn, các phân tích thị trường cho thấy ngành thép đang đứng trước chu kỳ điều chỉnh mới, khi Trung Quốc đẩy mạnh các biện pháp “chống cạnh tranh tiêu cực” và giảm công suất thép chất lượng thấp. Những yếu tố này có thể tác động tích cực tới giá thép toàn cầu, qua đó cải thiện biên lợi nhuận của các doanh nghiệp xuất khẩu. Riêng với Hòa Phát, thị trường Canada chỉ chiếm tỷ trọng khiêm tốn trong cơ cấu xuất khẩu thép dây, nên mức thuế 5,7% nếu được áp chính thức được đánh giá không tạo ra tác động lớn lên kết quả kinh doanh.
Kết luận chính thức của CITT sẽ có ý nghĩa quyết định, nhưng với các dữ liệu hiện tại, vụ việc phản ánh rõ nỗ lực hợp tác của doanh nghiệp Việt Nam trong các quy trình điều tra quốc tế, đồng thời cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của phòng vệ thương mại trong thị trường thép giai đoạn dư cung kéo dài.

