Gỡ ‘nút thắt’ nguồn cung nhiên liệu ô tô đạt chuẩn Euro 5

Triển khai nhiều biện pháp nhằm phổ biến nhiên liệu Euro 5

Tại buổi tọa đàm "Thiếu nhiên liệu đạt chuẩn cho ô tô thế hệ mới, hệ lụy và giải pháp" do Báo Giao thông tổ chức ngày 17/7, các chuyên gia đã nêu nhiều giải pháp để triển khai phổ biến nguồn cung nhiên liệu đạt chuẩn Euro 5.

Nói về hiện trạng việc triển khai áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 5, bà Nguyễn Thuý Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, thực hiện Quyết định 49, từ 1/1/2022, Bộ Công Thương đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan để đảm bảo việc sản xuất, nhập khẩu và cung ứng nhiên liệu mức 5 theo đúng lộ trình và theo quy chuẩn của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Ngay từ tháng 7/2021, Bộ Công Thương đã phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) để thông tin cụ thể về nhu cầu sử dụng nhiên liệu mức 5 cho từng năm trong giai đoạn 2021 - 2025. Đồng thời gửi các thông tin này đến các doanh nghiệp cung ứng xăng dầu để đề nghị các doanh nghiệp có kế hoạch sản xuất, nhập khẩu và cung ứng nhiên liệu đáp ứng nhu cầu thị trường, phù hợp với quy định tại Quyết định 49.

Bà Nguyễn Thúy Hiền phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: Trần Đình.

Mới đây, tháng 6/2024, Bộ Công Thương tiếp tục cập nhật nhu cầu sử dụng nhiên liệu mức 5 từ năm 2022 – 2030 và chỉ đạo thương nhân kinh doanh xăng dầu căn cứ nhu cầu này trên thị trường theo từng năm để có kế hoạch sản xuất, nhập khẩu và cung ứng trên thị trường.

Bà Nguyễn Thúy Hiền cho hay, có hai nguồn cung về nhiên liệu mức 5 tại Việt Nam, trong đó nguồn cung nhập khẩu là chủ yếu, trong nước mới chỉ sản xuất được diesel mức 5.

Về nhu cầu sử dụng nhiên liệu mức 5 theo VAMA cung cấp có gia tăng, năm 2022 chỉ khoảng 500.000 m3, năm 2024 là 1,4 triệu m3, năm 2025 là 2,9 triệu m3.

Bộ Công Thương sẽ có kế hoạch tuyên truyền về chuyển đổi sang nhiên liệu Euro 5 trên các phương tiện truyền thông, cũng như nghiên cứu việc triển khai các biện pháp hành chính trong thời gian tới.

''Khi nhu cầu từ người dùng đủ lớn và nguồn cung đủ đáp ứng, việc chuyển đổi sẽ được thúc đẩy nhanh chóng hơn'', bà Nguyễn Thúy Hiền nhận định.

Trong khi đó, ông Nguyễn Xuân Hùng, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết, Petrolimex đã nhận thấy nhu cầu sử dụng nhiên liệu mức 5 đang tăng lên, từ đó chủ động tìm các nguồn hàng để cung ứng trong thời gian tới.

Tới đây, Petrolimex sẽ triển khai kế hoạch tăng số lượng cửa hàng bán nhiên liệu mức 5, đặc biệt, doanh nghiệp mới đây đã vừa thắng thầu cung cấp 4 trạm dịch vụ lớn trên hệ thống cao tốc Bắc - Nam. Tại các trạm này chắc chắn sẽ cung ứng nhiên liệu mức 5.

Mức tiêu thụ nhiên liệu Euro 5 chưa tương xứng với nguồn cung

Hiện nay, việc sử dụng nhiên liệu mức 5 chủ yếu là các xe nhập khẩu và xe mới, các phương tiện cũ chủ yếu sử dụng loại mức 3. Sản lượng tiêu thụ nhiên liệu mức 5 trong thời gian qua chiếm tỷ trọng nhỏ, bình quân hàng năm chỉ đạt 1 triệu m3 (tương ứng tỷ lệ 4% tổng mức tiêu thụ xăng dầu trên cả nước).

Bên cạnh đó, các cửa hàng bán nhiên liệu mức 5 chỉ đạt số lượng 1.200 cơ sở, chủ yếu là điểm bán diesel và cũng chỉ chiếm 4% tổng số cửa hàng xăng dầu bán lẻ trên toàn quốc. Về giá bán, nhiên liệu mức 5 cao hơn so với nhiên liệu mức 3 từ 200 - 500 đồng/l tuỳ từng loại và phụ thuộc vào mức giá thế giới.

Tuy nhiên, khi triển khai nhiên liệu mức 5, các doanh nghiệp vẫn tiến hành song song bán nhiên liệu mức 3 (đang được sử dụng phổ biến nhất). Vì vậy, họ gặp khó khăn trong việc mở rộng quỹ đất để đầu tư cơ sở vật chất xây dựng bể chứa cho nhiên liệu mới.

Thực trạng kể trên dẫn tới việc nhiều đơn vị không khuyến khích sản xuất kinh doanh mặt hàng này. Như vậy, về nguồn cung nhiên liệu mức 5 không thiếu nhưng các doanh nghiệp phải tính toán để đảm bảo tối ưu hiệu quả kinh doanh. Từ năm 2022, khi bắt đầu chuyển sang nhiên liệu Euro 5 đến nay, việc phát triển kinh tế xã hội chững lại cũng là tác nhân gây ảnh hưởng.

Sẽ có thêm nhiều cửa hàng bán nhiên liệu chuẩn Euro 5 trong thời gian tới.

Về vấn đề này, bà Nguyễn Thúy Hiền cho hay, Bộ Công Thương sẽ phối hợp chặt chẽ với VAMA để ghi nhận nhu cầu sử dụng nhiên liệu Euro 5 của người tiêu dùng, từ đó có chỉ đạo với các doanh nghiệp xăng dầu để sản xuất và đưa ra thị trường.

Hiện tại, ngoài Petrolimex, một số doanh nghiệp xăng dầu lớn cũng đang tìm hiểu và có kế hoạch đầu tư chuyển đổi sang nhiên liệu chuẩn Euro 5.

Trong khi đó, VAMA có vai trò thống kê thường xuyên, cụ thể hơn về nhu cầu dùng nhiên liệu chuẩn Euro 5 theo từng vùng, miền hoặc địa phương, qua đó có sự chỉ đạo sát sao hơn tới các doanh nghiệp đầu mối về xăng - dầu trên từng địa bàn.