Giống quả "đặc sản" có tên gọi lạ đang giúp nông dân Lào Cai đổi đời
29/11/2025 - 13:384 phút đọc
(Banker.vn) Giống trái này đang trở thành sinh kế quan trọng của nông dân Mường Hum (Lào Cai).
Cây lê VH6 tạo sinh kế mới cho nông dân Mường Hum
Hơn một thập kỷ kể từ khi xuất hiện tại xã Mường Hum (Lào Cai), cây lê VH6 đã trở thành hướng đi quan trọng giúp nhiều nông dân địa phương cải thiện thu nhập, ổn định đời sống và từng bước mở rộng sản xuất theo hướng hữu cơ. Từ những mô hình thử nghiệm ban đầu, lê VH6 dần được nhân rộng trên khắp xã, tạo ra thay đổi lớn trong cơ cấu cây trồng vùng cao.
Theo ông Tẩn Láo San - nguyên Phó Chủ tịch UBND xã Mường Hum, năm 2009 cây lê được đưa vào trồng thử nghiệm. Do tập quán canh tác lâu đời, việc vận động người dân chuyển đổi gặp nhiều khó khăn. Chính quyền phải tổ chức họp dân, trực tiếp đến từng hộ để giải thích hiệu quả kinh tế, đồng thời cam kết hỗ trợ giống, kỹ thuật và phân bón. Từ vài chục gốc ban đầu, những kết quả khả quan như cây bén đất, sinh trưởng tốt, cho quả đều đã tạo niềm tin để nông dân mạnh dạn mở rộng diện tích.
Gia đình ông Phùng Sin Siệu (dân tộc Dao) là một trong những hộ điển hình. Thời điểm đầu, ông phản đối trồng lê vì e ngại rủi ro. Khi thử nghiệm vài gốc và thấy hiệu quả rõ rệt, ông quyết định chuyển toàn bộ diện tích đồi sang trồng lê. Với sự hướng dẫn từ cán bộ khuyến nông, vườn lê phát triển ổn định, mang lại nguồn thu hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Từ một người phản đối, ông Siệu trở thành người tích cực hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ những hộ muốn chuyển đổi.
Trường hợp của chị Chẻo Mấy Bỉ ở thôn Kin Chu Phìn cũng là minh chứng rõ nét. Trước đây mỗi vụ ngô chỉ mang lại khoảng 10 triệu đồng, song với hơn 600 gốc lê VH6 (trong đó 200 gốc cho quả ổn định), gia đình chị thu về hơn 50 triệu đồng sau khi trừ chi phí. Nhờ đó, chị Bỉ đã thoát nghèo trong năm 2023, có điều kiện sửa chữa nhà cửa và đầu tư cho con cái học hành.
Hiệu quả kinh tế từ cây lê đã tạo động lực mạnh mẽ để người dân tiếp tục mở rộng diện tích. Hiện toàn xã Mường Hum có hơn 200ha lê, mang lại thu nhập ổn định cho khoảng 200 hộ, trở thành một trong những cây trồng chủ lực tại địa phương.
Hướng tới sản xuất hữu cơ và phát triển du lịch nông nghiệp
Song song với mở rộng diện tích, Mường Hum đang chuyển trọng tâm sang sản xuất hữu cơ nhằm tăng giá trị và bảo vệ môi trường. Theo Chủ tịch UBND xã Nguyễn Ngọc Minh, đối với địa hình đồi dốc của vùng cao, sản xuất hữu cơ có ý nghĩa quan trọng vì hạn chế hóa chất, giảm nguy cơ xói mòn và tạo điều kiện duy trì hệ sinh thái nông nghiệp bền vững. Khi được chăm sóc theo quy trình hữu cơ, cây lê vừa sinh trưởng tốt vừa cải thiện chất lượng đất, giúp duy trì độ bền của vườn cây lâu dài.
Mường Hum sở hữu nhiều lợi thế để phát triển mô hình hữu cơ: khí hậu mát lạnh, phù hợp với cây lê và ít sâu bệnh; thổ nhưỡng chưa chịu nhiều áp lực thâm canh; nguồn nước tự nhiên dồi dào, ít bị ô nhiễm; người dân có kinh nghiệm sản xuất theo hướng tự nhiên. Từ các điều kiện thuận lợi này, những mô hình hữu cơ thử nghiệm đã được triển khai như che phủ cỏ tự nhiên, sử dụng phân chuồng ủ hoai mục, hạn chế thuốc bảo vệ thực vật và áp dụng biện pháp sinh học trong quản lý sâu bệnh. Nhờ vậy, trái lê có chất lượng giòn, thơm, vị ngọt thanh, được thị trường đánh giá cao.
Bên cạnh sản xuất, địa phương đang tính toán hướng phát triển du lịch nông nghiệp dựa trên cảnh quan vườn lê. Vào mùa thu hoạch, những triền đồi phủ đầy quả trở thành điểm tham quan được nhiều du khách lựa chọn, giúp bổ sung nguồn thu và mở ra hướng phát triển dịch vụ cho người dân.
Với những kết quả đạt được, cây lê VH6 đang chứng minh vai trò là cây trồng mang lại sinh kế bền vững cho nông dân Mường Hum. Việc kết hợp giữa mở rộng sản xuất, canh tác hữu cơ và phát triển du lịch nông nghiệp được kỳ vọng sẽ tạo chuỗi giá trị mới, góp phần nâng cao thu nhập và ổn định đời sống cho hàng trăm hộ dân vùng cao.