Giá trị sổ sách là nền tảng quan trọng để nhà đầu tư đọc vị doanh nghiệp
12/12/2025 - 12:493 phút đọc
(Banker.vn) Giá trị sổ sách là thước đo cho biết phần giá trị ròng thực sự thuộc về cổ đông dựa trên số liệu kế toán
Khái niệm và công thức tính giá trị sổ sách
Giá trị sổ sách (Book Value) là chỉ tiêu phản ánh quy mô tài sản ròng của doanh nghiệp sau khi trừ toàn bộ nghĩa vụ nợ. Đây là phần tài sản thuộc sở hữu của cổ đông theo số liệu kế toán. Ở góc độ cổ phiếu, giá trị sổ sách trên mỗi cổ phần (Book Value Per Share – BVPS) cho biết mức tài sản ròng tương ứng với mỗi cổ phần.
Giá trị sổ sách của doanh nghiệp được xác định theo công thức:
Giá trị sổ sách = Tổng tài sản – Tổng nợ phải trả
Giá trị sổ sách trên mỗi cổ phần được tính theo công thức:
BVPS = (Vốn chủ sở hữu – Giá trị cổ phiếu ưu đãi) / Số cổ phiếu đang lưu hành
Các công thức này tuy đơn giản nhưng tính chính xác của chúng phụ thuộc nhiều vào cách thức ghi nhận trong kế toán. Tài sản cố định thường được phản ánh sau khấu hao, trong khi nhiều loại tài sản vô hình như thương hiệu hay công nghệ lại không được thể hiện đầy đủ. Ngược lại, các khoản dự phòng và nợ tiềm ẩn có thể làm giảm đáng kể giá trị sổ sách trên báo cáo so với giá trị kinh tế thực tế.
Ví dụ, một doanh nghiệp có tổng tài sản 10.000 tỷ đồng và nợ phải trả 6.000 tỷ đồng sẽ có giá trị sổ sách 4.000 tỷ đồng. Nếu doanh nghiệp có 400 triệu cổ phiếu đang lưu hành, BVPS tương ứng là 10.000 đồng mỗi cổ phiếu. Tuy nhiên, con số này chỉ mang tính tham chiếu vì chưa thể phản ánh đầy đủ giá trị của các tài sản vô hình.
Ý nghĩa của giá trị sổ sách và ứng dụng trong định giá
Giá trị sổ sách cho thấy quy mô giá trị ròng mà doanh nghiệp đang nắm giữ sau khi trừ toàn bộ nợ phải trả. Nói cách khác, đây là phần giá trị thuộc về các cổ đông nếu doanh nghiệp ngừng hoạt động và thanh lý toàn bộ tài sản theo mức ghi nhận trên báo cáo tài chính.
Giá trị sổ sách cũng giúp người đọc đánh giá mức độ thận trọng trong cấu trúc tài sản và nguồn vốn. Khi giá trị tài sản hữu hình chiếm tỷ trọng lớn và được ghi nhận minh bạch, giá trị sổ sách thường mang tính ổn định, qua đó phản ánh mức độ an toàn về tài chính. Ngược lại, nếu tài sản bao gồm nhiều khoản mục khó định lượng như thương hiệu hoặc tài sản vô hình, giá trị sổ sách có thể không phản ánh đầy đủ tiềm năng thực tế của doanh nghiệp.
Trong lĩnh vực định giá, giá trị sổ sách là cơ sở để tính tỷ lệ P/B, giúp nhà đầu tư nhận diện việc cổ phiếu đang được định giá cao hay thấp so với tài sản ròng. Đối với các chiến lược đầu tư giá trị, BVPS kết hợp cùng P/B được sử dụng như tiêu chí sàng lọc những doanh nghiệp có mức định giá hấp dẫn. Sự tăng trưởng bền vững của BVPS qua thời gian cũng là dấu hiệu cho thấy khả năng tích lũy lợi nhuận.
margin: 15px auto;" />Những lưu ý khi sử dụng giá trị sổ sách
Giá trị sổ sách không phải lúc nào cũng phản ánh chính xác giá trị kinh tế của doanh nghiệp. Các công ty công nghệ, truyền thông hoặc dịch vụ sáng tạo có thể sở hữu giá trị vô hình rất lớn nhưng không được ghi nhận trên sổ sách. Các doanh nghiệp mang tính chu kỳ như bất động sản chịu tác động mạnh từ biến động giá tài sản, khiến giá trị sổ sách thay đổi đáng kể theo thời điểm.
Trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng, sự khác biệt trong phân loại nợ và trích lập dự phòng có thể dẫn đến chênh lệch lớn giữa giá trị sổ sách và giá trị thực. Vì vậy, khi sử dụng giá trị sổ sách, nhà đầu tư cần đánh giá đồng thời chất lượng tài sản, đặc thù ngành nghề, cơ cấu nguồn vốn và các chỉ tiêu tài chính bổ trợ như Price to Earnings Ratio" data-glossary-def="Tỷ lệ giá cổ phiếu trên thu nhập - chỉ số định giá phổ biến nhất.">P/E, ROE và dòng tiền hoạt động.