Đừng buông xuôi tài khoản cho 4 chữ "đầu tư dài hạn"

	Nhận diện rủi ro khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp
	Từ việc tái cơ cấu kinh tế gia đình tôi đã trở thành một nhà đầu tư
	3 bài học để đời của F0 kỳ cựu

Thị trường chứng khoán đang trải qua một giai đoạn rất khó khăn. Tôi là người đã tham gia thị trường từ năm 2012 và chứng kiến nhiều đợt sụt giảm, mỗi đợt lại xuất phát từ những nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, đợt sụt giảm trong năm 2022 này khiến tôi ấn tượng vì sự khốc liệt cũng như độ tàn phá đối với tài khoản của nhà đầu tư.

Sự nguy hiểm của đợt giảm này không chỉ về biên độ sụt giảm mạnh, về độ dài của quá trình giảm mà còn về độ bất ngờ cao khi chỉ 1 năm trước, thị trường còn đang cực kỳ hưng phấn. Sự bất ngờ dẫn đến việc không cảnh giác và không quản trị rủi ro đúng mực, điều này dễ dẫn đến thua lỗ mất kiểm soát. Khi không kịp cắt lỗ và thua lỗ sâu, nhiều nhà đầu tư xác định đầu tư dài hạn như một “liều thuốc an thần”. Tuy nhiên, tôi cho rằng có không ít hiểu lầm về quan điểm đầu tư dài hạn trong bối cảnh hiện nay.

Đầu tư dài hạn cần cách tiếp cận chủ động và có kế hoạch ngay tại thời điểm mua vào.

Nhận diện sai lầm

Đầu tư dài hạn là một chiến lược hấp dẫn và thu hút được sự quan tâm của giới đầu tư. Ý tưởng không cần phải quan tâm đến biến động của thị trường, chỉ cần mua và nắm giữ cổ phiếu sau một thời gian dài mà vẫn hưởng được một lợi suất tốt nghe rất hấp dẫn.

Có rất nhiều nhà đầu tư thành công trên thị trường cho lời khuyên nên đầu tư dài hạn. Ngoài ra, chiến lược đầu tư dài hạn được đưa vào rất nhiều sách báo liên quan đến đầu tư. Tuy nhiên, trong hoạt động đầu tư, từ lý thuyết và ấn tượng ban đầu đến hiệu quả đầu tư thực sự là một quãng đường khá xa, không phải ai cũng đầu tư hiệu quả do mắc sai lầm. Vậy cụ thể, những sai lầm trong đầu tư dài hạn là gì?

Sai lầm thứ nhất, khi bị lỗ quá nhiều thì chúng ta không bán nữa, chuyển sang đầu tư dài hạn. Đầu tư dài hạn cần sự chủ động ngay từ khi lập kế hoạch đầu tư chứ không phải khi lỗ rồi mới xác định đầu tư dài hạn. Đầu tư dài hạn không phải mua với mục tiêu giao dịch ngắn hạn và khi lỗ nhiều thì giữ với mục tiêu dài hạn. Đây là tình thế bị động và đa phần các nhà đầu tư không chuẩn bị trước cho kịch bản này, thành ra việc lựa chọn cổ phiếu ngay từ đầu và giá mua là không hợp lý cho việc đầu tư dài hạn. Về cơ bản, trong dài hạn, thị trường chứng khoán sẽ tăng, đi cùng với sự tăng trưởng của nền kinh tế. Tuy nhiên, thị trường có thể tăng nhưng cổ phiếu của bạn lại không nằm trong số đó. Đồng thời, khi bạn đầu tư dài hạn tại một vùng giá quá cao và tại thời điểm rất hưng phấn của thị trường, bạn có thể đúng về triển vọng doanh nghiệp nhưng cổ phiếu vẫn không cho lợi suất tốt. Vì vậy, đầu tư dài hạn cần cách tiếp cận chủ động và có kế hoạch ngay tại thời điểm mua vào.

Sai lầm thứ hai, đầu tư dài hạn là dễ dàng vì mua xong thì không cần làm gì nữa cả. Trên thực tế, đầu tư dài hạn không dễ như vậy. Nhà đầu tư cần phải nắm giữ một khoản đầu tư bất chấp biến động của thị trường trong một thời gian dài, tức là nếu thị trường có sự kiện tiêu cực bất ngờ và cổ phiếu lao dốc, nhà đầu tư dài hạn sẽ phải đánh giá tình hình và học cách sống chung với khoản lỗ tạm thời đó. Đây cũng là những thời điểm thử thách niềm tin của nhà đầu tư vào khoản đầu tư, vào chiến lược và đôi khi là niềm tin vào chính bản thân mình.

Sai lầm thứ ba, cứ đầu tư dài hạn với tất cả những gì mình có, đồng thời là dùng thêm margin hay vốn vay. Đầu tư dài hạn thì cần một nguồn vốn mang tính dài hạn. Vì vậy, không nên dùng nguồn vốn mà chúng ta sẽ cần chi tiêu trong tương lai gần để đầu tư dài hạn. Ngoài ra, dùng margin hay vốn vay quá lớn để đầu tư dài hạn sẽ khiến cho dòng tiền của nhà đầu tư gặp nguy hiểm khi khó khăn ập đến. Khi đầu tư dài hạn thì chúng ta phải chuẩn bị kế hoạch cho một giai đoạn dài phía trước, tức là sẽ phải dự phòng cho những lúc khó khăn ập đến bất ngờ. Đầu tư dài hạn là chúng ta không ngại vượt qua các giai đoạn khó khăn.

Sai lầm thứ tư, đầu tư dài hạn là không có cắt lỗ. Đầu tư dài hạn hay ngắn hạn thì khi bối cảnh thay đổi chúng ta đều nên đánh giá lại tình hình. Nếu khoản đầu tư không còn đạt tiêu chí đầu tư dài hạn nữa thì chúng ta cần có sự thay đổi kịp thời. Ngoài ra, khi chúng ta nhận thấy mình đã sai thì chúng ta cần tìm cách sửa sai càng sớm càng tốt.

Vậy cần làm gì khi trở thành nhà đầu tư dài hạn thụ động?

Thị trường rất khó khăn từ đầu năm đến nay. Các nhịp giảm đột ngột, nhanh và mạnh đôi khi khiến nhà đầu tư không kịp cơ cấu tài khoản hay cắt lỗ, dẫn đến lỗ nặng và trở thành nhà đầu tư dài hạn thụ động. Khi rơi vào tình thế này, chúng ta không có nhiều lựa chọn mà không phải chịu tổn thất lớn cả về tài chính và tinh thần. Tuy nhiên, chúng ta nên lựa chọn phương án hợp lý nhất trong tất cả các phương án xấu. Đối với nhiều nhà đầu tư sẵn sàng nắm giữ dài hạn thì đây là một cơ hội để chúng ta thực sự đầu tư dài hạn.

Đầu tiên, chúng ta nên rà soát lại tài khoản của mình, các cổ phiếu đầu tư dài hạn phải là những doanh nghiệp mà thực sự có thể trụ được qua một chu kỳ kinh tế khó khăn và sẽ phát triển trở lại. Các cổ phiếu không phù hợp thì nên tìm cách cơ cấu sang các cổ phiếu phù hợp hơn.

Thứ hai, chúng ta cần chuẩn bị dòng vốn và trạng thái tài chính mang tính chất dài hạn để phòng thủ cho danh mục đầu tư, tránh bị ép bán do dòng tiền khó khăn.

Thứ ba, chúng ta cần chuẩn bị một tâm lý vững vàng và hoàn toàn chấp nhận cuộc chơi mang tính dài hạn. Vì cơ bản, vận động của thị trường có tính chu kỳ, khi vượt qua một giai đoạn thanh lọc, thị trường và nền kinh tế sẽ hồi sinh và phát triển trở lại. Chúng ta cần tồn tại đủ lâu trên thị trường để đón nhận cơ hội đến mặc dù trước mắt sẽ còn có thể khó khăn.

Với kinh nghiệm của mình, tôi xin chia sẻ với các nhà đầu tư, hi vọng mỗi chúng ta có cách ứng xử phù hợp để có thể đồng hành lâu dài cùng thị trường. Tôi tin rằng, nếu có phương án, phương pháp đầu tư phù hợp, chứng khoán luôn là một kênh đầu tư hiệu quả, hấp dẫn.