Thời tiết khắc nghiệt được xem là yếu tố chính làm giảm sản lượng cà phê toàn cầu trong ba năm qua. Brazil, quốc gia sản xuất gần một nửa lượng cà phê arabica thế giới, đã trải qua đợt hạn hán nghiêm trọng kéo dài. Mặc dù có mưa vào tháng 10/2024, độ ẩm đất vẫn không đủ để cây cà phê phát triển, khiến năng suất giảm mạnh. Tại Việt Nam, nơi chiếm 40% sản lượng cà phê robusta toàn cầu, tình hình cũng không khả quan hơn. Các tỉnh Tây Nguyên, như Gia Lai, Kon Tum, và Đắk Lắk, chịu ảnh hưởng nặng nề từ hạn hán đầu năm và mưa lớn vào cuối năm, làm gián đoạn vụ thu hoạch.
 |
| Ảnh minh họa. |
Theo ông Trịnh Đức Minh, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột, sản lượng thu hoạch tại Đắk Lắk trong niên vụ 2024-2025 dự báo giảm 15%, còn khoảng 442.000 tấn. Chỉ có 7% số hộ nông dân tại Đắk Lắk bắt đầu thu hoạch cà phê vào cuối tháng 10, khiến nguồn cung càng trở nên khan hiếm. Công ty tư vấn StoneX dự báo sản lượng cà phê robusta của Việt Nam có thể giảm 10% vào cuối năm 2025, trong khi sản lượng arabica của Brazil dự kiến giảm 10,5%, chỉ còn 40 triệu bao.
Tích trữ cà phê: Áp lực lớn lên xuất khẩu
Trước bối cảnh giá cà phê tăng cao, nhiều nông dân Việt Nam chọn tích trữ để chờ giá tốt hơn. Theo các thương nhân, khoảng 150.000-200.000 tấn cà phê đã bị giữ lại kể từ khi vụ thu hoạch bắt đầu vào tháng 10/2024, tương đương 10-13% sản lượng. Điều này gây khó khăn lớn cho các nhà xuất khẩu trong việc hoàn thành hợp đồng, buộc họ phải nhập khẩu cà phê từ các nước như Brazil, Indonesia, và Ấn Độ để duy trì hoạt động.
Bà Trần Thị Lan Anh, Phó Giám đốc Công ty Vĩnh Hiệp, nhận định: “Nông dân dự đoán giá cà phê có thể lên tới 150.000 đồng/kg, tăng từ mức đỉnh hiện tại là 130.000 đồng/kg.” Tuy nhiên, việc tích trữ này không chỉ đẩy giá cà phê trong nước lên cao mà còn tạo áp lực lớn lên các nhà rang xay quốc tế, đặc biệt là những công ty lớn như Nestle. Để bù đắp chi phí, Nestle đã tăng giá sản phẩm, nhưng điều này làm giảm sức cạnh tranh khi người tiêu dùng chuyển sang các thương hiệu rẻ hơn.
Xu hướng và triển vọng năm 2025
Dù giá cà phê cao gây áp lực lên các nhà xuất khẩu và doanh nghiệp, nó cũng mang lại cơ hội cải thiện thu nhập cho nông dân. Một số hộ tại Tây Nguyên đã tận dụng nguồn thu từ cây trồng khác để duy trì chi phí sinh hoạt, đồng thời đầu tư vào công nghệ tưới tiêu và giống cây trồng nhằm tăng năng suất.
Ông Lê Đức Huy, Giám đốc điều hành Simexco Dak Lak, cho biết: “Dù phải chịu lỗ do các khoản vỡ nợ, các nhà xuất khẩu vẫn nỗ lực giao cà phê cho khách hàng toàn cầu. Điều này cho thấy cam kết mạnh mẽ của ngành cà phê Việt Nam.”
Giá cà phê cao được dự báo sẽ duy trì trong năm 2025, với khả năng chạm mốc 150.000 đồng/kg. Tuy nhiên, việc tăng giá không ảnh hưởng đáng kể đến các chuỗi cà phê lớn như Starbucks, nơi chi phí nguyên liệu chỉ chiếm 1,4% giá bán lẻ. Ngược lại, người tiêu dùng mua cà phê đóng gói hoặc hòa tan sẽ đối mặt với chi phí cao hơn.
Dù thị trường cà phê đang đứng trước nhiều thách thức, triển vọng dài hạn vẫn tích cực nhờ sự đầu tư vào công nghệ và giống cây trồng. Với chiến lược phát triển bền vững, ngành cà phê Việt Nam không chỉ đối phó tốt với biến đổi khí hậu mà còn củng cố vị thế trên thị trường quốc tế.
 | Giá cà phê tăng vọt cuối năm 2024: Nguyên nhân nào đứng sau đợt biến động lịch sử? Giá cà phê thế giới ghi nhận mức tăng kỷ lục, đạt đỉnh cao nhất trong gần 30 năm qua, với dòng robusta và arabica ... |
 | Dự báo giá cà phê ngày 6/12/2024: Liệu đà tăng có tiếp tục duy trì? Giá cà phê trong nước hôm nay ghi nhận phục hồi mạnh, dao động từ 108.000 - 109.500 đồng/kg. Mức tăng trên cả hai sàn ... |
 | Giá cà phê nội địa vượt đỉnh: Nguyên nhân từ đâu? Giá cà phê trong nước tiếp tục lập đỉnh, với mức tăng nhanh hơn thị trường thế giới. Đâu là lý do khiến giá cà ... |
Ánh Kim