Trưa 6/11 theo giờ Việt Nam, kết quả cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024 đã ngã ngũ với việc Donald Trump, ứng cử viên Đảng Cộng hòa, giành chiến thắng thuyết phục. Ở tuổi 78, Trump đạt hơn 270 phiếu đại cử tri vào thứ Tư, vượt qua ngưỡng cần thiết để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Ông đã giành chiến thắng quan trọng tại bang chiến địa Pennsylvania với 19 phiếu đại cử tri, giúp ông vượt mốc cần thiết.
 |
| Donald Trump trở thành tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ |
Ngay sau khi kết quả được công bố, Donald Trump đã có bài diễn văn ăn mừng trước đông đảo người ủng hộ tại Palm Beach, bang Florida. Kamala Harris, người thất bại trong cuộc đua, không phát biểu trước đám đông tại trường Howard University, nơi bà từng học. Cedric Richmond, đồng chủ tịch chiến dịch của bà, chỉ phát biểu ngắn gọn và cho biết Harris sẽ có bài phát biểu sau vào thứ Tư.
Theo các khảo sát từ Reuters, cử tri đánh giá việc làm và nền kinh tế là những vấn đề cấp bách nhất. Dù thị trường chứng khoán lập kỷ lục và tỷ lệ thất nghiệp thấp, nhiều người dân vẫn bất mãn với giá cả leo thang. Đa số cử tri tin rằng Trump có khả năng giải quyết các vấn đề kinh tế hơn Harris. Ngoài lực lượng ủng hộ trung thành từ cử tri nông thôn, da trắng và không có trình độ đại học, Trump còn thu hút phiếu bầu từ cộng đồng gốc Tây Ban Nha và các hộ gia đình thu nhập thấp chịu tác động nặng nề từ lạm phát.
Tác động đối với chính sách và đối ngoại của Hoa Kỳ
Nhiệm kỳ thứ hai của Donald Trump hứa hẹn ảnh hưởng lớn đến các chính sách thương mại, khí hậu, thuế và nhập cư của Mỹ. Trump cam kết sẽ trục xuất người nhập cư bất hợp pháp quy mô lớn và đẩy mạnh xung đột thương mại với Trung Quốc và các đồng minh.
Ngoài ra, Trump còn muốn có quyền sa thải các công chức mà ông cho là không trung thành, làm dấy lên lo ngại ông có thể biến Bộ Tư pháp và các cơ quan thực thi pháp luật liên bang thành công cụ chính trị đối phó những người bất đồng.
Trở lại Nhà Trắng, Trump có thể làm gia tăng căng thẳng giữa hai đảng về các vấn đề sắc tộc, giới tính, giáo dục và quyền sinh sản, đẩy nước Mỹ vào giai đoạn phân cực sâu sắc hơn. Harris từng cảnh báo rằng Trump là mối đe dọa đối với nền dân chủ trong chiến dịch của mình.
Theo khảo sát từ Edison Research, gần ba phần tư cử tri cho rằng nền dân chủ Mỹ đang gặp nguy hiểm, phản ánh sự chia rẽ trong cuộc đua khốc liệt.
Mặc dù vướng vào nhiều rắc rối pháp lý, Trump trở thành cựu tổng thống thứ hai trong lịch sử Mỹ giành lại quyền lực sau khi rời nhiệm sở, sau Grover Cleveland (1885-1893).
Chiến dịch chưa từng có tiền lệ
Vào tháng 5, Trump bị kết tội làm giả hồ sơ kinh doanh nhằm che đậy khoản tiền "bịt miệng" trả cho một ngôi sao phim người lớn. Hai tháng sau, ông suýt bị ám sát tại một cuộc vận động khi viên đạn lướt qua tai phải, làm dấy lên lo ngại về bạo lực chính trị. Một vụ ám sát khác cũng bị ngăn chặn vào tháng 9 tại sân golf của ông ở Florida. Trump đổ lỗi cho các cuộc tấn công này là hệ quả từ ngôn từ quá khích của Đảng Dân chủ, bao gồm Harris.
Tám ngày sau vụ xả súng vào tháng 7, Joe Biden, 81 tuổi, quyết định rút lui khỏi cuộc đua, nhường đường cho Harris sau một màn tranh luận gây tranh cãi với Trump. Harris nhanh chóng ra mắt chiến dịch và huy động được hơn 1 tỷ USD trong chưa đầy ba tháng, thu hẹp khoảng cách lớn trong các cuộc thăm dò với Trump.
Sự hỗ trợ tài chính của Harris phần nào bị hạn chế bởi tỷ phú Elon Musk, người đầu tư hơn 100 triệu USD vào một siêu ủy ban hành động chính trị nhằm huy động cử tri cho Trump, đồng thời sử dụng nền tảng truyền thông X để khuếch đại thông điệp ủng hộ Trump.
Theo giáo sư khoa học chính trị Alan Abramowitz từ Đại học Emory, chiến thắng của Trump sẽ tiếp tục gây chia rẽ sâu sắc xã hội Mỹ, đặc biệt với các tuyên bố về gian lận bầu cử, quan điểm chống nhập cư và chỉ trích đối thủ chính trị.
Trong nhiệm kỳ tới, Trump cam kết sẽ tái cấu trúc nhánh hành pháp, bao gồm việc sa thải các công chức ông cho là không trung thành và sử dụng các cơ quan thực thi pháp luật liên bang để điều tra đối thủ chính trị. Điều này có thể vi phạm chính sách lâu đời về sự độc lập của các cơ quan này.
 | Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Kết quả chung cuộc sẽ tác động ra sao đến nền kinh tế Việt Nam? Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ giữa bà Kamala Harris và ông Donald Trump diễn ra sát sao, với tỷ lệ 47% mỗi bên. Chứng ... |
 | Cổ phiếu Trump Media chao đảo trước ngày bầu cử: Kỳ vọng lớn, rủi ro cao Cổ phiếu Trump Media (DJT.O) biến động mạnh khi ngày bầu cử Mỹ đến gần, phản ánh kỳ vọng vào cơ hội đắc cử của ... |
 | Điểm nóng bầu cử Mỹ 2024: Donald Trump và Kamala Harris - người nắm giữ vận mệnh nước Mỹ dần lộ diện Cuộc đua tổng thống Mỹ giữa Donald Trump và Kamala Harris đã đến giai đoạn quyết định với hàng triệu người dân Mỹ xếp hàng ... |
Đặng Hoàng Thái