Đề xuất giảm thuế VAT 2% tới giữa năm 2024 để phục hồi kinh tế

Bộ Tài chính vừa có văn bản xin ý kiến các bộ ngành, Liên đoàn Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI), UBND các tỉnh, thành phố về chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (thuế VAT) 2% áp dụng trong năm 2024. Bộ Tài chính đề nghị các đơn vị này cho ý kiến về đề xuất tiếp tục giảm thuế VAT, sau khi có ý kiến của các cơ quan bộ, ngành, địa phương, Bộ Tài chinh sẽ trình Quốc hội ban hành nghị quyết tương tự như năm 2023.

Theo Bộ Tài chính, để kịp thời ứng phó với diễn biến tình hình kinh tế - xã hội, đồng thời cân nhắc, tính toán phù hợp với điều kiện thực tế, Bộ Tài chính cho rằng, cần triển khai quyết liệt, hiệu quả các giải pháp hỗ trợ về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất đã ban hành trong năm 2023 và nghiên cứu, đề xuất một số giải pháp về giảm thuế, phí, lệ phí cho năm 2024.

Theo đó, bộ này kiến nghị tiếp tục xem xét giảm thuế VAT 2% trong 6 tháng đầu năm 2024 như đã, đang áp dụng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân. Cụ thể: giảm 2% thuế VAT áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%).

Giảm 2% thuế VAT là công cụ tuyệt vời để kích thích tiêu dùng

Một số nhóm hàng hóa, dịch vụ được Bộ Tài chính loại trừ gồm viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, sản xuất kim loại và sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, ngành khai khoáng (không kể khai thác than), sản xuất than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản xuất hóa chất và sản phẩm hóa chất, các sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt không được áp dụng chính sách này.

Theo ước tính của Bộ Tài chính, việc thực hiện chính sách giảm thuế VAT 2% trong 6 tháng đầu năm 2024 dự kiến sẽ giảm thu ngân sách nhà nước khoảng 25.000 tỷ đồng. Trong đó, mức giảm thu mỗi tháng đối với khâu nội địa là khoảng 2.700 tỷ đồng; giảm thu khâu nhập khẩu khoảng 1.475 tỷ đồng.

Trước đó, tại Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9, Chính phủ giao Bộ Tài chính rà soát để trình Quốc hội việc kéo dài thời gian giảm 2% thuế VAT thêm 6 tháng, tức tới giữa năm 2024 thay vì kết thúc cuối năm nay.

Cũng tại phiên họp Chính phủ hôm 30/9, Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư Nguyễn Chí Dũng từng đề nghị kéo dài thời gian giảm thuế VAT tới giữa năm 2024 vì kinh tế vẫn khó khăn. Việc này nếu được cấp có thẩm quyền chấp thuận, sẽ giúp người dân tiết kiệm được một khoản chi phí trong chi tiêu, sinh hoạt, và mang lại tác động tâm lý, giúp kích cầu, tăng tiêu dùng.

Các doanh nghiệp rất hoan nghênh nếu tiếp tục được gia hạn, việc giảm thuế VAT sẽ giúp doanh nghiệp phục hồi sản xuất, kinh doanh

Ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa chia sẻ: “Các doanh nghiệp rất hoan nghênh nếu tiếp tục được gia hạn, việc giảm thuế VAT sẽ giúp doanh nghiệp phục hồi sản xuất, kinh doanh. Ngoài ra, việc này sẽ hỗ trợ cho các doanh nghiệp có thêm thị trường, thêm bạn hàng, tăng quy mô”.

Cũng hoan nghênh chính sách này, tuy nhiên nhiều chuyên gia đề nghị nên kéo dài thời gian giảm thuế VAT 2% đến hết năm 2024. Và để tạo thuận lợi khi triển khai chính sách này, Quốc hội nên cho phép áp dụng với toàn bộ hàng hóa, dịch vụ có thuế VAT 10%.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng - Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhận định, việc giảm thuế VAT 2% là đúng đắn. Tuy nhiên, Chính phủ nên xem xét trình Quốc hội giảm đến hết năm 2024. Vì kinh tế thế giới còn nhiều khó khăn và kinh tế trong nước vẫn trong giai đoạn phục hồi.

Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh kiến nghị, nên giảm thuế VAT 2% cho toàn bộ hàng hóa, dịch vụ và áp dụng ít nhất trong năm 2024. Bởi, thuế VAT là đánh vào túi tiền của người tiêu dùng, nên giảm thuế VAT là người tiêu dùng được hưởng lợi trực tiếp.

“Việc giảm thuế VAT 2% sẽ khuyến khích người dân mua thêm hàng hóa. Qua đó, chính sách này còn hỗ trợ cho doanh nghiệp bán được thêm nhiều hàng, kích thích hoạt động sản xuất kinh doanh sôi động trở lại” - ông Ánh nói.

Đồng quan điểm, Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú cho rằng, trong điều kiện khó khăn như hiện nay việc đề xuất kéo dài thời gian giảm 2% thuế VAT là công cụ tuyệt vời để kích thích tiêu dùng và giảm sự khó khăn cho các doanh nghiệp.

Theo ông Phú, đầu tiên, người dân, các doanh nghiệp khó khăn hoặc đang loay hoay hồi phục sẽ phần nào giảm gánh nặng về giá thành sản xuất, kinh doanh. Thứ hai, giảm thuế nâng cao khả năng cạnh tranh sản phẩm ở nội địa và xuất khẩu. Thứ ba, tăng sức mua xã hội, kích thích tiêu dùng hàng hóa. Doanh nghiệp bán lẻ vì thế sẽ tăng doanh số bán hàng, tiêu thụ sản phẩm.

Chuyên gia kinh tế đề nghị nâng tỷ lệ thuế giảm thêm 2% nữa hoặc kéo dài thời gian giảm thuế đến hết năm 2024 thay vì chỉ giảm trong 6 tháng đầu năm 2024 như hiện nay. Như vậy sẽ có tác dụng trong tiêu dùng mạnh mẽ hơn và kích sức mua ở nông thôn. Từ đó, tiếp tục thúc đẩy sản xuất xã hội, nâng cao năng suất lao động, hạ giá thành một cách hợp lý và tổ chức lại hệ thống phân phối rộng khắp, đủ mạnh, thiết lập các chuỗi cung ứng hàng hóa ngắn, giảm trung gian. Đồng thời, ngăn chặn các hành vi "té nước theo mưa" quá mức khi giá xăng dầu, gas đang có chiều hướng tăng.

Bên cạnh việc hỗ trợ người dân, doanh nghiệp và kích thích tiêu dùng, Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú cho rằng, cần kiểm soát thị trường chống hàng lậu, hàng giả để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, xã hội; kiên quyết kéo giá cao vô lý xuống, chống độc quyền mua độc quyền bán, tạo ra thị trường công khai, minh bạch, cạnh tranh bình đẳng trước pháp luật.

Theo Bộ Tài chính, năm nay, tổng số tiền dự kiến hỗ trợ người dân và doanh nghiệp là khoảng 196.000 tỷ đồng. Cụ thể, số tiền được gia hạn khoảng 121.000 tỷ đồng; số tiền thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất được miễn, giảm khoảng 75.000 tỷ đồng, trong đó có giảm thuế VAT 2% cho một số nhóm hàng hóa dịch vụ.

Tính riêng trong 3 tháng (7, 8 và 9/2023), chính sách giảm thuế VAT 2% đã hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân tổng cộng khoảng 11.700 tỷ đồng, góp phần giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, từ đó thúc đẩy sản xuất kinh doanh và tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động, góp phần kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển.