Đại tướng Phan Văn Giang nói gì về lập Quỹ phòng thủ dân sự?

Nguồn lực để thực hiện các hoạt động cứu trợ khẩn cấp

Chiều 24/5, tiếp tục Chương trình kỳ họp thứ 5, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Phòng thủ dân sự.

Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội

Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết, về Quỹ Phòng thủ dân sự, do còn nhiều ý kiến khác nhau nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xây dựng 2 phương án xin ý kiến các Đoàn đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và các đại biểu Quốc hội tại Hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách.

Phương án 1 giữ quy định về Quỹ Phòng thủ dân sự như dự thảo Chính phủ trình và có chỉnh lý một số nội dung cho phù hợp. Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quỹ thực hiện trên nguyên tắc tự nguyện, không bắt buộc; được sử dụng trong điều kiện nguồn ngân sách Nhà nước không đáp ứng kịp thời, trong khi yêu cầu tài lực khi có sự cố, thảm họa xảy ra rất lớn, cấp thiết và rất khẩn trương để góp phần hạn chế ảnh hưởng của sự cố, thảm họa.

Hiện nay có nhiều dạng sự cố, thảm họa hiện không có nguồn quỹ để sử dụng khi xảy ra. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng nếu có Quỹ Phòng thủ dân sự sẽ có ngay nguồn lực để thực hiện các hoạt động cứu trợ khẩn cấp làm giảm thiểu thiệt hại do sự cố, thảm họa gây ra.

Phương án 2 quy định: Trong trường hợp cấp bách, Thủ tướng quyết định thành lập Quỹ Phòng thủ dân sự để quản lý, sử dụng các nguồn tài trợ, hỗ trợ, đóng tự nguyện bằng tiền, tài sản của các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước và các nguồn hợp pháp khác cho hoạt động phòng chống, khắc phục hậu quả sự cố, thảm họa.

Phương án này cho rằng, Quỹ Phòng thủ dân sự chưa làm rõ được khả năng tài chính độc lập, vì nhiệm vụ chi của Quỹ trong một số trường hợp có thể trùng với nhiệm vụ chi của Ngân sách Nhà nước. Bên cạnh đó, hiệu quả của Quỹ này sẽ không cao vì khi xảy ra thiên tai sẽ cần kinh phí rất lớn, nên nếu để số dư ở mức nhỏ sẽ không đáp ứng được yêu cầu, nếu dư Quỹ lớn sẽ lãng phí vì không thường xuyên sử dụng, việc khắc phục thiên tai vẫn phải sử dụng ngân sách.

Ngoài ra, việc điều tiết từ các quỹ ngoài ngân sách có liên quan đến hoạt động ứng phó, khắc phục sự cố, thảm họa phòng thủ dân sự để tạo nguồn cho Quỹ Phòng thủ dân sự là không hợp lý. Việc hình thành Quỹ này sẽ dẫn đến tồn tại nhiều loại quỹ khác nhau. Do đó, việc thành lập Quỹ là không cần thiết và chưa phù hợp với Luật Ngân sách Nhà nước.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan soạn thảo dự án Luật và cơ quan chủ trì thẩm tra tán thành với Phương án 1, song cũng còn nhiều ý kiến khác nhau nên vẫn trình 2 phương án. Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo tiếp thu, chỉnh lý quy định về Quỹ Phòng thủ dân sự cho phù hợp.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ lập Quỹ phòng thủ dân sự

Thảo luận tại phiên họp về Quỹ phòng thủ dân sự, đại biểu Nguyễn Hải Dũng - đoàn Nam Định bày tỏ lựa chọn phương án 1 theo báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Phòng thủ dân sự của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Đại biểu Nguyễn Hải Dũng - đoàn Nam Định phát biểu tại hội trường

Lý giải quan điểm trên, đại biểu cho biết, Nghị quyết số 22 ngày 30/8/2022 của Bộ Chính trị có nêu, phòng thủ dân sự phải chủ động chuẩn bị từ sớm, từ xa, từ trước khi xảy ra thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh. "Như vậy, việc thành lập Quỹ phòng thủ dân sự theo phương án 1 chính là công tác chuẩn bị cho phòng thủ dân sự từ sớm, từ trước khi xảy ra sự cố, thảm họa và đúng với tinh thần của Nghị quyết 22" - đại biểu đoàn Nam Định bày tỏ.

Bên cạnh đó, mục đích hoạt động của quỹ là ưu tiên cứu trợ khẩn cấp về lương thực, nước uống, thuốc chữa bệnh và các nhu cầu cấp thiết khác cho đối tượng bị thiệt hại do sự cố và thảm họa gây ra. Vì vậy, quy định này là phù hợp bởi với sự có sẵn của nguồn lực có thể cung ứng ngay lập tức các nhu yếu phẩm thiết yếu cho người bị thiệt hại đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng và sức khỏe.

Nếu Quỹ chỉ được thành lập sau khi sự cố thảm họa xảy ra sẽ không đáp ứng được yêu cầu cung ứng ngay và kịp thời lương thực, nước uống, thuốc men, dễ dẫn đến khả năng thiệt hại về người sẽ cao hơn. "Do đó, nên thành lập Quỹ phòng thủ dân sự trước khi sự cố, thảm họa xảy ra để thực hiện tốt mục đích của phòng thủ dân sự là bảo vệ nhân dân" - đại biểu nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, Đại biểu Nguyễn Anh Trí - đoàn TP. Hà Nội bày tỏ nhất trí với sự cần thiết phải có Quỹ phòng thủ dân sự và lựa chọn phương án 1, tuy nhiên đề nghị rà soát để tránh chồng chéo.

Theo đại biểu, Ban soạn thảo và Ủy ban Quốc phòng và An ninh - cơ quan thẩm tra đã chuẩn bị hồ sư dự án rất công phu, trách nhiệm và đã tiếp thu nghiêm túc các ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4 và Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách. Do đó, đề nghị sớm ban hành Luật Phòng thủ dân sự.

Chuẩn bị từ sớm, từ xa trong ứng phó với các thảm họa, sự cố

Tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang cảm ơn ý kiến tham gia đầy tâm huyết, trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội. Đồng thời cho hay, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu đầy đủ các ý kiến của các đại biểu để hoàn thiện dự án Luật đạt chất lượng cao.

Quốc hội thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Phòng thủ dân sự

Về Quỹ phòng thủ dân sự, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết, hồ sơ đã đưa ra 2 phương án, Chính phủ đề xuất thành lập Quỹ ngay trước khi xảy ra các vụ việc, sự cố. Các ý kiến của các đại biểu Quốc hội ở cả 3 miền đã tương đối thống nhất, đồng thuận.

Nêu những dẫn chứng cụ thể trong những tình huống cấp bách khi đối phó với dịch bệnh Covid-19 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết, nếu không có lực lượng, nguồn lực dự trữ đặc biệt về vốn, sẽ không thể ứng phó kịp, xử lý tốt, giải quyết nhanh các sự cố xảy đến.

Bộ trưởng nhấn mạnh, việc chuẩn bị từ sớm, từ xa để ứng phó sự cố là rất quan trọng, đề nghị các đại biểu Quốc hội ủng hộ trong vấn đề Quỹ phòng thủ dân sự, đồng thời cũng cho biết sẽ có cách thức phù hợp để không làm phát sinh biên chế, đảm bảo hoạt động hiệu quả, đúng mục đích. Ngoài ra, Bộ trưởng cho rằng, cần có các tiêu chí cụ thể để các cấp, các ngành căn cứ vào đó có sự chuẩn bị từ sớm, từ xa trong ứng phó với các thảm họa, sự cố.