Chuyển hướng đồn đoán về động thái chính sách của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản sang vấn đề lãi suất “trung tính”

Theo các nhà phân tích, lãi suất theo lý thuyết này, không kích thích cũng không hạn chế nền kinh tế, có khả năng nằm trong khoảng từ 0,5% đến 2%, đặt ra thách thức lớn cho các nhà đầu tư.

Vì lãi suất trung tính sẽ định hướng cho BOJ trong quá trình bình thường hóa chính sách tiền tệ nên cũng sẽ cung cấp một điểm tham chiếu quan trọng cho việc định giá thị trường lợi suất trái phiếu của Nhật Bản, từ đó tác động đến dòng vốn đầu tư vào mọi công cụ đầu tư, từ trái phiếu Kho bạc Mỹ đến trái phiếu của châu Âu và Úc.

Đường cong chỉ số swap qua đêm của Nhật Bản cho thấy, có 20% khả năng BOJ sẽ chấm dứt lãi suất âm vào cuối năm nay và khả năng đó tăng lên 100% vào tháng 4, theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp.

Cựu giám đốc nghiên cứu của BOJ Toshitaka Sekine nhận định, lãi suất trung tính ở mức 1,8%, phản ánh triển vọng lạm phát trong hai năm của BOJ, không bao gồm giá thực phẩm tươi sống và năng lượng. Ông nói: Việc lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm tăng thêm có thể đẩy lãi suất trung tính lên 2%.

Eiji Maeda, một cựu giám đốc khác của Cục Nghiên cứu và Thống kê BOJ, cũng cho biết lãi suất trung tính là khoảng 2%, trong một cuộc phỏng vấn với Nikkei công bố hồi đầu tháng này. Ông này cho rằng BOJ có thể chấm dứt chính sách lãi suất âm sớm nhất là vào tháng 1 năm sau và tăng 0,25% sau mỗi sáu tháng sau đó. Điều đó có nghĩa là lãi suất có thể đạt khoảng 2% vào tháng 1/2028 nếu tốc độ đó được tiếp tục duy trì.

Yoshimasa Maruyama, nhà kinh tế trưởng thị trường tại SMBC Nikko Securities Inc., nhận định lãi suất trung tính sẽ nằm trong khoảng từ 0,5 - 1,5%. Ông dự đoán, BOJ sẽ bắt đầu quá trình bình thường hóa với mục tiêu tăng lãi suất lên giới hạn dưới khoảng 0,5%, mức có thể đạt được trong một năm.

Trong khi đó, quan điểm của các nhà kinh tế khác như sau:

Tetsufumi Yamakawa, nhà kinh tế trưởng tại Barclays Securities Japan Ltd cho rằng: Giả sử lãi suất thực trung tính của Nhật Bản là -0,5% và xu hướng cơ bản của chỉ số giá tiêu dùng trung và dài hạn ở mức 2%, lãi suất trung lập cuối cùng sẽ hội tụ quanh mức 1,5%. Hiện tại, BOJ có thể sẽ dần dần hướng dẫn lãi suất chính sách ngắn hạn về mức 0,5-1,0%, thấp hơn mức tương tự.

Takeshi Yamaguchi, nhà kinh tế trưởng Nhật Bản tại Morgan Stanley MUFG Securities Co. thì cho rằng: “Mặc dù chúng tôi tin rằng kỳ vọng lạm phát của Nhật Bản đã vượt ra khỏi mức 0% hoặc âm, chúng tôi vẫn nghi ngờ việc mục tiêu giá 2% hoàn toàn được neo giữ. Kỳ vọng lạm phát ​​dài hạn là khoảng 1% và lãi suất trung tính danh nghĩa cũng ở mức khoảng 1%.

Ryutaro Kono, nhà kinh tế trưởng tại BNP Paribas Securities.: Lãi suất tự nhiên của Nhật Bản là khoảng âm 0,5%, vì vậy nếu lạm phát ở mức 2%, lãi suất chính sách về cơ bản sẽ cần phải tăng lên khoảng 1,5%. Tuy nhiên, việc nâng lãi suất chính sách lên mức đó ở Nhật Bản, nơi chính sách lãi suất 0% đã được áp dụng trong 1/4 thế kỷ, sẽ gây căng thẳng cho kinh tế tài chính. Nếu việc tăng lãi suất không theo kịp tốc độ lạm phát gia tăng, sẽ có nguy cơ lãi suất thực thấp hơn, gây ra một vòng xoáy mất giá đồng Yên và lạm phát.

Naka Matsuzawa, chiến lược gia trưởng tại Nomura Securities Co.: 1,8% là hơi quá cao so với mức trung tính. Có thể sẽ có nghi ngờ về việc BOJ có thể tăng lãi suất lên mức trung tính trong chu kỳ kinh doanh này và sẽ mất một khoảng thời gian đáng kể để tăng trưởng tiền lương đủ để neo lạm phát ở mức 2%.