Việc giảm lãi suất cho tiền gửi dự trữ bắt buộc không giống như việc cắt giảm các loại lãi suất điều hành khác như lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu… Do đó, việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) giảm lãi suất trả cho tiền gửi dự trữ bắt buộc của các ngân hàng thương mại (NHTM) không phải là động thái thể hiện nới lỏng thêm tiền tệ.
Ngày 6/8/2020, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) công bố Quyết định giảm 0,5% lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc của tổ chức tín dụng (TCTD) tại NHNN từ mức 1% xuống 0,5%. Ngoài ra, lãi suất tiền gửi của Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Ngân hàng Chính sách xã hội, Quỹ tín dụng nhân dân, Tổ chức tài chính vi mô, tiền gửi của Kho bạc Nhà nước, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam tại NHNN cũng được giảm 0,2%, từ mức 1% xuống 0,8%.
Dưới góc nhìn từ thị trường, các chuyên gia phân tích thuộc Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cũng đưa ra nhận định, tác động của động thái giảm lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc tới các tổ chức tín dụng là hạn chế và chủ yếu là giảm áp lực chi ngân sách.
Theo KBSV, việc giảm lãi suất dự trữ bắt buộc mặc dù có ảnh hưởng tới nguồn lợi nhuận của các tổ chức tín dụng nhưng không đáng kể. Nguyên nhân là mức dự trữ bắt buộc của các ngân hàng hiện nay ở mức thấp, chỉ khoảng 3% đối với khoản tiền gửi không kỳ hạn và dưới 1 năm và 1% đối với khoản tiền gửi trên 1 năm.
“Theo ước tính sơ bộ của chúng tôi, mức tác động của việc giảm lãi suất này tới tổng hệ thống ngân hàng là vào khoảng 600 tỷ đồng, trong đó khối NHTM nhà nước chịu ảnh hưởng nhiều nhất, khoảng trên dưới 60 tỷ đồng/ngân hàng”, KBSV dự báo.
Cũng theo KBSV, quyết định này của NHNN cũng giúp ngân sách giảm một phần chi phí trong bối cảnh bội chi ngân sách năm nay dự kiến ở mức cao do các chính sach hỗ trợ kinh tế của Chính phủ trong năm nay dưới tác động của COVID-19 (bao gồm các gói giảm thuế thu nhập doanh nghiệp vừa và nhỏ, tăng chi đầu tư công…).
Cùng chung quan điểm, các chuyên gia phân tích thuộc Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cũng cho rằng, quyết định của NHNN hướng đến mục tiêu chủ yếu là giảm chi phí hoạt động cho NHNN. Điều này đồng nghĩa thu nhập của các NHTM từ tiền gửi dự trữ bắt buộc gửi tại NHNN theo đó sẽ bị giảm theo.
“Việc giảm lãi suất cho tiền gửi dự trữ bắt buộc không giống như việc cắt giảm các loại lãi suất điều hành khác như lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu… (giúp giảm chi phí đi vay của NHTM, qua đó giúp giảm mặt bằng lãi suất trên thị trường). Do đó, việc NHNN giảm lãi suất trả cho tiền gửi dự trữ bắt buộc của các NHTM không phải là động thái thể hiện nới lỏng thêm tiền tệ”, BVSC nhấn mạnh.
Ngoài ra, tăng trưởng tín dụng cho đến nay vẫn ở mức rất thấp. Số liệu cập nhật tính đến ngày 28/7 cho thấy tăng trưởng tín dụng mới chỉ tăng 3,45% so với cuối năm 2019, tức không cải thiện nhiều so với mức 3,26% hồi cuối tháng 6. Điều này cho thấy tín dụng vẫn đang ách tắc trong hệ thống bất chấp mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm khá sâu.
Thêm vào đó, việc COVID-19 quay trở lại Việt Nam càng khiến cho triển vọng tăng trưởng tín dụng trong quý III/2020 càng trở nên kém lạc quan. “Chúng tôi duy trì quan điểm chính sách tiền tệ của NHNN trong 2 quý cuối năm sẽ tập trung vào việc tháo dỡ các rào cản tiếp cận vốn, nhằm thúc đẩy tăng trưởng tín dụng thay vì chỉ cố gắng giảm lãi suất điều hành như trong 6 tháng đầu năm”, BVSC cho biết.
Thanh Hải
Theo Tạp chí Thị trường Tài chính – Tiền tệ (link gốc)
