Chuẩn mực đạo đức nghề ngân hàng: Đáp ứng yêu cầu hoạt động ngân hàng và xã hội

Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS,TS. Đào Minh Phúc - Chủ tịch Hội đồng Học viện Ngân hàng - nhìn nhận: “Nghiệp vụ ngân hàng chứa đựng nhiều rủi ro từ việc gửi tiền, từ việc cho vay, và từ dịch vụ thanh toán hộ khách hàng. Trong đó, rủi ro đạo đức nảy sinh từ chính hoạt động kinh doanh của ngân hàng và khách hàng sử dụng vốn của ngân hàng và hậu quả của rủi ro đạo đức lại do người gửi tiền và chính ngân hàng phải gánh chịu. Thống kê cho thấy có tới 52/63 tỉnh, thành tại Việt Nam đã xảy ra các vụ án liên quan đến rủi ro đạo đức trong lĩnh vực ngân hàng”.

Do đó, ngân hàng phải bằng các biện pháp nghiệp vụ để phòng ngừa, quản trị và xử lý các rủi ro phát sinh bảo đảm hoạt động an toàn, trôi chảy và hiệu quả. Có quản trị tốt rủi ro, ngân hàng kinh doanh mới có lãi, mới là nơi để khách hàng tin tưởng, “chọn mặt gửi vàng”.

“Người làm ngân hàng cần phải ý thức rõ được đặc thù nghề nghiệp của nghề ngân hàng, để hiểu và tuân thủ những yêu cầu, quy định khắt khe của ngành, trong đó rất quan trọng là những chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp”, PGS,TS. Đào Minh Phúc nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Chí Thành - Trưởng ban công tác hội viên Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam - cho biết, người làm ngân hàng phải tuân theo những yêu cầu và chuẩn mực khắt khe về kiến thức, kinh nghiệm, đạo đức. Để nêu cao những phẩm chất đạo đức của cán bộ ngân hàng, xây dựng hình ảnh đẹp của ngân hàng đối với xã hội, đáp ứng tốt yêu cầu phát triển của ngành Ngân hàng, Hiệp hội Ngân hàng đã ban hành Bộ Chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp và quy tắc ứng xử của cán bộ ngân hàng nhằm kiểm soát và ngăn ngừa, giảm thiểu các vụ việc vi phạm, nâng cao ý thức nghề nghiệp cán bộ ngân hàng.

Ông Nguyễn Chí Thành - Trưởng ban công tác hội viên Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam - chia sẻ tại hội thảo

Bộ Chuẩn mực gồm 6 chuẩn mức đạo đức và 2 nhóm quy tắc ứng xử. Trong đó, 6 chuẩn mực đạo đức bao gồm:

Tính tuân thủ: Yêu cầu bắt buộc hàng đầu mà người cán bộ ngân hàng phải luôn ghi nhớ và thực hiện nghiêm túc như tuân thủ pháp luật về ngân hàng và các quy định pháp luật khác; Tuân thủ quy trình nghiệp vụ chung của Ngân hàng Nhà nước, của riêng từng ngân hàng. Không làm tắt, không bỏ khâu nào trong quy trình nghiệp vụ để tránh xảy ra sai sót.

Sự cẩn trọng: Cùng với tính tuân thủ, cẩn trọng mọi công việc là yêu cầu không thể thiếu, nhằm tránh sai sót, gây hậu quả khó lường. Làm ngân hàng không cho phép sự liều lĩnh, mạo hiểm, cần sự chắc chắn. Chắc chắn trong từng khâu, làm khâu nào chắc khâu ấy.

Sự liêm chính: Đây là yêu cầu đối với mọi ngành nghề; song đối với đặc thù của nghề ngân hàng - gắn với tiền, càng đòi hỏi người cán bộ ngân hàng phải rèn luyện phẩm chất này, phải kiên định, bản lĩnh, tránh sự cám dỗ của đồng tiền.

Sự tận tâm và chuyên cần: Có tận tâm chuyên cần mới hoàn thành tốt được nhiệm vụ, mới không ngừng nâng cao được năng lực của bản thân, ngày càng tinh thông nghiệp vụ, từ đó càng đam mê, yêu nghề, gắn bó với nghề và cống hiến được nhiều nhất cho nghề. Có chu đáo, tận tâm trong quan hệ với khách hàng mới tạo ra chất lượng dịch vụ và sự hài lòng, chiếm được lòng tin của khách hàng.

Tính chủ động, sáng tạo, thích ứng: Đây là yêu cầu mới đặt ra nhằm đáp ứng đòi hỏi của bối cảnh công nghệ ngân hàng đang phát triển nhanh, mô hình hoạt động của ngân hàng đang trong thời kỳ chuyển đổi từ mô hình ngân hàng truyền thống sang ngân hàng số ứng dụng công nghệ mới. Cần có tinh thần sẵn sàng thay đổi, tiếp thu cái mới, mạnh dạn đổi mới sáng tạo cả trong tư duy và phong cách làm việc. Cùng đó, áp lực cạnh tranh gia tăng, cán bộ ngân hàng cần nâng cao khả năng thích nghi với điều kiện, môi trường xung quanh.

Ý thức bảo mật thông tin: Bảo mật thông tin ngân hàng và khách hàng là trách nhiệm của cán bộ ngân hàng, vì lộ lọt thông tin có thể gây tổn hại đến tài sản, thương hiệu, uy tín của ngân hàng, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động ngân hàng. Trong thời đại mà thông tin, dữ liệu là nguồn tài nguyên quý báu như hiện nay, yêu cầu về bảo mật thông tin của khách hàng, của ngân hàng và của chính từng người trở nên hệ trọng và cấp thiết.

Hai quy tắc ứng xử là:

(1) Ứng xử trong nội bộ: Gồm ứng xử của cán bộ cấp dưới với cấp trên, cán bộ cấp trên với cấp dưới và đồng cấp với nhau;

(2) Ứng xử với bên ngoài: Với khách hàng và đối tác bên ngoài. Thái độ, phong cách, tác phong làm việc và giao tiếp trong quan hệ nội bộ và với bên ngoài thể hiện tính lịch sự và chuyên nghiệp của người cán bộ ngân hàng. Nó tạo ra không khí làm việc nghiêm túc, tạo môi trường làm việc lành mạnh, giúp cho bộ máy ngân hàng từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài vận hành trôi chảy, thúc đẩy ngân hàng phát triển theo tầm nhìn chiến lược của ngân hàng, đáp ứng mọng đợi, kỳ vọng của nhân viên cũng như của khách hàng, của xã hội.

Cũng theo chia sẻ của ông Nguyễn Chí Thành, sau một thời gian triển khai, Bộ Chuẩn mực đã thu hút được sự quan tâm của các ngân hàng, các cán bộ ngân hàng và phần nào đã thực sự đi vào cuộc sống. Hiệp hội Ngân hàng và Trường Đào tạo Vietcombank cũng đã phối hợp số hóa thành công Bộ Chuẩn mực thành giáo trình đào tạo tạo trực tuyến (e-learning) để đưa vào giảng dạy cho cán bộ, nhân viên toàn ngành.

Tham gia ý kiến tại hội thảo, các chuyên gia trong lĩnh vực đào tạo ngân hàng đều nhìn nhận Bộ Chuẩn mực có ý nghĩa quan trọng trong hoạt động ngân hàng, đáp ứng được yêu cầu của ngân hàng và xã hội, nhiều đơn vị đào tạo của các ngân hàng đều đưa Bộ Chuẩn mực vào chương trình đào tạo cho cán bộ.

Bà Lê Vân Trinh - Phó Giám đốc Trường Đào tạo và Phát triển nguồn nhân lực Vietcombank - đánh giá Bộ Chuẩn mực được xây dựng từ thực tiễn và nhu cầu của ngành Ngân hàng phù hợp với thông lệ quốc tế. Bộ Chuẩn mực được đầu tư nhiều công sức, trí tuệ và được xây dựng hết sức nghiêm túc, bài bản. Đi cùng với việc xây dựng Bộ Chuẩn mực, công tác truyền thông cũng đã được chú trọng một cách chuyên nghiệp. Đây là sáng tạo của Hiệp hội Ngân hàng trong hoạt động ngân hàng.

Đồng tình với bà Lê Vân Trinh, TS. Phạm Thu Thủy - Phó trưởng Khoa Ngân hàng của Học viện Ngân hàng - cho biết thêm, Khoa Ngân hàng đã đưa Bộ Chuẩn mực vào nội dung giảng dạy và cho rằng các ngân hàng khi tuyển dụng nhân sự có thể đưa nội dung của Bộ Chuẩn mực vào các nội dung thi tuyển.

Kết luận buổi Hội thảo, PGS, TS. Đào Minh Phúc khẳng định Hội thảo đã nhận được sự chia sẻ ý nghĩa từ các chuyên gia để hiểu rõ về quá trình xây dựng và ban hành Bộ Chuẩn mực, cũng như những đánh giá thực tiễn từ quá trình triển khai trong 2 năm vừa rồi ở các ngân hàng thương mại, trường đại học trong cả nước. 

Đặc biệt các đại biểu tham dự Hội thảo đã đưa ra nhiều đề xuất có giá trị nhằm đưa Bộ Chuẩn mực vào công tác đào tạo cũng như áp dụng trong hoạt động của các ngân hàng thời gian tới nhằm phát huy tính hiệu quả trong thực tiễn, góp phần quan trọng vào nhiệm vụ nâng cao đạo đức cán bộ ngân hàng.

Bùi Trang

Theo Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ