Câu chuyện tỷ giá USD/VND và thị trường chứng khoán Việt Nam

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang chứng kiến nhiều biến động, tỷ giá hối đoái giữa đồng USD và VNĐ đã có những thay đổi đáng kể trong thời gian qua. Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với USD được công bố ngày 12/11/2024 là 24.267 VND/USD. Tại Vietcombank, tỷ giá USD ngày 13/11/2024 được niêm yết ở mức mua vào 25.130 VND/USD và bán ra 25.480 VND/USD.

Sự gia tăng của đồng USD trong năm nay chủ yếu đến từ các chính sách thắt chặt tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) nhằm kiềm chế lạm phát nội địa. Động thái tăng lãi suất của FED đã làm đồng USD mạnh lên, gây áp lực lên nhiều đồng tiền khác, trong đó có đồng VNĐ. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã thực hiện một số biện pháp can thiệp nhằm ổn định tỷ giá, bao gồm việc bán ngoại tệ từ dự trữ ngoại hối và điều chỉnh linh hoạt lãi suất điều hành để giảm sức ép lên tỷ giá.

Với tỷ giá USD/VND tăng, các doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều tác động trực tiếp và gián tiếp. Tác động này có thể khác nhau đáng kể tùy vào lĩnh vực và cấu trúc tài chính của từng doanh nghiệp.

Câu chuyện tỷ giá USD/VND và thị trường chứng khoán Việt Nam

Ông Nguyễn Nhật Minh - Chuyên gia quản lý tài sản

Tác động của tỷ giá USD/VND đến doanh nghiệp Việt Nam

Sự biến động của tỷ giá hối đoái có thể mang đến cả cơ hội lẫn thách thức cho các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là những công ty có hoạt động liên quan đến xuất nhập khẩu, vay nợ ngoại tệ hoặc doanh thu bằng ngoại tệ.

Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu

Các doanh nghiệp xuất khẩu là một trong những nhóm hưởng lợi nhiều nhất từ tỷ giá USD/VND cao, vì điều này làm cho sản phẩm của họ cạnh tranh hơn ở thị trường quốc tế. Những ngành hàng như thủy sản, dệt may, đá thạch anh và sản phẩm nông nghiệp có thể gia tăng doanh thu khi giá trị đồng VNĐ giảm, giúp cải thiện biên lợi nhuận.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp xuất khẩu cũng đối mặt với chi phí đầu vào gia tăng, nhất là khi họ phải nhập khẩu nguyên vật liệu bằng ngoại tệ. Ví dụ, ngành dệt may vẫn phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc, do đó, dù doanh thu tăng nhưng chi phí nguyên liệu cao có thể làm biên lợi nhuận thu hẹp. Để tận dụng cơ hội từ tỷ giá, các doanh nghiệp này cần phải có chiến lược kiểm soát chi phí hiệu quả, đặc biệt là trong khâu nhập khẩu nguyên liệu đầu vào.

Doanh nghiệp nhập khẩu và vay nợ ngoại tệ

Ngược lại, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nhập khẩu hoặc có khoản vay nợ ngoại tệ lại gặp không ít khó khăn. Việc đồng VNĐ suy yếu làm tăng đáng kể chi phí nhập khẩu nguyên liệu và lãi suất đối với các khoản nợ ngoại tệ. Ngành xăng dầu, hóa chất, và công nghiệp chế tạo là những lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất, khi giá nguyên vật liệu nhập khẩu tăng cao, gây áp lực lên lợi nhuận.

Theo thống kê của Công ty Chứng khoán SSI, một số doanh nghiệp như Tổng công ty Phát điện 3 (PGV) hay Tổng công ty điện lực dầu khí Việt Nam (POW) có tỷ lệ vay nợ ngoại tệ lớn sẽ phải trả thêm một khoản chi phí lãi vay đáng kể, tác động đến lợi nhuận ròng. Điều này có thể dẫn đến áp lực giảm giá cổ phiếu khi nhà đầu tư lo ngại về khả năng quản lý rủi ro tài chính của doanh nghiệp.

Ngành tài chính - ngân hàng

Đối với ngành ngân hàng, tỷ giá USD/VND biến động có tác động hai chiều. Một mặt, các ngân hàng có danh mục cho vay ngoại tệ sẽ đối diện với rủi ro gia tăng nợ xấu nếu các doanh nghiệp không thể đáp ứng nghĩa vụ trả nợ. Mặt khác, những ngân hàng có lượng ngoại tệ lớn hoặc có thể thu lợi từ hoạt động kinh doanh ngoại hối sẽ có cơ hội tăng thu nhập từ mảng này.

Các ngân hàng lớn như Vietcombank và BIDV thường có hoạt động kinh doanh ngoại tệ mạnh, có thể xem đây là cơ hội để gia tăng lợi nhuận. Tuy nhiên, các chuyên gia tài chính khuyến nghị rằng rủi ro tỷ giá có thể tác động mạnh đến lợi nhuận dài hạn của ngành ngân hàng nếu không có các biện pháp phòng ngừa rủi ro phù hợp.

Ngành hàng không và logistic

Các doanh nghiệp trong lĩnh vực hàng không và logistic cũng chịu tác động đáng kể khi tỷ giá USD/VND tăng. Chi phí nhiên liệu, thuê máy bay và chi phí dịch vụ quốc tế đều tăng lên khi giá trị đồng VNĐ suy yếu. Các hãng hàng không lớn như Vietnam Airlines, VietJet Air có thể đối diện với chi phí gia tăng, làm giảm khả năng cạnh tranh và hiệu quả tài chính.

Trong ngành logistic, các doanh nghiệp vận chuyển quốc tế cũng gặp khó khăn tương tự khi chi phí thuê tàu và các dịch vụ quốc tế đều dựa trên USD. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải tối ưu hóa quản lý chi phí và cân nhắc các chiến lược phòng ngừa rủi ro tỷ giá.

Đối với thị trường chứng khoán Việt Nam

Với các tác động mạnh mẽ từ tỷ giá, thị trường chứng khoán Việt Nam cũng có những cơ hội và thách thức đáng chú ý.

Doanh nghiệp xuất khẩu

Các doanh nghiệp xuất khẩu hưởng lợi lớn từ tỷ giá USD/VND cao, khi sản phẩm của họ trở nên cạnh tranh hơn ở thị trường nước ngoài. Những ngành như thủy sản, dệt may, gỗ và nông sản là các lĩnh vực chính có thể hưởng lợi nhờ vào khả năng tăng doanh thu bằng ngoại tệ trong khi chi phí tại Việt Nam vẫn tính bằng VNĐ.

Ngành thủy sản: Các công ty như Vĩnh Hoàn (VHC) và Minh Phú (MPC) có thể được hưởng lợi từ việc giá trị đồng VNĐ giảm. Sản phẩm của họ trở nên rẻ hơn so với các đối thủ quốc tế, giúp mở rộng thị trường xuất khẩu và tăng cường biên lợi nhuận.

Ngành dệt may: Những công ty xuất khẩu lớn như Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) hay May Sông Hồng (MSH) có khả năng gia tăng doanh thu nhờ đơn hàng xuất khẩu tăng. Đối với ngành này, tỷ giá có lợi sẽ hỗ trợ tăng trưởng ngay cả khi chi phí đầu vào (vải, sợi) nhập khẩu tăng.

Nhà đầu tư có thể tìm kiếm lợi nhuận từ các mã cổ phiếu trong các ngành này nhờ lợi thế cạnh tranh trong xuất khẩu. Tuy nhiên, cần theo dõi thêm chi phí nhập khẩu đầu vào và khả năng quản lý chi phí của từng doanh nghiệp để tối ưu lợi nhuận.

Lĩnh vực tài chính – ngân hàng

Khi tỷ giá tăng, ngân hàng và tổ chức tài chính sẽ có cơ hội tăng cường thu nhập từ hoạt động kinh doanh ngoại hối, cung cấp dịch vụ bảo hiểm tỷ giá, và cho vay ngoại tệ. Các ngân hàng như Vietcombank và BIDV, vốn có các sản phẩm và dịch vụ liên quan đến ngoại tệ phát triển, có thể hưởng lợi lớn từ nhu cầu ngoại hối ngày càng cao của doanh nghiệp.

Tăng trưởng từ kinh doanh ngoại hối: Các ngân hàng có thể tăng lợi nhuận từ chênh lệch giá mua và bán ngoại tệ, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu USD tăng cao.

Hỗ trợ doanh nghiệp với sản phẩm bảo hiểm tỷ giá: Khi tỷ giá biến động, các doanh nghiệp sẽ tìm đến các sản phẩm bảo hiểm rủi ro tỷ giá, mở ra nguồn thu mới cho ngân hàng.

Ngành ngân hàng có tiềm năng thu hút đầu tư mạnh trong giai đoạn này, nhất là các ngân hàng thương mại hàng đầu.

Thu hút vốn đầu tư nước ngoài

Tỷ giá USD/VND cao có thể trở thành một lực đẩy giúp dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và gián tiếp (FII) đổ vào thị trường Việt Nam. Khi giá trị VNĐ thấp, cổ phiếu Việt Nam trở nên hấp dẫn hơn với nhà đầu tư quốc tế, giúp họ có thể mua nhiều cổ phiếu với chi phí thấp hơn.

Sức hút của các doanh nghiệp vốn hóa lớn: Các mã cổ phiếu của các công ty đầu ngành như Vinamilk (VNM), Hòa Phát (HPG), hay FPT (FPT) có khả năng hấp dẫn vốn ngoại nhờ nền tảng tài chính ổn định và tiềm năng phát triển mạnh.

Hỗ trợ từ chính sách: Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước có xu hướng khuyến khích dòng vốn ngoại bằng cách cải thiện quy định, chính sách minh bạch và cơ chế hỗ trợ. Điều này giúp thị trường Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho nhà đầu tư nước ngoài khi lợi suất đầu tư ổn định hơn.

Cơ hội trong các lĩnh vực tiêu dùng và hàng hóa cơ bản

Các doanh nghiệp trong ngành hàng tiêu dùng và hàng hóa cơ bản cũng có cơ hội khi thu nhập từ xuất khẩu tăng lên. Các ngành tiêu dùng cơ bản như lương thực, thực phẩm, và đồ uống có thể thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư nhờ vào nhu cầu nội địa ổn định và doanh thu quốc tế tăng lên.

Tiềm năng tăng trưởng từ xuất khẩu: Các doanh nghiệp sản xuất hàng hóa tiêu dùng lớn như Masan Group (MSN), Sabeco (SAB), hay Vinamilk (VNM) có thể hưởng lợi từ tỷ giá nhờ xuất khẩu vào thị trường quốc tế, nâng cao giá trị thương hiệu Việt.

Định giá hấp dẫn: Nhiều mã cổ phiếu trong ngành này hiện có mức định giá hợp lý so với giá trị thực, nhờ vào tăng trưởng bền vững và khả năng sinh lời ổn định ngay cả khi thị trường biến động.

Ngành bất động sản và cơ hội phát triển hạ tầng

Ngành bất động sản Việt Nam có thể gián tiếp hưởng lợi từ dòng vốn ngoại và tỷ giá cao. Sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài với các dự án bất động sản tại Việt Nam đã tăng lên, đặc biệt trong bối cảnh đồng USD mạnh làm tăng khả năng sinh lời từ các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng và khu đô thị mới.

Tăng cường dòng vốn đầu tư vào bất động sản thương mại và khu công nghiệp: Các dự án bất động sản công nghiệp của các doanh nghiệp như Kinh Bắc City (KBC), Becamex IDC (BCM), và Long Hậu (LHG) đang ngày càng hấp dẫn nhờ các chính sách ưu đãi và nhu cầu lớn từ các nhà đầu tư nước ngoài.

Sức bật từ đầu tư công: Với kế hoạch đầu tư công của Chính phủ trong phát triển hạ tầng và khu công nghiệp, ngành bất động sản có thể là lựa chọn đầu tư tiềm năng trong bối cảnh tỷ giá tăng.

Triển vọng trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Sự biến động của tỷ giá USD/VND đang tạo ra vài cơ hội hấp dẫn cho các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam, đặc biệt là trong các lĩnh vực xuất khẩu, ngân hàng, và bất động sản. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, trước áp lực của tỷ giá, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn khi Ngân Hàng Nhà Nước sẽ can thiệp vào chính sách tiền tệ để ổn định tỷ giá. Bên cạnh đó, lãi suất mặt bằng chung hay lợi suất trái phiếu Chính Phủ cũng có thể nhích lên trong thời gian tới, bên cạnh việc khối ngoại vẫn tiếp tục bán ròng mà chưa có điểm dừng điều này sẽ tạo ra những khó khăn nhất định cho Thị trường chứng khoán Việt Nam, đặc biệt trong dịp cuối năm nay.

Vì vậy nhà đầu tư ngoài việc nắm bắt các cơ hội từ các doanh nghiệp xuất khẩu thì phải quản trị tài khoản một cắt chặt chẽ tránh những cú đổ vỡ toàn thị trường có thể xảy ra. Rõ ràng tỷ giá tăng khó khăn nhiều hơn là cơ hội, tuy nhiên với những nhà đầu tư có nhiều kinh nghiệm trên thị trường những cú giảm điểm mạnh của thị trường lại là cơ hội để họ quan sát và “câu” những con cá hấp dẫn nhất mà nhiều người đã vứt bỏ một cách không thương tiếc với một mức giá rẻ mạt.

Đối với nhà đầu tư dài hạn, tầm nhìn của họ là vươn xa hơn cho nên nhà việc lựa chọn đầu tư vào các doanh nghiệp hàng đầu có tiềm năng tăng trưởng ổn định cùng khả năng quản trị rủi ro cao sẽ giúp tối ưu hóa lợi nhuận trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động trước áp lực tỷ giá như hiện tại.