Các "trụ" VN30 đang mất dần vị thế?

Sau 3 phiên giao dịch đầu tuần, dưới áp lực bán đè nặng lên nhóm vốn hóa lớn, khiến chỉ số VN30 mất tương đối nhiều điểm, trong khi VN-Index chỉ giảm nhẹ dưới 1% mỗi phiên. Điều này đồng nghĩa với việc hiệu suất của VN30 đang có vẻ diễn biến ngày càng đi xuống so với VN-Index. Thậm chí, không chỉ là những phiên gần đây, mà ngay từ đầu tháng 10, thị trường bước vào đợt “lao dốc” mới, VN30 thường xuyên ghi nhận số phiên đóng cửa thấp hơn VN-Index.

Không chỉ thua về mặt điểm số, hiệu suất từ đầu năm của VN30 cũng giảm hơn 38,4% trong khi VN-Index dù rơi vào danh sách chỉ số giảm mạnh nhất thế giới cũng chỉ giảm 36,45%. Đáng buồn nhất, VN30 lại là đại diện cho 30 cổ phiếu được mệnh danh “quốc dân” bởi đây là những mã đầu ngành, được đánh giá có chất lượng cao vượt trội.

Thông thường trong các giai đoạn sóng gió, nhóm cổ phiếu trụ được kỳ vọng sẽ gồng gánh thị trường. Tuy nhiên, nhiều cổ phiếu nhóm VN30 thời gian qua lại trở thành gánh nặng cho chỉ số chung.

Ngược dòng quá khứ, ngay từ khi ra đời vào tháng 2/2012, VN30 đã có điểm số cao hơn VN-Index. Đến tháng 5/2016, VN30 đã bắt đầu có điểm số thấp hơn VN-Index, và tình trạng này kéo dài đến tận đầu tháng 2/2021. Sau khi cổ phiếu ROS bị loại khỏi VN30, chỉ số này mới vượt qua được VN-Index và bắt đầu nới rộng khoảng cách. Thậm chí, VN30 còn có thời điểm (đầu tháng 7/2021) vượt xa VN-Index đến gần 150 điểm.

Kể từ tháng 2/2021 đến hết tháng 9/2022, VN30 chỉ có 2 lần nhúng xuống dưới VN-Index vào ngày 24-25/3/2022 (thời điểm cả 2 chỉ số đều sát đỉnh 1.500) nhưng khoảng cách không đáng kể (dưới 1 điểm). Và tình thế đã đảo ngược từ đầu tháng 10 kéo dài đến nay.

Trở lại diễn biến trong thời gian gần đây, trong rổ VN30, nhiều cổ phiếu có tính chu kỳ đã bước qua giai đoạn tăng trưởng. Điều này là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây ảnh hưởng đáng kể đến diễn biến của chỉ số VN30. Hơn nữa, một số cái tên còn trở thành gánh nặng lên chỉ số, có thể kể đến bộ đôi cổ phiếu bất động sản NVL của Novaland và PDR của Phát Đạt đang đè nặng lên tâm lý nhà đầu tư.

Tính đến hiện tại, với mức giảm khoảng 70% từ đầu tháng 11 với hơn chục phiên giảm sàn liên tiếp trắng bên mua, cùng dư bán hàng chục đến hàng trăm triệu đơn vị nhưng khớp lệnh chỉ nhỏ giọt, cổ phiếu NVL và PDR đã thổi bay hơn 25 điểm của VN-Index. Và do chênh lệch lớn về vốn hóa, NVL là cái tên ảnh hưởng lớn nhất đến VN-Index khi lấy đi hơn 21 điểm, trong khi PDR chỉ khiến chỉ số mất hơn khoảng 5 điểm từ đầu tháng.

Trước nhịp rơi vừa qua, NVL thậm chí còn nằm trong top đầu VN30 với tỷ trọng 5,4% vào cuối tháng 10 trong khi PDR cũng thuộc tầm trung với tỷ trọng 1,28%. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại tỷ trọng của NVL đã giảm đáng kể xuống dưới 2,48% trong khi tỷ trọng của PDR trong VN30 cũng chỉ còn đâu đó 0,56%.

Mặt khác, việc dòng tiền sụt giảm nghiêm trọng cũng là yếu tố ảnh hưởng đến nhóm cổ phiếu lớn này bởi để những cổ phiếu trong nhóm VN30 tăng giá phải cần một lượng tiền lớn nhập cuộc.

Nhìn theo hướng tích cực...

Tuy nhiên, nhìn theo hướng tích cực, hiện có khoảng 22/30 mã cổ phiếu đang ghi nhận định giá P/B hiện tại thấp hơn trước dịch Covid -19. Định giá P/B trung bình của 30 cổ phiếu trong rổ VN30 hiện đạt 2,21 lần, thấp hơn so với thời điểm cuối năm 2019 là 2,73 lần. Như vậy, có khoảng 70% số mã cổ phiếu trong nhóm VN30 đã và ở gần vùng giá hấp dẫn. Điều này được cho là sớm muộn sẽ kích hoạt dòng tiền lớn quay trở lại.

Thực tế, trong bối cảnh thị trường liên tục giảm sâu, đặc biệt là nhóm vốn hóa lớn, khối ngoại đã không “tiếc tiền” bắt đáy. Đặc biệt, các quỹ tham chiếu theo VN30 hoặc rổ chỉ số có cấu phần tương tự như DCVFM VN30 ETF hay Fubon FTSE Vietnam ETF đều đang hút tiền rất mạnh thời gian gần đây.

Tính từ đầu tháng 11, nhà đầu tư nước ngoài đã mua ròng hơn 8.000 tỷ đồng trên HoSE qua đó kéo giá trị mua ròng từ đầu năm lên xấp xỉ 6.000 tỷ đồng. Dòng tiền vào thị trường chủ yếu qua kênh ETF bên cạnh động thái giải ngân trở lại của một số quỹ ngoại chủ động như Dragon Capital, Vina Capital,...

Với xu hướng trên, DCVFM VN30 ETF bất ngờ trở thành điểm sáng khi hút ròng mạnh sau giai đoạn bị rút vốn triền miên trong 4 tháng liên tiếp (tháng 6-9). Từ đầu tháng 11, ETF này đã hút ròng hơn 600 tỷ đồng, qua đó nâng tổng giá trị dòng tiền vào từ đầu tháng 10 đến nay lên gần 1.200 tỷ đồng...

Xu hướng của khối ngoại không phải là chỉ báo của thị trường, tuy nhiên, với những tín hiệu tích cực này vẫn đáng để kỳ vọng, bởi trong bối cảnh tâm lý nhà đầu tư trong nước đang bị ảnh hưởng tiêu cực thì lực đỡ của dòng tiền ngoại được cho là ánh sáng trong bối cảnh đầy ảm đạm. Nhóm cổ phiếu VN30 được nhận định sẽ dần lấy lại vị thế nền tảng và dẫn dắt thị trường như những gì đã diễn ra trong các năm trước đây.