(Banker.vn) Chỉ một phiên thị trường giảm sâu, nhiều nhà đầu tư đã vội vàng bán cổ phiếu để "giữ an toàn". Nhưng cái giá phải trả sau đó không chỉ là tiền, mà còn là bài học về tâm lý và kỷ luật đầu tư.
Quyết định bán ra trong một buổi sáng đầy hoảng loạn
Phiên giao dịch hôm đó bắt đầu không mấy dễ chịu. Ngay từ đầu phiên, thị trường đã nhuộm đỏ, chỉ số giảm nhanh, bảng giá phủ kín sắc đỏ. Cổ phiếu mà anh H đang nắm giữ của của một doanh nghiệp cơ bản tốt, lợi nhuận tăng trưởng đều cũng không nằm ngoài xu hướng chung. Chỉ trong buổi sáng, giá đã nằm sàn, giảm gần 7%.
margin: 15px auto;" />Không có tin xấu riêng về doanh nghiệp, không báo cáo lợi nhuận tiêu cực, nhưng tâm lý hoảng loạn lan rất nhanh. Nhìn cổ phiếu giảm sâu, tài khoản bốc hơi chỉ trong vài giờ, anh H bắt đầu lo lắng. Những suy nghĩ quen thuộc xuất hiện: "Nếu còn giảm nữa thì sao?", "Hay bán đi cho an toàn?", "Thị trường đang xấu quá".
Đến giữa phiên, anh quyết định bán toàn bộ số cổ phiếu đang nắm giữ. Lệnh bán khớp nhanh, cảm giác nhẹ nhõm xuất hiện ngay sau đó. Ít nhất, anh nghĩ mình đã tránh được rủi ro, giữ được tiền mặt trong bối cảnh thị trường bất ổn.
Nhưng thị trường không dừng lại ở đó. Vài phiên sau, lực bán suy yếu dần. Những thông tin vĩ mô tích cực xuất hiện, dòng tiền quay trở lại nhóm cổ phiếu cơ bản. Chỉ sau hai tuần, cổ phiếu anh H từng bán ra không chỉ hồi phục mà còn vượt mức giá trước khi giảm. Khi nhìn lại bảng giá, cảm giác tiếc nuối bắt đầu xuất hiện khi anh đã bán đúng đáy của một nhịp điều chỉnh ngắn hạn.
Khi cảm xúc lấn át chiến lược đầu tư
Câu chuyện của anh H không hề hiếm trên thị trường chứng khoán. Rất nhiều nhà đầu tư bán cổ phiếu không phải vì doanh nghiệp xấu đi, mà vì không chịu được cảm giác thua lỗ ngắn hạn. Một phiên giảm mạnh đủ để phá vỡ kế hoạch đầu tư đã chuẩn bị từ trước.
Sai lầm lớn nhất trong trường hợp này không nằm ở việc bán cổ phiếu, mà nằm ở lý do bán. Nếu doanh nghiệp gặp vấn đề nghiêm trọng, mô hình kinh doanh thay đổi hoặc triển vọng lợi nhuận suy giảm, việc bán ra là hợp lý. Nhưng khi quyết định chỉ dựa trên biến động giá trong một phiên, nhà đầu tư đang để cảm xúc dẫn dắt thay vì chiến lược.
Thị trường chứng khoán vốn biến động theo chu kỳ và tâm lý. Những phiên giảm mạnh đôi khi không phản ánh giá trị doanh nghiệp, mà chỉ là phản ứng ngắn hạn của dòng tiền. Nhà đầu tư bán ra trong hoảng loạn thường là người chuyển cổ phiếu giá tốt sang tay những người kiên nhẫn hơn.
Điều đáng nói là sau khi bán, nhiều nhà đầu tư rơi vào trạng thái khó quay lại. Giá cổ phiếu tăng trở lại khiến họ tiếc nuối, nhưng không dám mua vì sợ mua đúng đỉnh. Kết quả là vừa mất cơ hội tăng giá, vừa bị mắc kẹt trong tâm lý do dự.
Nhà đầu tư cần phải phân biệt rõ biến động giá và thay đổi giá trị. Giá cổ phiếu có thể giảm mạnh trong một phiên, nhưng giá trị doanh nghiệp hiếm khi thay đổi nhanh như vậy. Nếu nền tảng doanh nghiệp vẫn tốt, việc giảm giá đôi khi chỉ tạo ra cơ hội cho người chuẩn bị kỹ lưỡng.
Trước khi mua cổ phiếu, nhà đầu tư cần xác định rõ lý do mua, thời gian nắm giữ và điều kiện bán ra. Khi những yếu tố đó chưa thay đổi, một phiên giảm mạnh không nên là lý do để vội vàng thoát hàng.
Một phiên giảm mạnh có thể khiến tài khoản đỏ lửa, nhưng quyết định bán trong hoảng loạn mới là thứ gây tổn thất lớn nhất. Đầu tư không phải cuộc chơi của phản xạ nhanh, mà là cuộc chơi của sự chuẩn bị, kiên nhẫn và hiểu rõ mình đang nắm giữ điều gì.

