Số hóa toàn diện hệ sinh thái logistics
Thủ tục thông quan hàng hóa vốn được coi là một trong những “điểm nghẽn” lớn nhất trong vận hành chuỗi cung ứng. Nếu trước đây, doanh nghiệp phải chờ đợi vài ngày mới có thể hoàn tất giấy tờ, thì nay, với nền tảng logistics thông minh, toàn bộ quy trình có thể được rút ngắn xuống chỉ còn vài giờ. Đó không chỉ là cải tiến kỹ thuật, mà còn là bước ngoặt chiến lược, mở ra cánh cửa cạnh tranh toàn cầu cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Tại Hội nghị Kết nối Logistics và thương mại số, bà Nguyễn Hạ Thủy Tiên, Trưởng phòng Chiến lược và Kế hoạch của Vietnam SuperPort™, cho biết, hiện nay doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) đang đối diện nhiều khó khăn về logistics như: dòng tiền hạn hẹp, phụ thuộc giấy tờ thủ công, hệ thống vận hành rời rạc, tốn kém và dễ phát sinh sai sót. Chính từ thực tế này, nền tảng Nền tảng Kết nối Logistics đầu tiên tại Việt Nam được phát triển nhằm số hóa toàn bộ quy trình từ đặt hàng, giao nhận đến thanh toán, thay thế nhập liệu thủ công và kết nối rời rạc bằng một hệ thống điện toán đám mây minh bạch và an toàn.
Bà Nguyễn Hạ Thủy Tiên, Trưởng phòng Chiến lược và Kế hoạch của Vietnam SuperPort™ chia sẻ tại Hội nghị Kết nối Logistics và thương mại số. Ảnh: Thanh Trang
Điểm khác biệt lớn nhất của nền tảng nằm ở khả năng cho phép doanh nghiệp theo dõi dữ liệu theo thời gian thực, từ chi phí, ngân sách đến tiến độ vận hành. Kết hợp với blockchain, mọi giao dịch được kiểm toán minh bạch, còn ngân hàng và tổ chức tài chính sẽ tham gia trực tiếp để bảo đảm dòng tiền thông suốt. SME vì thế có thể tiếp cận nguồn vốn nhanh hơn, tiết kiệm chi phí và yên tâm tập trung vào sản xuất, kinh doanh.
TS. Yap Kwong Weng, CEO Vietnam SuperPort™, nhấn mạnh: “Mỗi kết nối thông minh hơn là mỗi lô hàng an toàn hơn và mang đến những cơ hội nâng cao năng lực cạnh tranh, vươn tầm quốc tế. Đó không chỉ là thay đổi công nghệ, mà còn thay đổi cách chúng ta tin tưởng, hợp tác và xây dựng một hệ thống logistics phục vụ cộng đồng”.
Không dừng lại ở đó, khi nền tảng này phát triển toàn diện, những cánh cửa mới sẽ mở ra. Thông qua thương mại điện tử, hàng hóa Việt sẽ đến Singapore và mở rộng xuyên suốt Đông Nam Á. Đáng chú ý, không chỉ là những sản phẩm ngách có giá trị cao mà còn là gạo, cà phê, trái cây, thủy sản... những sản phẩm chủ lực của Việt Nam sẽ rộng cửa đến với thế giới.
“Chúng tôi kỳ vọng nền tảng này sẽ góp phần vào chuỗi giá trị, thúc đẩy quy mô sản xuất, giúp các doanh nghiệp Việt Nam tiến ra thế giới. Điều này cũng có ý nghĩa quan trọng, giúp sản phẩm của Việt Nam đi xa hơn, góp phần vào sự tăng trưởng và phát triển của đất nước”, ông nói.
Trong khuôn khổ hội nghị đã diễn ra Lễ ký kết hợp tác chiến lược giữa Việt Nam SuperPort™, Vietnam Post Logistics, Techcombank, Visa và Doxa Holdings International. Ảnh: Thanh Trang
Rút ngắn thời gian, mở rộng cơ hội
Trọng tâm cải cách nằm ở thủ tục thông quan, vốn là điểm ách tắc kéo dài nhiều năm. Với sự hỗ trợ công nghệ, thời gian thông quan có thể rút ngắn từ vài ngày xuống chỉ vài giờ. Điều này trở thành hiện thực nhờ hệ thống X-ray thông minh, trí tuệ nhân tạo và robotics được triển khai tại kho hàng không kéo dài của Vietnam SuperPort™.
Ông Ian Liew, Trưởng phòng Chiến lược và Bền vững, Tập đoàn YCH, cho biết, trong khuôn khổ hợp tác với Google Cloud và Kyndryl, doanh nghiệp đã phát triển hai giải pháp AI then chốt: tự động xử lý chứng từ và phát hiện rủi ro khi soi chiếu X-ray. AI có thể trích xuất, đối chiếu thông tin với quy định hiện hành, giảm thao tác thủ công và tăng mức độ chính xác. Đồng thời, hệ thống soi chiếu ứng dụng AI giúp phát hiện hàng hóa cấm, cảnh báo theo thời gian thực, rút ngắn đáng kể quy trình và nâng cao độ an toàn.
Ông Benjamin Lim, Trưởng phòng Cấp cao, Phòng Chiến lược, Tập đoàn YCH phát biểu. Ảnh: Thanh Trang
Song song, ông Benjamin Lim, Trưởng phòng Cấp cao, Phòng Chiến lược, Tập đoàn YCH, nhấn mạnh vai trò của robotics trong vận hành ba giai đoạn quan trọng: lưu kho, chất xếp ULD và xuất hàng. Xe tự hành AGV thay thế xe nâng thủ công, Vision AI giúp sắp xếp hàng hóa tối ưu, robot di động vận chuyển ULD đến khu xuất hàng chính xác hơn. Kết quả là quy trình liền mạch, giảm phụ thuộc vào lao động thủ công, tăng năng lực xử lý và an toàn vận hành.
Từ góc độ thực tiễn, cải tiến này mang lại lợi ích trực tiếp cho các doanh nghiệp. Một nông dân vùng cao có thể rút ngắn thời gian chờ đợi xuất khẩu nông sản; một chủ doanh nghiệp dệt may tại TP. Hồ Chí Minh có thể nhanh chóng thông quan lô hàng sang châu Âu; một nhà máy công nghiệp có thể nhận linh kiện nhập khẩu kịp thời để duy trì dây chuyền sản xuất.
Đánh giá về giải pháp logistics này, TS. Hạ Thúy Hạnh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Trang trại và doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam, cho biết: “Logistics hiện nay chiếm khoảng 30 - 35% giá trị sản phẩm nông nghiệp. Nếu làm tốt liên kết chuỗi từ sản xuất đến tiêu thụ, giảm chi phí logistics thì sẽ nâng cao thu nhập cho nông dân”. Theo bà, điểm nổi bật của nền tảng là khả năng giám sát tình trạng hàng hóa, bao gồm cả nhiệt độ và độ ẩm trong vận chuyển, yếu tố then chốt để nông sản giữ được chất lượng khi đến tay người tiêu dùng.
Ở góc nhìn doanh nghiệp, ông Bùi Quang Tuấn, Giám đốc ngành hàng kinh doanh lương thực, Tập đoàn ThaiBinh Seed, kỳ vọng nền tảng này sẽ giúp giảm bớt các thủ tục giấy tờ và thời gian chờ đợi tại kho, đảm bảo chất lượng sản phẩm trong vận chuyển. Ông tin rằng đây sẽ là giải pháp tháo gỡ “điểm nghẽn” lớn nhất hiện nay của ngành nông sản và có thể mở rộng sang các lĩnh vực khác.
Chiến lược phát triển logistics Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2050 của Chính phủ nhấn mạnh các nhiệm vụ trọng tâm như đầu tư hạ tầng đồng bộ từ cảng biển, sân bay, trung tâm phân phối đến mạng lưới kho bãi; khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ 4.0 như AI, IoT, blockchain; thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh nhằm giảm phát thải carbon.