Yếu tố tích cực từ việc Mỹ tái khẳng định Việt Nam không thao túng tiền tệ

Ngày 3/12/2021, Bộ Tài chính Mỹ đã trình lên Quốc hội báo cáo bán thường niên "Chính sách kinh tế vĩ mô và ngoại hối của các đối tác thương mại lớn của Mỹ" trong kỳ đánh giá 4 quý tính đến hết tháng 6/2021. Tại báo cáo, Bộ Tài chính Mỹ hài lòng với các tiến triển của Việt Nam và không xem Việt Nam là nước thao túng tiền tệ.

Trong báo cáo chuyên đề “Đánh giá thao túng tiền tệ của Việt Nam” vừa công bố, các chuyên gia thuộc Khối phân tích Công ty Chứng khoán KB Việt Nam nhận định, trong năm 2021, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã không còn tích cực can thiệp vào thị trường ngoại tệ một chiều (thể hiện qua khối lượng mua vào ngoại tệ giảm mạnh so với các năm trước, giá trị mua vào ước tính cho năm 2021 là 13 tỷ USD so với giá trị mua vào các năm 2020, 2019 theo IMF lần lượt là 16 tỷ USD và 23 tỷ USD) và đã tôn trọng tính chất cung – cầu của thị trường ngoại hối hơn. Điều này thể hiện qua 3 lần NHNN hạ tỷ giá chào mua USD.

Theo đó, tính đến ngày 30/11, tỷ giá hối đoái thực đa phương thực tế (REER) của Việt Nam đã tăng 4,44% YTD, (tương đồng với việc VND tăng giá so với rổ tiền tệ các đối tác thương mại). Do nguồn ngoại tệ dồi dào khiến VND tăng giá so với USD (vốn cũng là đồng tiền tăng mạnh từ đầu năm khi kinh tế Mỹ phục hồi tốt, lạm phát cao thúc đẩy Ngân hàng dự trữ liên bang Mỹ (Fed) phát đi tín hiệu đẩy nhanh quá trình bình thường hóa chính sách tiền tệ).

Với việc Bộ Tài chính Mỹ tiếp tục khẳng định Việt Nam không thao túng tiền tệ sẽ đem lại những tác động như thế nào cho hoạt động điều hành của NHNN và Thị trường chứng khoán Việt Nam? Trả lời câu hỏi này, các chuyên gia của KB Việt nam cho biết đây là yếu tố tích cực, phản ánh những hoạt động ngoại giao, trao đổi và làm việc của NHNN với Bộ Tài chính Mỹ đã mang lại kết quả.

“NHNN tiếp tục có dư địa linh hoạt hơn trong hoạt động điều hành chính sách tiền tệ, chính sách tỷ giá nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế một cách hài hòa và hợp lý, không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại quốc tế không công bằng”, các chuyên gia của KB Việt Nam nhận định.

Với hoạt động mua vào ngoại tệ không bị đánh giá là thao túng tiền tệ, các chuyên gia của KB Việt Nam cho rằng, NHNN sẽ tiếp tục mua vào tăng dự trữ ngoại hối khi điều kiện khách quan cho phép và hỗ trợ thanh khoản hệ thống ngân hàng tiếp tục ở trạng thái dồi dào. Theo đó, thị trường chứng khoán và nhóm ngành ngân hàng nói riêng cũng sẽ được hưởng lợi, dù mức độ tác động là không lớn do thông tin này đã được thị trường nhận định và phản ánh từ trước.

Trước đó, vào tháng 12/2020, trong báo cáo “Chính sách hối đoái và kinh tế vĩ mô của các đối tác thương mại chủ chốt của Mỹ”, Bộ Tài chính Mỹ đã dán nhãn “thao túng tiền tệ” cho Việt Nam và Thụy Sĩ dựa theo 3 tiêu chí: (i) Thặng dư thương mại hàng hóa song phương với Mỹ ít nhất 20 tỷ USD; (ii) Thặng dư cán cân vãng lai tương đương ít nhất 2% GDP; (iii) Can thiệp một chiều và kéo dài trên thị trường ngoại tệ, thể hiện qua việc mua ròng ngoại tệ trong ít nhất 6 tháng trên giai đoạn 12 tháng với tổng lượng ngoại tệ mua ròng tương đương ít nhất 2% GDP trong giai đoạn 12 tháng.

Tới ngày 16/4, Bộ Tài chính Mỹ đã gửi báo cáo định kỷ 6 tháng/lần về các chính sách ngoại hối và kinh tế vĩ mô của 20 đối tác thương mại lớn của Mỹ, bao gồm cả Việt Nam, lên Quốc hội nước này. Báo cáo nêu rõ không có đủ bằng chứng để kết luận Việt Nam thao túng tiền tệ nhằm tạo lợi thế cạnh tranh lẫn thương mại. Đồng thời kết luận rằng hiện không có nước nào nằm trong các tiêu chí của Mỹ để bị coi là quốc gia thao túng tiền tệ.

Đến ngày 19/7, Bộ trưởng Janet Yellen đã có cuộc gặp trực tuyến với Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng và hai bên đã đạt được thỏa thuận về các hoạt động tiền tệ. Trong quá trình làm việc, NHNN khẳng định chính sách tỷ giá của Việt Nam, trong khung khổ chính sách tiền tệ chung, hướng tới mục tiêu xuyên suốt là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại không công bằng trong thương mại quốc tế.

Thời gian tới, cùng với tiến trình hiện đại hoá khung khổ chính sách tiền tệ, NHNN cam kết sẽ tiếp tục điều hành tỷ giá chủ động, linh hoạt, phù hợp với trình độ phát triển của thị trường ngoại tệ và các yếu tố kinh tế, đảm bảo hoạt động ổn định, thông suốt của thị trường ngoại tệ, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, từ đó giải toả các quan ngại của Bộ Tài chính Mỹ.

Các quan điểm trên của NHNN đã được Bộ Tài chính Mỹ chia sẻ và đồng thuận. Tại cuộc gặp trực tuyến này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng và Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Janet Yellen đánh giá cao sự phối hợp làm việc mang tính xây dựng của hai bên, cùng cam kết sẽ duy trì quan hệ hợp tác chặt chẽ, thiện chí nhằm tìm ra giải pháp cho những thách thức chung như hỗ trợ phục hồi mạnh mẽ và toàn diện sau đại dịch COVID-19.

Ngô Hải

Theo Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ