TTCK Việt Nam lỡ hẹn với "nâng hạng": Còn đó bài toán tỉ lệ sở hữu nước ngoài

2023 là thời điểm lý tưởng để tích lũy cổ phiếu tốt

Ngày 23/6 vừa qua, theo kết quả phân loại thị trường định kì dành cho 84 thị trường chứng khoán trên thế giới của MSCI, Việt Nam vẫn chưa góp mặt trong danh sách xem xét để được nâng hạng từ thị trường cận biên (frontier market) sang thị trường mới nổi (emerging market).

TTCK vẫn đang cố gắng để được nâng hạng từ thị trường cận biên sang thị trường mới nổi

Trước đó vào tháng 3/2023, Tổ chức FTSE Russell vẫn giữ nguyên Việt Nam ở nhóm thị trường cận biên và tiếp tục nằm trong danh sách theo dõi nâng hạng lên thị trường mới nổi hạng 2 kể từ tháng 9/2018.

Việc Việt Nam tiếp tục có thêm kỳ vắng mặt trong danh sách xem xét nâng hạng không nằm ngoài dự đoán của giới chuyên môn. Nhiều yếu tố trên thị trường còn tồn tại và đây lại là các yếu tố cho thấy việc chuẩn bị hướng đến nâng hạng chưa thực sự cải thiện.

Trong đó, hai vấn đề chủ chốt trong việc nâng hạng hiện tại là: Đầu tiên là việc triển khai cơ chế thanh toán bù trừ tập trung nhằm cho phép nhà đầu tư nước ngoài có thể giao dịch mà không phải ký quỹ 100%. Cùng với đó là vấn đề về tỷ lệ sở hữu cho người nước ngoài.

Theo Công ty chứng khoán MSVN nhận định, việc nâng hạng thị trường là động lực thúc đẩy TTCK Việt Nam phát triển và có cơ cấu dòng tiền cân bằng hơn đến từ dòng tiền tổ chức (hiện tại, dòng tiền cá nhân đang chiếm 85% giá trị giao dịch mỗi ngày). Nhưng câu chuyện này đã kéo dài và nhiều nhà đầu tư đã bày tỏ hoài nghi.

Tuy vậy, MSVN cho biết vẫn chờ đợi và cho rằng khả năng việc nâng hạng diễn ra có thể cao hơn giai đoạn trước 2022 do:

Thứ nhất, Thủ tướng luôn quan tâm và thúc đẩy, đặt mục tiêu cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) hoàn thành trước 2025. Điều này thực tế đã được Thủ tướng nhiều lần chỉ đạo. giao nhiệm vụ cho cơ quan quản lý.

Thứ hai, hệ thống giao dịch mới KRX – tiền đề cho việc triển khai thanh toán bù trừ tập trung, dự kiến vận hành dần từ năm nay.

Thứ ba, đối với vấn đề sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài – một giải pháp có thể dựa trên cơ chế NVDR đã được luật hóa – đưa vào Luật Chứng khoán từ năm 2021.

Theo ghi nhận mới nhất, MSVN cho biết, với sự phối hợp của Ngân hàng Thế giới (WB), chủ tịch mới của SSC sẽ có buổi làm việc với FTSE và MSCI về việc nâng hạng thị trường Việt Nam vào tháng 8 này tại Hong Kong.

Thứ tư, về mặt vốn hóa và thanh khoản, Việt Nam hiện đã vượt quá quy mô so với các thị trường trong nhóm cận biên (Frontier Market);

Theo quan sát từ những lần nâng hạng lên Thị trường mới nổi (EM) ở các nước khác, việc có dòng tiền tổ chức chảy mạnh vào sẽ giúp tái định giá thị trường lên mặt bằng mới. Cụ thể, P/E của thị trường Việt Nam (hiện chỉ ở mức quanh 11-13x) chắc chắn sẽ tăng lên mức bình thường 16-18x như các thị trường EMs có tiềm năng tăng trưởng cao khác.

"Vì vậy, chúng tôi có niềm tin mạnh rằng nếu là nhà đầu tư dài hạn thì năm 2023 là thời điểm lý tưởng để tích lũy những cổ phiếu tốt ở định giá rất hợp lý và thu được lợi nhuận đến từ: (i) mặt bằng định giá tăng lên (ít nhất 38%); và (ii) tăng trưởng EPS/BVPS hàng năm (ước tính 15-20%) của bản thân các doanh nghiệp chất lượng", bộ phận Phân tích của MSVN nhận định.

Về mặt chủ trương, các nhà phân tích cũng nhấn mạnh yếu tố liên quan đến mục tiêu, "ý chí" của Chính phủ. Theo đó, Việt Nam đặt mục tiêu vốn hóa thị trường chứng khoán đạt 100% GDP vào năm 2025.

"Hiện tại vốn hóa/GDP đang là 54%. Về mặt con số, để đạt mục tiêu của Chính phủ (với giả định GDP danh nghĩa tăng trưởng 8% in 2023-25), thì vốn hóa thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ cần tăng trưởng bình quân 23% mỗi năm trong giai đoạn 2023-2025", MSVN đánh giá.

Còn đó bài toán tỉ lệ sở hữu nước ngoài

Trong cuộc gặp song phương mới đây với Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, bà Alice Law - Tổng Giám đốc Hiệp hội các Thị trường Tài chính và Chứng khoán châu Á (ASIFMA) cho biết, một điểm nghẽn mà các ngân hàng lưu kí nước ngoài mong mỏi có được giải pháp căn cơ là yêu cầu về kí quỹ trước giao dịch và phong tỏa chứng khoán.

"Về vấn đề này, các ngân hàng lưu kí thành viên của ASIFMA cho rằng, nên có cơ chế riêng đối với hoạt động bảo lãnh thanh toán cho các giao dịch chứng khoán hoặc cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn cho nhà đầu tư nước ngoài thực hiện các giao dịch chứng khoán" - bà Alice Law nói.

Cũng liên quan đến nhà đầu tư nước ngoài, một trong 9 điểm nghẽn mà MSCI chỉ ra và được nhiều chuyên gia đánh giá chưa có nhiều cải thiện trong những năm qua chính là giới hạn tỉ lệ sở hữu.

Theo đó, các công ty ở một số ngành và lĩnh vực nhạy cảm vẫn bị giới hạn về sở hữu nước ngoài từ 0% cho tới 51%. Những rào cản này tác động tới hơn 10% cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Không những thế, hơn 1% của chỉ số MSCI Vietnam IMI bị tác động bởi room nước ngoài thấp.

Theo gợi ý các nhà đầu tư quốc tế, nếu không thể mở ngay lập tức, Việt Nam có thể sử dụng sản phẩm chứng chỉ lưu kí không có quyền biểu quyết (NVDR). Điều này có nghĩa nhà đầu tư nước ngoài được phép hưởng các quyền lợi về nắm giữ cổ phần nhưng không có quyền biểu quyết. Đây được đánh giá là sản phẩm đôi bên cùng có lợi. Tuy nhiên giải pháp này đã được đưa ra nhiều năm, đến nay vẫn chưa có lời giải.

Thái Lan là một quốc gia cũng đang giới hạn sở hữu nước ngoài như Việt Nam. Từ năm 2000, Thái Lan đã triển khai NVDR để thúc đẩy giao dịch của khối ngoại và được đón nhận tích cực. Theo công bố của Sở Giao dịch Chứng khoán Thái Lan, giá trị giao dịch của NVDR chiếm 15% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường và 40% giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài.

Phát Đạt (PDR) mua lại lượng nhỏ trái phiếu trước ngày đáo hạn Công ty CP Phát triển Bất động sản Phát Đạt ( HOSE: PDR ) vừa thông báo kết quả mua lại trái phiếu, tuy nhiên ...

Vi phạm công bố thông tin, Tập đoàn Tiến Bộ (TTB) bị phạt gần 100 triệu đồng Ngày 26/6, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã ban hành Quyết định số 179/QĐ-XPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính trong ...

Chủ tịch, Tổng giám đốc Công ty CP Chứng khoán Châu Á Thái Bình Dương (HNX: APS) bị bắt, cổ phiếu tiếp tục nằm sàn Công an Thành phố Hà Nội đã có Quyết định khởi tố vụ án hình sự “Thao túng thị trường chứng khoán" với bộ 3 ...