TikTok thu nghìn tỷ, toàn bộ đưa về Singapore qua 10 cổng thanh toán

Không lưu thông tin thanh toán người mua

Theo kết luận kiểm tra của Bộ Thông tin và Truyền thông, nền tảng TikTok tại Việt Nam là dịch vụ xuyên biên giới được TikTok Pte.Ltd (còn gọi là Công ty Tiktok Singapore) quản lý, cung cấp vào Việt Nam thông qua trang web Tiktok.com và ứng dụng TikTok.

Tại Việt Nam, TikTok Pte.Ltd thành lập Văn phòng đại diện tại TP Hồ Chí Minh và Công ty TNHH Công nghệ TikTok Việt Nam để hỗ trợ hoạt động cung cấp dịch vụ tại thị trường Việt Nam.

Hiện nay, ứng dụng thương mại điện tử của TikTok Việt Nam đang tiến hành cung cấp dịch vụ thương mại điện tử theo hình thức Sàn giao dịch thương mại điện tử khuyến mại trực tuyến.

Qua kiểm tra, Bộ Thông tin và Truyền thông ghi nhận, ứng dụng TikTok cho phép khách hàng thực hiện chức năng đặt hàng trực tuyến thông qua việc cho sản phẩm vào giỏ hàng, cập nhật thông tin người mua hàng và thực hiện thanh toán. Sau khi đặt hàng thành công, người bán sẽ xác nhận đặt hàng, xác nhận giao hàng.

Theo thống kê của Metric, 6 tháng đầu năm 2023, TikTok Shop có doanh thu đạt hơn 16.300 tỷ đồng. Nguồn: Metric

“Ứng dụng TikTok đã cung cấp cho khách hàng thông tin về các điều khoản của hợp đồng; có cơ chế cho phép khách hàng rà soát, bổ sung, sửa đổi và xác nhận nội dung giao dịch trước khi sử dụng chức năng đặt hàng trực tuyến; thực hiện thông báo về cách thức trả lời chấp nhận đề nghị giao kết hợp đồng thông qua email và tại mục quản lý trong tài khoản mua hàng của khách hàng; khi trả lời xác nhận đơn hàng đã cung cấp đầy đủ thông tin cho khách hàng liên quan đến đơn hàng”, kết luận kiểm tra ghi nhận.

Đối với chức năng thanh toán trực tuyến trên ứng dụng TikTok, theo kết luận kiểm tra, ứng dụng này không phát triển cổng thanh toán riêng.

Hoạt động thanh toán trực tuyến trên ứng dụng TikTok được tích hợp dịch vụ với 10 cổng thanh toán, thẻ tín dụng/ghi nợ, ví điện tử. Các đơn vị này gồm: Thunes, Adyen, Paypal, Stripe, Worldpay, Checkout, Zalo, Momo, 9pay và 2C2P.

Kết luận kiểm tra cũng chỉ ra rằng, TikTok không lưu trữ thông tin thanh toán của người mua. Thông tin thanh toán của người mua sẽ được xử lý bởi đối tác thanh toán của TikTok. Cơ chế bảo mật thanh toán được quy định và công bố trong quy chế hoạt động.

Qua kiểm tra, rà soát danh sách 23 nhà bán hàng do TikTok cung cấp, danh sách này không lưu trữ đầy đủ thông tin về người bán hàng theo quy định (không lưu trữ thông tin về mã số thuế cá nhân, ngày cấp, nơi cấp của người bán).

Bên cạnh đó, TikTok cũng chưa cung cấp được các thông tin đầy đủ danh sách người bán hàng theo yêu cầu của Đoàn kiểm tra; chưa cung cấp và làm rõ quy định cụ thể đối với người bán nước ngoài tham gia TikTok Shop và bán hàng xuyên biên giới vào Việt Nam.

Nghìn tỷ chảy ra nước ngoài

Theo kết luận kiểm tra, TikTok Việt Nam không có quyền kiểm soát nền tảng kinh doanh TikTok hoặc bất cứ dữ liệu người dùng trên nền tảng TikTok. TikTok Singapore là nhà vận hành trực tiếp nhận tiền thanh toán từ người bán hàng trên nền tảng thông qua các ví thanh toán và ngân hàng có tài khoản như nói trên.

Hoạt động kê khai thuế của TikTok Singapore năm 2022 thông qua Cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài. Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, việc này căn cứ vào quy định tại Điều 77 Thông tư số 80/2021/TT-BTC ngày 29/9/2021: “Nhà cung cấp nước ngoài có trách nhiệm lưu trữ các thông tin được sử dụng để xác định giao dịch của tổ chức, cá nhân mua hàng phát sinh tại Việt Nam theo quy định tại khoản 3 Điều này để phục vụ công tác thanh, kiểm tra của cơ quan thuế. Việc lưu trữ thực hiện theo các quy định có liên quan của Luật Quản lý thuế”.

Kết luận kiểm tra không chỉ ra số tiền TikTok Singapore thu được từ người mua Việt Nam và số hoa hồng nhận được.

Song theo báo cáo thương mại điện tử nửa đầu năm 2023 vừa được Metric công bố, doanh thu tính theo tổng giá trị của tất cả các đơn hàng giao thành công toàn thị trường Việt Nam đạt khoảng 93.000 tỉ đồng. Trong đó, TikTok Shop có số sản phẩm đã bán ra 6 tháng đầu năm khoảng 117 triệu sản phẩm, doanh thu ước đạt hơn 16.300 tỷ đồng.

TikTok cho biết phí hoa hồng là 3% trên mỗi mặt hàng bán được.

Về số tiền hoa hồng TikTok được hưởng, theo TikTok, con số này là 3% cho mỗi mặt hàng bán được.

Như vậy, nếu báo cáo của Metric là đúng và phí hoa hồng không thay đổi, 6 tháng đầu năm 2023, riêng tiền hoa hồng, TikTok có thể đã thu về từ thị trường Việt Nam vào khoảng 489 tỷ đồng.

Như đã phân tích ở trên, toàn bộ tiền thu từ người mua cũng như tiền hoa hồng sẽ được chuyển về TikTok Singapore qua 10 cổng thanh toán, thẻ tín dụng/ghi nợ, ví điện tử, gồm: Thunes, Adyen, Paypal, Stripe, Worldpay, Checkout, Zalo, Momo, 9pay và 2C2P.

Trong khi đó, TikTok Singapore chỉ phải thanh toán cho Tiktok Việt Nam theo mô hình Cost-plus. Tức số tiền TikTok Singapore phải trả cho TikTok Việt Nam sẽ bằng toàn bộ chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí giá vốn được tổng hợp của TikTok Việt Nam, sau đó áp dụng một mức phần trăm để thu được một khoản lợi nhuận phù hợp. Trong 3 năm 2020, 2021, 2022 tỷ lệ lợi nhuận theo thỏa thuận lần lượt là 8,14%, 8% và 8%.

Kết luận kiểm tra cho thấy, tổng chi phí sản xuất, kinh doanh, hàng hóa dịch vụ của TikTok Việt Nam năm 2020 là 69,6 tỷ đồng, doanh thu là 75,2 tỷ đồng; năm 2021 lần lượt là 205,3 tỷ đồng và 221,8 tỷ đồng; năm 2022 lần lượt là 450,7 tỷ đồng và 486,7 tỷ đồng.

Căn cứ vào tờ khai thuế và tài liệu công ty cung cấp, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, trong 3 năm 2020, 2021 và 2022, tổng các loại thuế thu nhập doanh nghiệp, giá trị gia tăng, thu nhập cá nhân, nhà thầu nước ngoài và môn bài TikTok Việt Nam đã nộp chỉ là 127,1 tỷ đồng. Trong đó, năm 2020 là 12,4 tỷ đồng, năm 2021 là 38,6 tỷ đồng và năm 2022 là 76 tỷ đồng.