Chính sách thuế có thể giúp xử lý vấn đề lượng khí thải carbon từ hoạt động sử dụng trí tuệ nhân tạo và khai thác tiền mã hóa đang gia tăng

Do các thiết bị công suất cao sử dụng điện để “đào” tiền mã hóa nên một giao dịch như Bitcoin cần lượng điện gần bằng lượng điện mà một người bình thường ở Ghana hoặc Pakistan tiêu thụ trong 3 năm. Các truy vấn ChatGPT tiêu tốn điện năng gấp 10 lần so với công cụ tìm kiếm trên Google, do các trung tâm dữ liệu AI tiêu thụ điện năng, theo thông tin của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) mới đưa ra trong bài viết Blog.

Như Biểu đồ cho thấy, các trung tâm dữ liệu và khai thác tiền mã hóa cùng nhau chiếm 2% nhu cầu điện thế giới vào năm 2022. Và tỷ lệ đó có thể tăng lên 3,5% trong 3 năm tới, theo ước tính của IMF dựa trên dự đoán từ Tổ chức Năng lượng Quốc tế. Con số này tương đương với lượng điện tiêu thụ hiện tại của Nhật Bản, quốc gia sử dụng điện lớn thứ năm trên thế giới.

Tác động khí hậu của những hoạt động này, bất kể lợi ích kinh tế và xã hội của chúng mang lại là gì, là nguyên nhân gây lo ngại. Một tài liệu làm việc gần đây của IMF cho thấy, hoạt động khai thác tiền mã hóa có thể tạo ra 0,7% lượng khí thải C02 toàn cầu vào năm 2027. Mở rộng phân tích đến các trung tâm dữ liệu (dựa trên ước tính của IEA), có nghĩa là lượng khí thải carbon từ những hoạt động này có thể đạt 450 triệu tấn vào năm 2027, tương đương 1,2% tổng lượng khí thải carbon toàn thế giới.

Hệ thống thuế là một cách để thúc đẩy các công ty hướng tới việc hạn chế lượng khí thải. Theo ước tính của IMF, mức thuế trực tiếp 0,047 USD mỗi kilowatt giờ sẽ thúc đẩy ngành khai thác tiền mã hóa hạn chế lượng khí thải phù hợp với các mục tiêu toàn cầu. Nếu xem xét cả tác động của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe địa phương, mức thuế đó sẽ tăng lên 0,089 USD, khiến giá điện trung bình của các “thợ mỏ” tăng 85%. Khoản thuế như vậy sẽ giúp tăng doanh thu chính phủ hằng năm lên 5,2 tỷ USD trên toàn cầu và giảm lượng phát thải hàng năm xuống 100 triệu tấn (xấp xỉ mức phát thải hiện tại của Bỉ).

Đối với các trung tâm dữ liệu, thuế mục tiêu đối với việc sử dụng điện của đối tượng này sẽ cần được đặt ở mức 0,032 USD mỗi kilowatt giờ hoặc 0,052 USD, bao gồm cả chi phí ô nhiễm không khí. Mức thuế này thấp hơn một chút so với mức áp cho tiền mã hóa vì các trung tâm dữ liệu có xu hướng đặt ở những vị trí có nguồn điện xanh hơn. Thuế thu được từ lĩnh vực này có thể lên tới 18 tỷ USD hằng năm.

Tuy nhiên, tình hình hiện nay thì đang ngược lại: nhiều trung tâm dữ liệu và công ty khai thác tiền mã hóa được hưởng các khoản miễn thuế và ưu đãi hào phóng về thu nhập, tiêu dùng và tài sản.

Ưu đãi chính sách

Tuy vậy, theo các chuyên gia IMF, các ứng dụng AI có thể giúp sử dụng năng lượng thông minh hơn và hiệu quả hơn, điều mà một số người cho rằng có thể giúp giảm bớt nhu cầu điện. Vì vậy, các chính sách phù hợp vẫn có thể khuyến khích phát triển các ứng dụng AI với tác động lan tỏa xã hội tích cực, đồng thời giải quyết các thiệt hại về môi trường, chuyên gia IMF nhận định.

Cũng theo IMF, đối với các nhà hoạch định chính sách, một mức định giá carbon rộng rãi được phối hợp giữa các quốc gia sẽ là cách tốt nhất để hạn chế lượng khí thải vì sẽ khuyến khích giảm mức tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch, nguồn năng lượng sạch hơn và cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng. Để hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 2 độ, các quốc gia sẽ cần đưa ra các biện pháp bổ sung tương đương với việc định giá carbon tăng lên 85 USD/tấn vào năm 2030.

Trong trường hợp không có giá carbon toàn cầu, các biện pháp có mục tiêu có thể khuyến khích các công ty khai thác tiền mã hóa và trung tâm dữ liệu sử dụng thiết bị tiết kiệm năng lượng hơn và thậm chí có thể thúc đẩy việc áp dụng hoạt động khai thác tiền mã hóa tiêu tốn ít năng lượng hơn. Bổ sung thuế điện đối với các khoản tín dụng cho các thỏa thuận mua bán điện song phương, không phát thải và các chứng chỉ năng lượng tái tạo tiềm năng cũng sẽ hữu ích.

Sự phối hợp xuyên biên giới cũng vẫn rất quan trọng, vì các biện pháp chặt chẽ hơn ở một khu vực nào đó có thể khuyến khích dẫn đến việc di dời đến các khu vực pháp lý có tiêu chuẩn thấp hơn.

Khi cánh cửa cơ hội ngăn chặn nhiệt độ tăng nhanh đóng lại, việc mở rộng các nguồn năng lượng tái tạo và áp dụng mức giá carbon phù hợp là hết sức cần thiết. Tạm thời, các biện pháp có mục tiêu, bao gồm cả thuế, có thể giúp giảm thiểu lượng khí thải ngày càng tăng từ các trung tâm dữ liệu và khai thác tiền mã hóa, các chuyên gia IMF nhận định.