Việt Nam có tỷ phú top 10 thế giới: ‘Giải mật NQ57’

Trong ánh bình minh của kỷ nguyên số, Nghị quyết 57-NQ/TW như ngọn hải đăng, dẫn lối Việt Nam vượt qua biển lớn công nghệ, nơi những tỷ phú tầm cỡ thế giới sẽ được sinh ra.

Bảng công bố Danh sách 10 tỷ phú dẫn đầu thế giới năm nay cho chúng ta thấy công nghệ tiếp tục thống trị với 7/10 tỷ phú giàu nhất đến từ lĩnh vực công nghệ và Hoa Kỳ áp đảo tuyệt đối với 9/10 vị trí thuộc về người Mỹ.

Mark Zuckerberg - Quốc tịch: Mỹ; tài sản: 216 tỷ USD, nguồn tài sản: Facebook

Nhìn danh sách ấy, tôi cũng như bạn sẽ hỏi: Bao giờ có người Việt Nam lọt danh sách danh giá này?

Nếu một ngày Việt Nam có tỷ phú công nghệ lọt Top 10 thế giới, ngày đó không bắt đầu bằng may mắn – mà bằng hôm nay: tư duy mới, hành động lớn, sáng tạo thật.

Nếu một ngày Việt Nam xuất hiện trong danh sách 10 tỷ phú công nghệ giàu nhất hành tinh, bên cạnh Elon Musk, Jeff Bezos hay Larry Page… thì đó không phải là phép màu. Mà là kết quả của một hành trình: một cuộc cách mạng tư duy – đổi mới – và hành động mang tên Việt Nam.

Trong giấc mơ đó, tỷ phú người Việt không chỉ giàu, mà là đại diện cho một nền kinh tế tri thức. Một hệ sinh thái mà trí tuệ nhân tạo không chỉ xuất hiện trong phòng nghiên cứu, mà đi vào ruộng lúa, nhà máy, lớp học, cửa hàng tạp hóa, thậm chí cả... chợ quê. Đó là giấc mơ rất Việt Nam – nơi đổi mới sáng tạo không phải đặc quyền của kỹ sư Thung lũng Silicon, mà là quyền năng của mọi công dân bình thường.

Tổng Bí thư Tô Lâm từng phát biểu rõ ràng: “Đổi mới sáng tạo là động lực phát triển nhanh và bền vững. Phải ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo vào mọi lĩnh vực của đời sống.” Tinh thần ấy được cụ thể hóa bằng Nghị quyết 57 – một bản cam kết chiến lược, đưa Việt Nam thành quốc gia đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực, ứng dụng AI từ sản xuất đến giáo dục, từ y tế đến nông nghiệp.

Nhưng muốn có tỷ phú công nghệ mang quốc tịch Việt Nam, chúng ta phải bắt đầu từ những điều rất thực tế: chính sách khuyến khích đầu tư mạo hiểm, luật bảo vệ tài sản trí tuệ, và đặc biệt là một hệ thống giáo dục “bình dân học vụ số” – nơi mọi người dân đều biết cách tương tác với máy móc, dữ liệu và trí tuệ nhân tạo.

Chúng ta không thể sinh ra một Elon Musk nếu học sinh không được dạy cách viết một dòng code từ lớp 6, nếu nông dân không biết dùng điện thoại để quản lý chuỗi cung ứng, nếu chính quyền địa phương còn nghĩ AI là chuyện viển vông. Chúng ta cũng không thể có một Steve Jobs người Việt nếu mỗi sáng tạo nhỏ bị vùi dập bởi thủ tục hành chính hay định kiến “làm chủ không bằng làm thuê lương cao”.

Trong bài viết nổi tiếng "Vườn mình trong hội nhập quốc tế", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh rằng Việt Nam phải "xây được vườn mình vững chắc thì mới hội nhập thành công". Câu nói đó mang hàm nghĩa: nội lực là gốc. Trí tuệ Việt phải là nền tảng để tiếp nhận công nghệ thế giới, không phải là sự sao chép máy móc.

Một tỷ phú công nghệ Việt Nam trong tương lai không thể chỉ bán phần mềm gia công, mà phải tạo ra nền tảng, thiết lập hệ sinh thái, định hình thị trường toàn cầu – như cách Alibaba định nghĩa lại thương mại điện tử Trung Quốc, hay Grab thay đổi giao thông Đông Nam Á.

Muốn vậy, chúng ta phải có “tinh thần quốc gia khởi nghiệp” thật sự. Không chỉ là phong trào, mà là chính sách. Không chỉ khuyến khích, mà là bắt buộc: mỗi tỉnh, mỗi huyện phải có ít nhất một doanh nghiệp AI ứng dụng vào đời sống. Mỗi trường đại học phải đào tạo được không chỉ kỹ sư mà cả “doanh nhân dữ liệu”.

Việt Nam không thiếu người giỏi. Nhưng thiếu hệ sinh thái để người giỏi phát triển, để ý tưởng trở thành sản phẩm, để sản phẩm thành kỳ lân, và từ kỳ lân thành... tỷ phú.

Nếu hôm nay chúng ta bắt đầu: cải cách thể chế, giải phóng năng lực sáng tạo, ứng dụng AI toàn diện, xây dựng “vườn đổi mới” vững chắc như Tổng Bí thư nhấn mạnh – thì ngày mai, Forbes sẽ có tên một người Việt trong danh sách tỷ phú công nghệ. Và người ấy, biết đâu, từng là một cậu học trò nghèo ở miền Trung, một cô kỹ sư nông nghiệp ở Tây Nguyên, hay một startup tỉnh lẻ dám nghĩ lớn và dấn thân.

Nếu một ngày đó đến - đừng bất ngờ. Bởi ngày đó bắt đầu từ chính hôm nay.