Do tác động tiêu cực từ đại dịch COVID-19, nhu cầu tín dụng tổng thể của khách hàng tăng chậm lại rõ rệt trong năm 2020 nhưng được kỳ vọng tăng trưởng khả quan trở lại trong năm 2021, dẫn đầu là kỳ vọng về nhu cầu vay thương mại và dịch vụ, đặc biệt là vay xuất, nhập khẩu.
Thông tin trên được đưa ra trong Kết quả của cuộc điều tra xu hướng tín dụng của các TCTD tháng 12/2020, vừa được Vụ Dự báo, Thống kê thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) công bố.
Vụ Dự báo, Thống kê cho biết, cuộc điều tra được tiến hành từ ngày 5 – 15/12/2020, đối tượng là toàn bộ các tổ chức tín dụng (TCTD) và chi nhánh ngân hàng nước ngoài (NHNNg) tại Việt Nam, tỷ lệ trả lời đạt 95%. Kết quả điều tra được phân tích dựa trên phương pháp cân bằng (Balance Method).
Kết quả điều tra cho biết, do tác động tiêu cực từ đại dịch COVID-19, nhu cầu tín dụng tổng thể của khách hàng tăng chậm lại rõ rệt trong năm 2020 (trong đó nhu cầu vay vốn cho đầu tư du lịch và kinh doanh chứng khoán được nhận định giảm so với năm 2019) nhưng được kỳ vọng tăng trưởng khả quan trở lại trong năm 2021, dẫn đầu là kỳ vọng về nhu cầu vay thương mại và dịch vụ, đặc biệt là vay xuất, nhập khẩu.
Tham gia cuộc điều tra, các TCTD cho biết đã và dự kiến tiếp tục cắt giảm lãi suất biên và các phí phi lãi suất trong 6 tháng cuối năm 2020 và 6 tháng đầu năm 2021 để hỗ trợ, tăng khả năng tiếp cận tín dụng của khách hàng.
Tuy nhiên, xếp hạng tín nhiệm của khách hàng và điều kiện, điều khoản khác cũng được các TCTD quan tâm, bổ sung các điều khoản trong hợp đồng tín dụng nhằm hạn chế rủi ro tín dụng.
Đánh giá về rủi ro tín dụng tổng thể, các TCTD nhận định có dấu hiệu “tăng” trong năm 2020 so với năm 2019, trong đó rủi ro của các khoản vay kinh doanh bất động sản được nhận định “tăng” cao nhất, rủi ro của các khoản vay ngắn hạn được nhận định tăng cao hơn các khoản vay trung, dài hạn. Bước sang năm 2021, các TCTD kỳ vọng rủi ro tín dụng giảm nhẹ so với năm 2020.
Trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19, trong năm 2020, lĩnh vực “bán buôn, bán lẻ” và “xuất nhập khẩu” được nhiều TCTD lựa chọn là động lực tăng trưởng tín dụng hơn các lĩnh vực khác (từ 54 – 51% TCTSD lựa chọn). Khác với đánh giá của năm 2019 khi có 56% TCTD lựa chọn lĩnh vực “Xây dựng” là động lực tăng trưởng tín dụng.
“Dự kiến 6 tháng đầu năm và cả năm 2021, các TCTD tiếp tục tập trung cho vay các lĩnh vực có tiềm năng phục hồi tăng trưởng mạnh như: Bán buôn bán lẻ (55,8 – 57,7%); xuất nhập khẩu (54,8 – 56,7%); phục vụ nhu cầu đời sống (44,2 – 45,2%); xây dựng (38,5 – 44,2%)…”, Vụ Dự báo, Thống kê cho biết.
Kết quả điều tra xu hướng tín dụng cũng cho biết, trong 6 tháng cuối năm 2020, các TCTD đã đáp ứng nhu cầu vay vốn tổng thể của khách hàng ở mức độ cao hơn so với 6 tháng đầu năm 2020 và đạt mức cao nhất kể từ khi NHNN tiến hành điều tra Xu hướng tín dụng vào tháng 12/2017 (99,2% TCTD cho biết đã đáp ứng từ “75 – 100%” nhu cầu vay vốn).
100% TCTD thuộc nhóm 15 NHTM trọng yếu cho biết đã đáp ứng trên 75% nhu cầu vay vốn của khách hàng. 2 nhân tố được đánh giá là có ảnh hưởng quan trọng nhất đến việc các TCTD đáp ứng dưới 75% nhu cầu vay vốn của khách hàng trong 6 tháng cuối năm 2020 là: “Khẩu vị rủi ro của đơn vị” và “Triển vọng kinh tế”.
Nhằm tăng khả năng tiếp cận tín dụng cho doanh nghiệp và người dân, trong 6 tháng cuối năm 2020, các TCTD cho biết đã “nới lỏng” tiêu chuẩn tín dụng đối với nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa; nhiều lĩnh vực ưu tiên và giảm “thắt chặt” tiêu chuẩn tín dụng đối với các nhóm khách hàng khác.
Dự kiến trong 6 tháng đầu năm 2021 và cả năm 2021, các TCTD dự kiến “nới lỏng nhẹ” tiêu chuẩn tín dụng đối với các nhóm khách hàng. Cơ sở để thực hiện việc “nới lỏng” tiêu chuẩn tín dụng trong 6 tháng đầu năm 2021 là triển vọng kinh tế vĩ mô khả quan, phù hợp chính sách và định hướng của Chính phủ, NHNN để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Ngô Hải
Theo Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ (Link gốc)
