Thủ tướng Phạm Minh Chính: Đi vay phải làm các dự án lớn, không vụn vặt, dàn trải

Tạo thời cơ, vận hội mới để phát triển đất nước

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ Quốc hội sáng 24/10, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Quyên Thanh - đoàn Vĩnh Long cho biết, cử tri và nhân dân cả nước đánh giá rất cao sự đổi mới sáng tạo, và những quyết sách kịp thời hiệu quả. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chủ động phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại phiên thảo luận tổ sáng 24/10 (Ảnh: Quang Phúc)

Đồng thời, bám sát thực tiễn, lắng nghe ý kiến phản ánh, góp ý của các địa phương, nhân dân, các tổ chức, chuyên gia tư vấn, nhà khoa học, doanh nghiệp, các cử tri; để tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương triển khai thực hiện quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp trên các lĩnh vực.

Trên cơ sở kết quả của 9 tháng, ước cả năm 2023 phấn đấu có ít nhất 10/15 chỉ tiêu đạt và vượt mục tiêu đề ra, trong đó nổi bật là có thể hoàn thành toàn bộ các chỉ tiêu về xã hội.

Bên cạnh kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm…, điểm sáng nền tảng nhất là về đầu tư công. Chúng ta đã triển khai, hoàn thành một số công trình hạ tầng trọng điểm quan trọng như các cao tốc Cao Bồ - Mai Sơn, Mai Sơn - Quốc lộ 45, Cam Lộ - La Sơn, Trung Lương - Mỹ Thuận, Vân Đồn - Móng Cái…, qua đó giúp năng lực vận chuyển được cải thiện, giảm chi phí logistics vốn là trở ngại lớn đã tồn tại trong nhiều năm.

Đáng chú ý, công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế được triển khai sôi động, liên tục và là điểm sáng nổi bật của năm 2023, đạt nhiều thành tựu quan trọng có tính lịch sử, tạo thời cơ, vận hội mới, để phát triển đất nước và nâng cao vai trò, vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Đến nay, nước ta đã có quan hệ đối tác chiến lược toàn diện hoặc đối tác chiến lược với tất cả 5 nước Thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và nhiều nước G20; góp phần duy trì được môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đại biểu đoàn Vĩnh Long chia sẻ, Đồng bằng sông Cửu Long với 13 tỉnh, thành phố với diện tích tự nhiên gần 4 triệu km2 (khoảng 13% diện tích cả nước), dân số khoảng 18 triệu người (19% cả nước) có nhiều tiềm năng và lợi thế cạnh tranh nổi trội đã được Đảng, Quốc hội, Chính phủ quan tâm chỉ đạo với nhiều chủ trương, chính sách.

Nghị quyết 13-NQ/TW ngày 02/4/2022 của Bộ Chính trị được ban hành một lần nữa khẳng định quan điểm nhất quán và sự quan tâm sâu sắc của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đến sự phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long, quyết tâm xây dựng và phát triển để đồng bằng sông Cửu Long thực sự trở thành một trong những vùng kinh tế trọng điểm của khu vực và cả nước.

Bà Nguyễn Thị Quyên Thanh đề nghị Chính phủ quan tâm đầu tư, định hướng rõ hơn về phát triển bền vững, đặc biệt là thực trạng và tác động của hạn mặn, ngập lụt đến vùng đồng bằng sông Cửu Long thời gian qua và những dự báo trong thời gian tới.

Thực tế tại Đồng bằng sông Cửu Long năm 2022 cho thấy hiện tượng ngập lụt, sụt lún đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng và khó lường. Điều này đã gây thiệt hại đến nuôi trồng, sản xuất, chế biến nông sản cũng tác động đến nhiều mặt đời sống của người dân, cản trở sự phát triển của cả nước nói chung và Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng.

Theo dự báo của Viện Tài nguyên thế giới, nếu mực nước biển dâng cao thêm 1m mà không có biện pháp phòng ngừa hữu hiệu, thì khoảng 40% diện tích đồng bằng sông Cửu Long bị ngập, lũ lụt sẽ khiến gần 50% diện tích đất nông nghiệp không còn khả năng canh tác.

Chính vì thế cần phải có sự đầu tư lớn về nguồn lực và sớm triển khai thực hiện Đề án Phát triển các đô thị Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021 - 2030, Chiến lược quốc gia về Biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050.

Đại biểu cũng đề nghị Thủ tướng tiếp tục quan tâm hỗ trợ các tỉnh Bến Tre, Vĩnh Long chuẩn bị đảm bảo các điều kiện triển khai dự án cầu Đình Khao, xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật theo hướng kết nối đồng bộ, hiện đại cả về kinh tế và xã hội.

Phát triển giao thông theo hướng liên hoàn, kết nối nội tỉnh và liên vùng; gia tăng năng lực sản xuất, từng bước hình thành không gian phát triển mới, các hành lang, tuyến kinh tế, đô thị, công nghiệp, du lịch trọng điểm trong tỉnh; tăng khả năng giao thương, mở rộng thị trường, kết nối thông suốt với các địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long, TP. Hồ Chí Minh và Đông Nam Bộ.

Ngoài ra, đề nghị Quốc hội nghiên cứu hỗ trợ tăng 2% chi ngân sách nhà nước cho các tỉnh chưa cân đối được ngân sách. Việc các chính sách tăng, giảm đối tượng trong giai đoạn ổn định là yếu tố khách quan, tuy nhiên đối với 45 tỉnh chưa cân đối được ngân sách, không bảo đảm được nguồn lực đối với kinh phí phát sinh tăng thêm sẽ gặp nhiều khó khăn.

"Đề nghị Uỷ ban của Quốc hội nghiên cứu có cơ chế này cho các tỉnh trong điều kiện các tỉnh đang trong giai đoạn khó khăn có thể giải quyết các nội dung về anh sinh, chế độ cho các bộ cơ sở hiện nay rất thấp" - bà Thanh nêu.

Chi 4.000 tỷ đồng cho đồng bằng sông Cửu Long khắc phục sạt lở

Tiếp nối thông tin đại biểu Quốc hội đưa ra trong phiên họp tổ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc lại gói chi 4.000 tỷ đồng cho Đồng bằng sông Cửu Long vào đầu tháng 10 năm nay đồng thời nhấn mạnh vai trò giám sát của các đại biểu Quốc hội sao cho việc thực thi được “đủ, đúng, hiệu quả”.

Thủ tướng Chính phủ dành nhiều thời gian trao đổi với đại biểu Quốc hội về các vấn đề đầu tư phát triển, ứng phó biến đổi khí hậu ở Đồng bằng sông Cửu Long (Ảnh: Quang Phúc)

Qua khảo sát, Đoàn công tác của Thủ tướng đã ghi nhận tình trạng sụt lún, sạt lở, hạn hán, ngập mặn - “8 từ gắn với đồng bằng sông Cửu Long”. Gói chi 4.000 tỷ này được dùng để khắc phục những vấn đề trước mắt.

Về lâu dài, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, cần có những dự án lớn, đặc biệt là các tỉnh Bạc Liêu, Vĩnh Long, Cà Mau... Đây là những địa phương bị sạt lở nhiều, mất đất do sạt lở, biến đổi khí hậu nhiều thì cần có những dự án lớn để khắc phục thiên tai.

Từ tác động của biến đổi khí hậu dẫn tới ảnh hưởng nặng nề ở Đồng bằng sông Cửu Long, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, Việt Nam phải cùng thế giới ngăn chặn sự nóng lên của Trái đất. Bên cạnh đó phải xây dựng các dự án mang tính lâu dài, với những dự án hàng tỷ USD.

Theo đó, Đồng bằng sông Cửu Long cần chuẩn bị cho những dự án mang tính lâu dài, huy động nguồn vốn, dự án hợp tác công tư để thực hiện các dự án chống sạt lở, phải làm bài bản, hiệu quả, kịp thời.

Thủ tướng nhắc lại sự thay đổi của dòng sông Mê Kông phía thượng nguồn là vấn đề lớn, Việt Nam đang cùng các nước có liên quan xây dựng kế hoạch, triển khai các dự án lớn để góp phần không làm ảnh hưởng quá lớn đến dòng chảy của sông Mê Kông. Trong đó, Thủ tướng nhấn mạnh bảo vệ dòng chảy tự nhiên của sông Mê Kông rất quan trọng, là vấn đề lớn và lâu dài.

“Ngoài nỗ lực của chúng ta thì thúc đẩy các tiểu vùng sông Mê Kông với các đối tác lớn, các nước liên quan trong khu vực, kêu gọi các nước có điều kiện kinh tế, khoa học để cùng giải quyết” - Thủ tướng nói và nhấn mạnh, vấn đề Đồng bằng sông Cửu Long hết sức quan trọng với ngành nông nghiệp, với công ăn việc làm, sinh kế của người dân và với sự phát triển của đất nước.

Theo Thủ tướng, vấn đề sạt lở Đồng bằng sông Cửu Long là vấn đề lớn, vừa phải giải quyết vấn đề trước mắt nhưng cũng phải xây dựng các dự án lớn mang tính lâu dài để ngăn chặn sự tác động tiêu cực đến Đồng bằng sông Cửu Long.

Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng được Chính phủ xác định. Trong đó, những dự án cần triển khai là chống sạt lở, sụt lún, ngập mặn và biến đổi khí hậu. Việc này cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế, huy động các nguồn lực. Với những dự án vay vốn quốc tế cần đầu tư có trọng tâm, trọng điểm.

“Nếu đã đi vay thì phải làm các dự án lớn, xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái chứ không làm vụn vặt, manh mún. Thay vì dàn trải thì chúng ta làm những vấn đề lớn như chống sụt lún, sạt lở, ngập mặn, biến đổi khí hậu” - Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý, đồng thời cho rằng, phải có tư duy, phương thức, cách tiếp cận mới để vừa giải quyết vấn đề trước mắt, vừa có giải pháp căn cơ lâu dài.

Cũng theo Thủ tướng, Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng quy trình trồng 1 triệu ha lúa sạch, phát triển nông nghiệp xanh, phát triển bền vững phục vụ cho an ninh lương thực và xuất khẩu bền vững.

Thủ tướng cũng lưu ý các vấn đề lớn khác như ưu tiên đào tạo nguồn nhân lực và hạ tầng giao thông. Nêu các thuận lợi của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long là sông nước mà đã gắn với sông nước thì phải có cầu, cảng, Thủ tướng cho hay, trong phát triển hạ tầng giao thông, với vùng Đồng bằng sông Cửu Long có thể tận dụng, khai thác từ dòng sông song phải là khai thác bền vững.

Để phát triển hệ thống hạ tầng giao thông, việc của Trung ương là kết nối vùng, kết nối tỉnh nhưng các địa phương phải nỗ lực, dành nguồn lực để kết nối trong tỉnh, huyện.

Dẫn ví dụ từ bài học quyết tâm làm sân bay của Điện Biên để nói về phát triển hạ tầng, Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, địa phương phải quyết tâm làm, bỏ tiền ra và tập trung làm, không ỷ lại Trung ương.

Trung ương cũng không bỏ rơi địa phương. Địa phương bỏ tiền ra giải phóng mặt bằng, Trung ương bỏ tiền ra làm đường bay, sân đỗ, nhà ga. Có như vậy mới có sân bay Điện Biên. Trung ương và địa phương cùng làm. “Ta biết tháo gỡ thì ta có nguồn lực, nếu chỉ địa phương hay chỉ Trung ương cũng không làm được mà phải có hợp tác, vẫn cần BOT, BT để phát triển hạ tầng” - Thủ tướng khẳng định.