Thị trường chứng khoán 2023: 4 yếu tố cần theo dõi

Trong báo cáo mới đây, FiinGroup đã có những đánh giá về thị trường chứng khoán Việt Nam và chỉ ra 4 động lực ảnh hướng tới thị trường chứng khoán năm 2023.

Thứ nhất là môi trường vĩ mô, năm 2023 FiinGroup đánh giá có 3 biến số vĩ mô sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường chứng khoán Việt Nam, gồm Lãi suất - Cung tiền - Trung Quốc.

Theo FiinGroup lực đẩy chính cho thanh khoản của thị trường chứng khoán Việt Nam là dòng tiền của nhà đầu tư cá nhân được cho sẽ chưa thể hoàn toàn trở lại trong năm 2023. Năm 2022, lực lượng cốt cán này chiếm tỷ trọng gần 85% tổng giá trị giao dịch trên HoSE. Hình minh họa

Cụ thể, FiinGroup cho rằng môi trường vĩ mô bên trong và bên ngoài đều chưa ủng hộ cho một xu hướng giảm về lãi suất trong ít nhất 6-12 tháng tới. Do đó, chi phí vốn của doanh nghiệp, cầu tiêu dùng cũng như dòng tiền vào các kênh tài sản vẫn đang khó cải thiện. Trong khi đó, những diễn biến gần đây liên quan đến giải ngân vốn đầu tư công và dòng vốn ngoại là tín hiệu tích cực về sự cải thiện cung tiền cho nền kinh tế trong bối cảnh tín dụng dự kiến khó tăng mạnh.

Việc Trung Quốc mở cửa trở lại là yếu tố hỗ trợ đáng kể cho một vài nhóm ngành trong nước như du lịch và thủy sản nhưng FiinGroup cũng lưu ý điều này không thể bù đắp lượng đơn hàng sụt giảm từ các thị trường lớn khác (Mỹ, EU).

Thứ hai, về triển vọng và chất lượng lợi nhuận doanh nghiệp, FiinGroup cũng cho rằng động lực này sẽ không quá tích cực. Theo đó, về triển vọng tổng quan, FiinGroup nhận định trong bối cảnh vĩ mô không thuận lợi, triển vọng lợi nhuận các doanh nghiệp, ngân hàng niêm yết năm 2023 duy trì ở mức kém tích cực.

Trong đó, lợi nhuận được dự báo tăng chậm lại ở ngành Ngân hàng vốn đóng góp 42% tổng lợi nhuận sau thuế và 30% tổng vốn hóa toàn thị trường, và suy giảm ở hầu hết các ngành có tỷ trọng vốn hóa lớn như Bất động sản, Tài nguyên cơ bản, cụ thể là thép, Hóa chất.

Ba yếu tố khiến triển vọng lợi nhuận của các doanh nghiệp và ngân hàng niêm yết suy giảm gồm chi phí vốn tăng cao, cầu tiêu dùng trong nước và thế giới suy giảm do môi trường lãi suất cao, và nghẽn “dòng tiền” trong nền kinh tế. Bên cạnh đó, FiinGroup nhận định những nhóm ngành mang tính phòng thủ và quy mô vốn hóa nhỏ như Điện, Nước, Dược phẩm, công nghệ thông tin (CNTT) vẫ sẽ duy trì được tăng trưởng lợi nhuận trong năm 2023.

Theo FiinGroup, triển vọng lợi nhuận các doanh nghiệp niêm yết có thể chuyển sang trạng thái “tích cực” hơn trong năm 2023 với các tín hiệu như lãi suất huy động giảm, dòng vốn tín dụng thôn qua vay ngân hàng và huy động qua TPDN được khơi thông; giải ngân vốn đầu tư công được đẩy nhanh; tỷ giá ổn định nhờ dòng vốn đầu tư nước ngoài dồi dào và xuất khẩu hồi phục.

Thứ ba, điểm sáng của dòng tiền khối ngoại mở ra cơ hội trên thị trường chứng khoán. Năm 2022 là năm kỷ lục về giá trị mua ròng của nhà đầu tư nước ngoài, đạt gần 29.000 tỉ đồng, và có sự tham gia mạnh mẽ của dòng tiền từ các quỹ ETFs (đặc biệt là quỹ Fubon FTSE Vietnam từ Đài Loan), đóng góp tới 70%. FiinGroup kỳ vọng xu hướng mua ròng vẫn sẽ tiếp tục trong năm 2023 với giả định FED sẽ giảm tốc độ tăng lãi suất và do đó không gây ra xáo trộn lớn về dòng vốn ngoại ở các thị trường cận biên/mới nổi, bao gồm Việt Nam.

Ngoài ra, nền định giá thấp của thị trường chứng khoán Việt Nam được coi là yếu tố hấp dẫn dòng vốn ngoại tiếp tục quay trở lại. Tuy nhiên, phần lớn dòng tiền ETF đến từ khu vực Châu Á (Đài Loan, Thái Lan) và thiếu sự ổn định là điểm cần lưu ý về dòng vốn ngoại trong giai đoạn gần đây.

Thứ 4, lực đẩy chính cho thanh khoản của thị trường chứng khoán Việt Nam là dòng tiền của nhà đầu tư cá nhân được cho sẽ chưa thể hoàn toàn trở lại trong năm 2023. Năm 2022, lực lượng cốt cán này chiếm tỷ trọng gần 85% tổng giá trị giao dịch trên HoSE.

Việc thanh khoản sụt giảm gắn với hiện trạng dòng tiền quay về khu vực sản xuất kinh doanh sau khi Việt Nam mở cửa hoàn toàn; ảnh hưởng từ các biện pháp lành mạnh hóa thị trường cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp và đặc biệt là xu hướng lãi suất trong và ngoài nước tăng mạnh các tháng gần đây, khiến cho dòng tiền quay lại kênh tiết kiệm. Chi phí vốn của doanh nghiệp cũng tăng dẫn tới tác động trực tiếp đến thanh khoản hệ thống tài chính và dòng tiền vào chứng khoán.

Với lãi suất dự kiến tiếp tục duy trì ở nền cao trong năm 2023, FiinGroup dự báo dòng tiền của nhà đầu tư cá nhân vẫn khó có thể tích cực trở lại.

Về định giá thị trường, P/E toàn thị trường giảm 40% so với cuối tháng 3/2022 về mức 10,6x tại ngày 30/12/2022, tương đương vùng đáy giai đoạn 2015-nay. Trong đó, P/E của ngân hàng và khối phi tài chính cùng giảm sâu, lần lượt là -39% và -43%.

Với triển vọng lợi nhuận các doanh nghiệp niêm yết kém tích cực trong năm 2023, rủi ro định giá tăng trở lại là tương đối lớn vì hơn 80% lợi nhuận sau thuế toàn thị trường đang được đóng góp bởi các nhóm ngành mang tính chu kỳ và dự kiến suy yếu trong môi trường lãi suất cao, bao gồm ngân hàng, bất động sản, thép, hóa chất, bán lẻ. Tuy nhiên, định giá trong các quý tới, FiinGroup cho rằng mức tăng là không đáng kể do giá và định giá đã được chiết khấu mạnh giai đoạn vừa qua.

Những nhận định của các công ty chứng khoán là nguồn thông tin tham khảo, các công ty chứng khoán đều có khuyến cáo miễn trách nhiệm đối với những nhận định trên.