Xuất khẩu thép Việt Nam giảm ba tháng liên tiếp
Theo báo cáo từ Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), ngành thép nước ta đang đối mặt với nhiều khó khăn trong bối cảnh xuất khẩu thép cuộn cán nóng (HRC) giảm mạnh ba tháng liên tiếp. Trong tháng 11, sản lượng bán thép HRC đạt khoảng 499.000 tấn, giảm 18% so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, xuất khẩu lao dốc hơn 70%, chỉ đạt 101.000 tấn.
 |
| Sản lượng thép HRC bán trong năm 2024 |
Dù sản xuất vẫn duy trì ổn định ở mức 548.108 tấn, nhưng sức ép từ thị trường quốc tế khiến các doanh nghiệp thép gặp không ít khó khăn. Tính lũy kế 11 tháng đầu năm, lượng bán thép HRC giảm 2%, trong khi xuất khẩu giảm sâu tới 31%, chỉ đạt khoảng 2,2 triệu tấn. Nguyên nhân chính đến từ sự cạnh tranh gay gắt từ Trung Quốc và các biện pháp phòng vệ thương mại của nhiều quốc gia.
Cạnh tranh từ Trung Quốc và áp lực giá rẻ
Trung Quốc, quốc gia xuất khẩu thép hàng đầu thế giới, đang đẩy mạnh sản lượng thép ra thị trường quốc tế trong bối cảnh nhu cầu nội địa suy giảm. Dữ liệu từ Hải quan Trung Quốc cho thấy, xuất khẩu thép của nước này đạt 18,6 triệu tấn trong tháng 11, tăng 22,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá thép Trung Quốc rẻ khiến các doanh nghiệp Việt Nam khó cạnh tranh tại các thị trường lớn như EU và Ấn Độ.
Sự tràn ngập của thép giá rẻ từ Trung Quốc không chỉ gây sức ép lên giá cả mà còn tác động mạnh đến thị phần của thép Việt Nam tại các thị trường truyền thống. Đây là một trong những lý do khiến xuất khẩu thép HRC của Việt Nam giảm sâu trong năm nay.
Biện pháp phòng vệ thương mại: Rào cản lớn với thép Việt
Không chỉ cạnh tranh với thép giá rẻ từ Trung Quốc, các doanh nghiệp Việt Nam còn đối mặt với làn sóng phòng vệ thương mại gia tăng. Tháng 8 vừa qua, EU và Ấn Độ đồng loạt mở các cuộc điều tra chống bán phá giá đối với thép HRC nhập khẩu từ Việt Nam.
Tại EU, Hiệp hội Thép Châu Âu (Eurofer) cáo buộc thép HRC từ Việt Nam ảnh hưởng tiêu cực đến ngành công nghiệp thép nội khối. Trong khi đó, Ấn Độ cũng đưa ra các cáo buộc tương tự, cho rằng thép Việt Nam bán phá giá, gây tổn hại đến giá cả và lợi nhuận của các nhà sản xuất nội địa.
Dữ liệu từ Bộ Thép Ấn Độ cho thấy, lượng thép nhập khẩu từ Việt Nam tăng gấp đôi, đạt 737.000 tấn trong năm tài chính 2023-2024. Trước áp lực này, cả EU và Ấn Độ đều triển khai các biện pháp điều tra nghiêm ngặt, gây ảnh hưởng lớn đến kim ngạch xuất khẩu thép Việt Nam.
Kỳ vọng từ thị trường nội địa
Trong bối cảnh xuất khẩu gặp khó, các doanh nghiệp thép đang chuyển hướng khai thác thị trường nội địa. Lượng tiêu thụ thép HRC trong nước đạt gần 3,9 triệu tấn trong 11 tháng đầu năm, tăng 28% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, tỷ trọng xuất khẩu trong cơ cấu tiêu thụ đã giảm từ 50% xuống chỉ còn khoảng 30%.
 |
| Lượng tiêu thụ thép HRC trong nước |
Một số chuyên gia dự đoán, thị trường thép nội địa có thể khởi sắc trong năm 2024 nhờ chu kỳ phục hồi của ngành bất động sản và các dự án đầu tư công. Đây là tín hiệu tích cực cho các doanh nghiệp sản xuất thép lớn như Hòa Phát và Formosa.
Tăng công suất, tìm cơ hội mới
Để đối phó với những thách thức từ thị trường quốc tế, các doanh nghiệp lớn như Hòa Phát đang tập trung tăng công suất sản xuất và mở rộng kênh tiêu thụ. Dự án Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất 2 dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm 2024, nâng năng lực sản xuất thép thô lên trên 14 triệu tấn/năm. Khi hoàn thiện, đây sẽ là một trong những dự án thép lớn nhất khu vực.
Theo bà Phạm Thị Kim Oanh, Giám đốc Tài chính Tập đoàn Hòa Phát, việc gia tăng công suất đòi hỏi doanh nghiệp phải có chiến lược xuất khẩu và tiêu thụ rõ ràng để tránh tình trạng dư cung. Đồng thời, các doanh nghiệp thép cần tập trung phát triển các thị trường mới nhằm giảm phụ thuộc vào các thị trường truyền thống như EU hay ASEAN.
Triển vọng và thách thức
Mặc dù thị trường nội địa được kỳ vọng mang lại "điểm sáng", nhưng những rủi ro vẫn còn tiềm ẩn. Theo báo cáo của VNSTEEL, nhu cầu tiêu thụ thép trong nước chưa thực sự hồi phục, trong khi thị trường quốc tế tiếp tục chịu tác động từ giá cả và chính sách phòng vệ thương mại.
Ngành thép Việt Nam đang đứng trước bài toán lớn: vừa phải cạnh tranh với thép giá rẻ từ Trung Quốc, vừa phải ứng phó với các biện pháp phòng vệ thương mại trên toàn cầu. Việc tập trung phát triển thị trường nội địa, tối ưu hóa chi phí và mở rộng công suất sẽ là những yếu tố then chốt để các doanh nghiệp duy trì sự phát triển trong tương lai.
 | Những cái tên nổi bật được kỳ vọng hưởng lợi từ dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam trong nhiều lĩnh vực ... |
 | Giá thép hôm nay 18/12/2024: Giá thép nội địa và thép thanh ít biến động Giá thép trong nước ngày 18/12/2024 tiếp tục ổn định, dao động từ 13.600 - 13.900 đồng/kg. Trên thị trường quốc tế, giá quặng sắt ... |
 | Thị trường kim loại quý hôm nay 18/12/2024: Giá vàng miếng đi ngang, vàng nhẫn tăng nhẹ Giá vàng miếng SJC ngày 18/12 duy trì ở mức 82,6 - 85,1 triệu đồng/lượng. Trong khi đó, vàng nhẫn ghi nhận mức tăng nhẹ, ... |
Ngọc Nhi