Thanh toán không dùng tiền mặt: tận dụng cơ hội từ… Covid-19

Sơ bộ rà soát, giai đoạn 2016 đến 2021 Chính phủ đã ban hành 61 văn bản về lĩnh vực thanh toán không dùng tiền mặt bao gồm 40 nghị quyết của Chính phủ, 14 quyết định, 7 chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo thực hiện. Các chuyên gia nhận xét ít có lĩnh vực nào lại được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quan tâm như lĩnh vực thanh toán không dùng tiền mặt.

Tính đến cuối tháng 4/2021, Việt Nam có trên 79 tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán qua Internet và 44 tổ chức thanh toán qua điện thoại di động; toàn thị trường hiện có khoảng hơn 271 nghìn máy POS và hơn 19 nghìn ATM. Đây là những tiền đề rất quan trọng để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế.

Tuy nhiện hiện vẫn còn nhiều cản ngại cho phát triển thanh toán không dùng tiền mặt. Hạ tầng cho thanh toán không dùng tiền mặt nhất thiếu cân đối giữa khu vực thành phố và khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa. Trong khi đó sự sẵn sàng trong việc kết nối giữa các đơn vị cung cấp dịch vụ công, dịch vụ tiện ích với ngân hàng hoặc các trung gian thanh toán đực xem là chưa cao khiến không phát huy được lợi thế sẵn có của các hạ tầng.

Đặc biệt một lĩnh vực được kỳ vọng là đi đầu về thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt là LĐ-TB&XH lại chậm triển khai. Hạn chế về cơ sở dữ liệu và khả năng trao đổi thông tin với ngân hàng hoặc các trung gian thanh toán trong khi tâm lý lo ngại sợ mất an toàn trong “quẹt thẻ”, thói quen sử dụng tiền mặt cũng đã khiến nhiều người không mặn mà với hoạt động này.

Để hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt đạt được những kỳ vọng đề ra, các chuyên gia khuyến nghị cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý trong đó xây dựng nghị định mới thay thế Nghị định 101/2012/NĐ-CP. Cần đánh giá kết quả thực hiện Quyết định số 316/QĐ-TTg ngày 9/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt triển khai thí điểm dùng tài khoản viễn thông thanh toán cho hàng hóa, dịch vụ có giá trị nhỏ.

Cùng đó nâng cấp hoàn thiện hệ thống thanh toán bảo đảm an toàn, tiện ích, thân thiện. Đặc biệt thúc đẩy thường xuyên công tác truyền thông nâng cao nhận thức về thanh toán không dùng tiền mặt.

Các bộ, ngành, địa phương hoàn thiện cơ sở dữ liệu để sẵn sàng kết nối với các ngân hàng và các trung gian thanh toán; khuyến khích doanh nghiệp cung ứng dịch vụ tiện ích kết nối với các ngân hàng và trung gian thanh toán để người dân và các tổ chức có thể thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt.