Temu chính thức ra mắt tại Việt Nam: Cơ hội hay thách thức cho thương mại điện tử nội địa?

Sự xuất hiện của ứng dụng thương mại điện tử Temu – một nền tảng hàng đầu Trung Quốc thuộc tập đoàn PDD Holdings – tại Việt Nam vào cuối tháng 9/2023 đã gây ra nhiều mối lo ngại cho thị trường trong nước. Temu trước đó đã thành công tại các thị trường Đông Nam Á như Philippines, Malaysia, và Thái Lan, và giờ đây tiếp tục mở rộng sang Việt Nam và Brunei.

Chỉ trong thời gian ngắn, Temu đã mở rộng hoạt động ra toàn cầu, bao gồm các thị trường lớn như Mỹ, châu Âu, Đông Nam Á, và hiện diện tại hơn 49 quốc gia

Phản ứng của các quốc gia Đông Nam Á về Temu

Người tiêu dùng Việt Nam hiện có thể mua hàng trực tiếp từ các nhà cung cấp Trung Quốc thông qua Temu với thời gian giao hàng nhanh chóng, nhờ hệ thống logistics hiệu quả từ Quảng Châu đến Việt Nam. Công ty này hợp tác với các đối tác như Ninja Van và Best Express, đảm bảo giao hàng từ 4 đến 7 ngày – nhanh hơn so với nhiều thị trường khác trong khu vực.

Tuy nhiên, việc hàng hóa nhập trực tiếp từ Trung Quốc thông qua Temu đang gây áp lực lớn lên các sàn thương mại điện tử và nhà bán hàng trong nước. Hàng hóa từ Trung Quốc luôn có giá cả cạnh tranh và mẫu mã đa dạng, khiến người tiêu dùng dễ bị thu hút. Đặc biệt, theo Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg, hàng nhập khẩu qua dịch vụ chuyển phát nhanh có giá trị dưới 1 triệu đồng sẽ không bị đánh thuế giá trị gia tăng, dẫn đến nguy cơ thất thoát thuế khi thương mại điện tử xuyên biên giới ngày càng phát triển.

Không chỉ Việt Nam, mà nhiều quốc gia Đông Nam Á khác cũng đang đối mặt với những thách thức từ sự mở rộng của Temu. Indonesia đã ban hành các biện pháp nhằm bảo vệ doanh nghiệp nội địa, bao gồm việc cấm một số sàn thương mại điện tử nước ngoài. Trong khi đó, Thái Lan đã siết chặt quản lý để đảm bảo rằng Temu tuân thủ đầy đủ các quy định về thuế và pháp luật.

Temu đang cân nhắc việc mua lại một nền tảng thương mại điện tử hiện có tại Việt Nam để thuận lợi hơn trong hoạt động. Nếu điều này xảy ra, đó sẽ là bước tiến mạnh mẽ trong chiến lược chiếm lĩnh thị trường của Temu tại Việt Nam.

Tác động của làn sóng hàng Trung Quốc giá rẻ

Mặc dù Temu đã gia nhập nhiều thị trường Đông Nam Á, nhưng nó không nhận được sự chào đón nồng nhiệt như các nền tảng thương mại điện tử khác như Shopee hay Lazada. Tiến sĩ Erwin Guile Dizon từ Đại học Ateneo de Manila chia sẻ, sự gia nhập của Temu mang đến nhiều cơ hội mua sắm nhưng cũng tạo ra không ít lo ngại do việc giảm giá sâu đến 90%. Không giống như Shopee hay Lazada, Temu chưa mở cửa cho các nhà bán hàng địa phương tại Việt Nam và các quốc gia Đông Nam Á, dẫn đến sự phản đối từ các doanh nghiệp trong nước.

Mối lo lớn nhất của các quốc gia Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, là hàng hóa giá rẻ nhưng dưới chuẩn từ Trung Quốc có thể làm tổn hại đến ngành sản xuất nội địa. Sự cạnh tranh không cân bằng với hàng hóa Trung Quốc có thể gây khó khăn cho các nhà sản xuất trong nước, buộc nhiều doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô hoặc thậm chí đóng cửa.

Một số quốc gia đã áp dụng thuế quan bổ sung đối với hàng hóa Trung Quốc để bảo vệ doanh nghiệp nội địa. Tuy nhiên, điều này không dễ thực hiện vì hàng Trung Quốc gắn liền với nhu cầu tiêu dùng hàng ngày. Các chuyên gia cho rằng, thay vì từ chối hoàn toàn hàng nhập từ Trung Quốc, cần tập trung vào việc quản lý nhập khẩu hàng hóa và đảm bảo chỉ những sản phẩm chất lượng cao được phép vào thị trường.

Theo Tiến sĩ Erwin Guile Dizon, Giám đốc Trung tâm Ricardo Leong chuyên nghiên cứu Trung Quốc thuộc Đại học Ateneo de Manila, trong nền kinh tế thị trường, người tiêu dùng sẽ luôn tìm kiếm giá rẻ. Tuy nhiên, các chính sách quản lý hàng hóa và chất lượng sản phẩm cần được cải thiện để bảo vệ nền sản xuất nội địa mà vẫn đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng. ASEAN có thể tiếp tục mua hàng từ Trung Quốc, nhưng cần kiểm soát và loại bỏ những sản phẩm giá rẻ kém chất lượng, đồng thời khuyến khích tiêu thụ hàng hóa chất lượng tốt hơn.