Ngày 11/12/2020, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) ra mắt sáng kiến về vắc-xin trị giá 9 tỉ USD – Quỹ Tiếp cận vắc-xin châu Á và Thái Bình Dương (APVAX) – cung cấp hỗ trợ nhanh chóng và công bằng cho các quốc gia thành viên đang phát triển khi họ mua và phân phối vắc-xin ngừa bệnh gây ra bởi vi-rút corona (COVID-19).
Thống kê cho thấy, đã có hơn 14,3 triệu trường hợp dương tính được xác định ở châu Á và Thái Bình Dương, khiến hơn 200.000 người thiệt mạng. Khi đại dịch kéo dài, tăng trưởng kinh tế ở châu Á đang phát triển được dự báo giảm 0,4% trong năm 2020 – đây là lần đầu tiên khu vực này ghi nhận tổng sản phẩm quốc nội giảm kể từ đầu thập niên 1960.
Do vậy, thúc đẩy tiếp cận vắc-xin an toàn, công bằng và hiệu quả là ưu tiên hàng đầu cho những nỗ lực ứng phó COVID-19 của ADB. Các chương trình tiêm chủng có thể phá vỡ chuỗi lây lan của vi-rút, cứu sống mạng người và giảm thiểu những tác động kinh tế tiêu cực của đại dịch bằng cách khôi phục lòng tin vào khả năng làm việc, đi lại và giao tiếp xã hội an toàn của người dân.
APVAX cung cấp một khuôn khổ toàn diện và nguồn lực để hỗ trợ châu Á đang phát triển tiếp cận vắc-xin, sử dụng hai cấu phần bổ sung chính. Cấu phần Ứng phó nhanh sẽ cung cấp hỗ trợ kịp thời cho hoạt động kiểm định vắc-xin, mua vắc-xin và vận chuyển vắc-xin từ nơi mua tới các quốc gia thành viên đang phát triển của ADB.
Cấu phần dự án đầu tư sẽ hỗ trợ các khoản đầu tư vào những hệ thống nhằm phân phối, cung cấp và quản lý hiệu quả vắc-xin, cùng với các hoạt động đầu tư liên quan trong việc xây dựng năng lực, tiếp cận cộng đồng và giám sát. Nội dung này có thể bao gồm các lĩnh vực như: Lưu trữ và vận chuyển đông lạnh, phương tiện, cơ sở hạ tầng phân phối, cơ sở xử lý và các khoản đầu tư công trình khác. Cấu phần này cũng có thể được sử dụng để xây dựng hoặc mở rộng năng lực sản xuất vắc-xin ở các quốc gia thành viên đang phát triển.
Tài trợ của ADB cho vắc-xin sẽ được cung cấp với sự điều phối chặt chẽ cùng các đối tác phát triển khác, bao gồm: Nhóm Ngân hàng thế giới, Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Cơ chế Tiếp cận toàn cầu vắc-xin (COVAX), GAVI và các đối tác thương mại song phương và đa phương khác.
Chủ tịch ADB, ông Masatsugu Asakawa, chia sẻ: “Khi các quốc gia thành viên đang phát triển của ADB chuẩn bị tiêm chủng cho người dân càng sớm càng tốt, họ cần nguồn tài trợ để mua vắc-xin cũng như những kế hoạch và tri thức phù hợp để có khả năng quản lý quá trình tiêm chủng một cách an toàn, công bằng và hiệu quả. APVAX sẽ đóng vai trò then chốt trong việc giúp các quốc gia thành viên đang phát triển của chúng tôi đáp ứng những thách thức này, vượt qua đại dịch và tập trung vào phục hồi kinh tế”.
APVAX thúc đẩy việc tiếp cận vắc-xin an toàn và hiệu quả theo cách thức công bằng. Để một vắc-xin đủ tiêu chuẩn được hỗ trợ, nó phải đáp ứng một trong ba tiêu chí, gồm: Phải được mua thông qua COVAX; được chứng nhận chất lượng trước bởi WHO; hoặc được ủy quyền bởi một cơ quan quản lý dược chặt chẽ.
Các tiêu chí bổ sung về tiếp cận, ví dụ như đánh giá nhu cầu tiêm chủng, kế hoạch phân bổ vắc-xin bởi quốc gia thành viên đang phát triển và một cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các đối tác phát triển cũng giúp bảo đảm hỗ trợ về vắc-xin trong khôn khổ APVAX có thể được triển khai công bằng và hiệu quả.
Được biết, ADB cũng đang chuẩn bị ra mắt Quỹ Nhập khẩu vắc-xin trị giá 500 triệu USD để hỗ trợ nỗ lực của các quốc gia thành viên đang phát triển trong việc bảo đảm vắc-xin an toàn và hiệu quả, cũng như mặt hàng hỗ trợ việc phân phối và chủng ngừa.
Quỹ này là một phần của Chương trình Tài trợ chuỗi cung ứng và thương mại của ADB. Các khoản bảo lãnh AAA có sẵn thông qua quỹ nhập khẩu vắc-xin của chương trình sẽ giúp giảm thiểu rủi ro thanh toán và tạo thuận lợi cho việc nhập khẩu các mặt hàng này. Quỹ này cũng áp dụng các tiêu chuẩn về tính hợp lệ đối với vắc-xin giống như COVAX.
Việc đồng tài trợ với các đối tác thuộc khu vực tư nhân có thể dẫn tới việc Quỹ nhập khẩu hỗ trợ 1 tỉ USD cho các hoạt động nhập khẩu vắc-xin và các mặt hàng liên quan trong một năm.
PV
Theo Tạp chí Thị trường Tài chính – Tiền tệ (link gốc)
