Doanh nghiệp nhà nước "đem chuông đánh xứ người": "Quán quân" kiếm lãi gọi tên Petrovietnam

Bộ trưởng Bộ Tài chính đã thay mặt Chính phủ, gửi báo cáo tới Quốc hội về tình hình hoạt động đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp trong phạm vi toàn quốc năm 2022.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã thay mặt Chính phủ, gửi báo cáo tới Quốc hội về tình hình hoạt động đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp trong phạm vi toàn quốc năm 2022.

Báo cáo cho thấy, tính đến cuối năm 2022, Việt Nam có 827 doanh nghiệp có vốn góp của nhà nước. Trong đó, 478/827 doanh nghiệp có 100% vốn nhà nước và 198 doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ.

Cuối năm 2022, tổng tài sản của các doanh nghiệp nhà nước đã đạt 3.821.459 tỷ đồng, tăng khoảng 4% so với năm trước, trong đó, vốn chủ sở hữu chiếm 43%, đạt 1.807.999 tỷ đồng. Tổng giá trị vốn nhà nước đang đầu tư tại các doanh nghiệp nhà nước đạt 1.712.644 tỷ đồng, tăng 3% so với năm 2021.

Tại báo cáo này, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, cuối năm 2022, Việt Nam có 30 doanh nghiệp nhà nước dùng vốn nhà nước đầu tư ra nước ngoài trực tiếp hoặc gián tiếp qua các công ty con cấp 1, 2.

Được biết, tổng số vốn mà các doanh nghiệp này đã đem đi đầu tư ra nước ngoài lên tới hơn 6,6 tỷ USD, tuy nhiên vẫn giảm so với năm trước do 1 tổng công ty của 1 bộ báo cáo số liệu đầu tư thực hiện bao gồm lãi vay phát sinh mà công ty mẹ vay để đầu tư vào các công ty con thực hiện dự án.

Theo báo cáo, tổng doanh thu năm 2022 của các doanh nghiệp nhà nước đạt 2.643.545 tỷ đồng, tăng 29% so với năm ngoái. Lợi nhuận phát sinh trước thuế đạt 241.165 tỷ đồng, tăng 24% so với năm 2021.

Ở chiều ngược lại, có 64 doanh nghiệp nhà nước lỗ phát sinh với tổng số tiền là 29.456 tỷ đồng, 144 doanh nghiệp nhà nước còn lỗ lũy kế với tổng số tiền là 69.892 tỷ đồng.

Báo cáo cũng cho thấy, tổng nợ phải trả lên tới 1.981.967 tỷ đồng, tăng 6% so với năm 2021. Trong đó, nợ ngắn hạn chiếm 55% tổng nợ.

Về tình hình thu vốn đầu tư ra nước ngoài, theo báo cáo, năm 2022, số tiền thu hồi từ hoạt động đầu tư ra nước ngoài là 427,4 triệu USD, trong đó, lợi nhuận chuyển về nước là 235,7 triệu USD.

Trong đó, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam - PetroVietnam (PVN) có số tiền thu hồi lớn nhất với 2,9 tỷ USD, chiếm 71,09% tổng số tiền đã thu hồi của khối doanh nghiệp có vốn nhà nước. Tiếp đến là Viettel với số tiền thu hồi đạt 950,4 triệu USD.

Tổng cộng, số tiền thu hồi của 2 doanh nghiệp này chiếm tới 94,35% tổng số tiền đã thu hồi từ các dự án đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước.

Sau nhiều năm rót vốn đầu tư ra nước ngoài, nước ta ghi nhận 72 dự án liên quan đến lĩnh vực dầu khí, viễn thông, nông sản của 16 doanh nghiệp đã phát sinh các khoản thu hồi với tổng số tiền lũy kế là hơn 4 tỷ USD. Trong đó, có 1,9 tỷ USD lợi nhuận được chuyển về nước, chiếm 61,7% tổng số vốn đã đầu tư ra nước ngoài.

PVN tiếp tục dẫn đầu với số lãi chuyển về Việt Nam đạt 1,2 tỷ USD, vị trí thứ 2 thuộc về Viettel với 654,3 triệu USD tiền lãi.

Trong số 16 doanh nghiệp này, PVN đã đầu tư trên 4 tỷ USD, chiếm gần 61% tổng vốn đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp nhà nước. Vị trí tiếp theo là Viettel và Tập đoàn Cao su Việt Nam (VRG), đạt lần lượt gần 1,5 tỷ USD và trên 0,77 tỷ USD.

Chính phủ đánh giá nhiều dự án ghi nhận doanh thu tốt, 1 số dự án hiệu quả, vốn thu hồi lớn hơn số tiền đầu tư như: dự án thăm dò khai thác dầu khí 04 lô tại Nga của PVN, dự án khai thác sắt, vàng của Tổng công ty Hợp tác kinh tế (Quân khu 4), dự án viễn thông của Viettel tại Campuchia, Lào.

Bên cạnh đó, năm 2022, Tổng công ty hàng không Việt Nam đã thực hiện ký kết chuyển nhượng 35 triệu USD, tương ứng 35% vốn tại dự án K6, qua đó giảm tỷ lệ sở hữu xuống còn 14% và dự kiến hoàn thành thoái vốn trong thời gian tới.

Bên cạnh những kết quả tích cực, nhiều doanh nghiệp nhà nước vẫn phải ngậm ngùi “ôm” lỗ lũy kế. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, có 94 dự án phát sinh doanh thu với tổng doanh thu đạt hơn 9,6 tỷ USD, tăng 24,4% so với năm 2021.

Trong đó, 67 dự án có lợi nhuận, nhưng tổng lãi sau thuế và lợi nhuận được chia của nhà đầu tư Việt Nam đều giảm so với năm ngoái, đạt lần lượt 29,7% và 10,6% so với năm trước.

Đáng chú ý, nhiều doanh nghiệp có lợi nhuận thu về vẫn giảm do sử dụng chi phí chưa hiệu quả, dẫn tới số lợi nhuận được chia trong năm của các nhà đầu tư Việt Nam giảm gần 10% so với năm 2021.

Tính đến ngày 31/12/2022, nước ta có 43 dự án có lỗ lũy kế với tổng số lỗ lũy kế là 1,4 tỷ USD, tăng 7,9% so với năm 2021.

Hơn nữa, những dự án gặp khó khăn, vướng mắc và tồn tại, tiềm ẩn rủi ro, tiếp tục chưa phát sinh thu hồi vốn đầu tư hoặc có phương án tái cấu trúc, một số dự án không có báo cáo hoặc báo cáo thông tin không đầy đủ, thiếu thống nhất dẫn đến khó khăn trong công tác tổng hợp, đánh giá.

Báo cáo cũng chỉ ra những dự án đầu tư không đạt hiệu quả, phải dừng đầu tư hoặc có nguy cơ mất vốn như: các dự án thăm dò, khai thác dầu khí của PVEP có tỷ trọng vốn đầu tư cao, dự án muối mỏ Kali tại Lào của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam…

Ngoài ra, một số dự án viễn thông gặp rủi ro về tỷ giá, có lỗ lũy kế lớn, thậm chí mất quyền kiểm soát, điển hình là dự án Viettel Camaroon.

360° doanh nghiệp ngày 9/8: Vinacomin báo doanh thu đột biến gấp gần 5 lần quy mô tài sản Vinacomin báo doanh thu đột biến hơn 20.000 tỷ nửa đầu năm, gấp gần 5 lần quy mô tài sản; Đầu tư chứng khoán "đánh ...

"Ông lớn" EVN, Viettel, PVN đề xuất giải pháp phát triển doanh nghiệp nhà nước Lãnh đạo các doanh nghiệp như Viettel, EVN, PVN đề xuất nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn về cơ chế, chính sách, tận dụng ...

9 tháng, Petrovietnam ước vượt 22% kế hoạch lợi nhuận cả năm, đạt 42.500 tỷ đồng Trong 9 tháng đầu năm 2023, lãi trước thuế hợp nhất của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam - Petrovietnam ước đạt 42.500 tỷ đồng, ...