Cuộc chiến chống lạm phát vẫn chưa kết thúc, vì vậy các nhà hoạch định chính sách không được mất cảnh giác

Phóng viên: Xin ông cho biết đánh giá của ông về nền kinh tế toàn cầu hiện nay? Theo ông, lạm phát có tiếp tục là thách thức đối với kinh tế toàn cầu nói chung và kinh tế châu Á nói riêng?

Ông Agustín Carstens: Khả năng phục hồi của nền kinh tế thế giới đã được cải thiện trong những tháng gần đây khi lạm phát tiếp tục hạ nhiệt. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa các nước ngày càng trở nên rõ nét. Ở một số nước, chi phí huy động vốn tăng và thương mại suy giảm đã ảnh hưởng tới triển vọng kinh tế. Tuy nhiên, các nền kinh tế mới nổi, đặc biệt là ở châu Á, vẫn thể hiện sự vững vàng. Các nước này đã thắt chặt chính sách hợp lý trước tình trạng lạm phát tăng cao và triển khai các công cụ chính sách khác khi cần thiết. Điều này góp phần củng cố tỷ giá hối đoái và tăng cường độ tin cậy vào khuôn khổ chính sách tiền tệ, giúp các nền kinh tế này chống chọi được với tác động lan tỏa từ việc tăng mạnh lãi suất ở các nền kinh tế phát triển.

“

Câu chuyện ở châu Á có phần tích cực hơn. Lạm phát nhìn chung đạt hoặc gần mục tiêu ở hầu hết các nước...

Ông Agustín Carstens - Tổng Giám đốc Ngân hàng Thanh toán Quốc tế

Ngoài ra, không thể không nhắc đến nỗ lực thắt chặt tiền tệ mạnh mẽ và đồng bộ của các ngân hàng trung ương (NHTW) đã giúp kéo giảm lạm phát từ mức đỉnh vào giữa năm 2022. Có thể thấy, lạm phát tiếp tục giảm trong những tháng gần đây nhưng vẫn ở mức cao ở hầu hết các nước. Giá hàng hóa tăng và khả năng xảy ra vòng xoáy giá cả - tiền lương ở một số nền kinh tế phát triển vẫn là những rủi ro chính.

Câu chuyện ở châu Á có phần tích cực hơn. Lạm phát nhìn chung đạt hoặc gần mục tiêu ở hầu hết các nước, trừ Trung Quốc có mức lạm phát gần bằng 0. Đối với các NHTW, nhiệm vụ là rất rõ ràng: khôi phục ổn định giá cả. Việc lạm phát tăng cao sẽ gây ra tổn thất to lớn cho xã hội và nền kinh tế, và sẽ không ai được lợi trong hoàn cảnh đó. Thực tế, lạm phát tăng không giúp lương tăng cao, nó không mang lại sự tăng trưởng và cũng không giúp củng cố sự ổn định tài chính.

Nhiều NHTW đã đưa ra thông điệp rõ ràng: cuộc chiến chống lạm phát vẫn chưa kết thúc, vì vậy các nhà hoạch định chính sách không được mất cảnh giác.

Phóng viên: Việc cân bằng giữa ổn định giá cả và ổn định tài chính là vấn đề lâu dài của các NHTW. Bất ổn trong hệ thống ngân hàng hồi đầu năm nay ở châu Âu và Mỹ là hồi chuông cảnh tỉnh cho nhiều NHTW và cơ quan quản lý ở châu Á. Vậy lời khuyên của ông dành cho các NHTW châu Á, bao gồm cả Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, trong việc đạt được sự cân bằng hợp lý là gì?

Ông Agustín Carstens: Để duy trì niềm tin của thị trường tài chính đòi hỏi các tổ chức tài chính phải ổn định và duy trì khả năng thanh toán. Đây là lý do vì sao các NHTW và cơ quan giám sát an toàn vĩ mô được giao nhiệm vụ giám sát sự ổn định tài chính và thiết lập các quy tắc bảo vệ hệ thống tài chính.

Những bất ổn trong hệ thống ngân hàng đầu năm nay đã nhắc nhở chúng ta về giá trị và tầm quan trọng của những biện pháp bảo vệ này. Mặc dù trách nhiệm chính về việc đảm bảo an toàn và khả năng thanh toán của các ngân hàng thuộc về các nhà quản lý hệ thống ngân hàng, tuy nhiên các nước vẫn cần có một cơ chế giám sát hiệu quả để can thiệp kịp thời nhằm ngăn chặn sự đổ vỡ của một tổ chức gây mất ổn định cho toàn bộ hệ thống. Qua những sự việc này, chúng ta cũng một lần nữa nhìn thấy tầm quan trọng của các chuẩn mực ngân hàng Basel III, đặt ra khuôn khổ để xây dựng khả năng chống đỡ của các ngân hàng trước những cú sốc bất ngờ.

“

Hệ thống tài chính ở châu Á nhìn chung có khả năng chống chịu tốt nhờ những nỗ lực của các nhà hoạch định chính sách châu Á trong việc củng cố các khuôn khổ chính sách tài chính vĩ mô...

Ông Agustín Carstens - Tổng Giám đốc Ngân hàng Thanh toán Quốc tế

Sự vào cuộc nhanh chóng của các cơ quan chức năng, đặc biệt là các NHTW, đã giảm thiểu tác động của tình trạng hỗn loạn. Về lâu dài, việc thực hiện các chuẩn mực Basel III, đã được các ngân hàng lớn trên thế giới áp dụng, đã giúp bảo vệ hệ thống ngân hàng toàn cầu và nền kinh tế khỏi nguy cơ xảy ra những cuộc khủng hoảng ngân hàng nghiêm trọng hơn.

Thông lệ quản lý rủi ro và các cơ chế quản trị ngân hàng là yếu tố quan trọng nhất giúp đảm bảo khả năng chống đỡ của hệ thống ngân hàng cả về tài chính và hoạt động.

Đồng thời, việc giám sát hiệu quả và mạnh mẽ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động an toàn và lành mạnh của hệ thống ngân hàng. Điều quan trọng là các cơ quan giám sát cần hành động sớm và hiệu quả để xác định và kịp thời khắc phục những nhược điểm trong hoạt động của hệ thống ngân hàng. Ngoài ra, một khuôn khổ quản lý an toàn, vững mạnh để đảm bảo sự ổn định tài chính cũng rất quan trọng.

Hệ thống tài chính ở châu Á nhìn chung có khả năng chống chịu tốt nhờ những nỗ lực của các nhà hoạch định chính sách châu Á trong việc củng cố các khuôn khổ chính sách tài chính vĩ mô, đặc biệt sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á, và triển khai các công cụ này một cách nhanh chóng khi có nguy cơ xảy ra khủng hoảng.

Tôi cũng đánh giá cao những nỗ lực của các quốc gia châu Á trong việc tăng cường khả năng chống chịu của hệ thống tài chính để chuẩn bị cho những thách thức phía trước. Trong bối cảnh đó, BIS cam kết hỗ trợ và đồng hành với các quốc gia trong những nỗ lực tăng cường ổn định của hệ thống tài chính.

Phóng viên: Dưới sự lãnh đạo của ông, BIS đã là nhà tiên phong trong đổi mới kỹ thuật số trong những năm gần đây, điển hình là thành lập các Trung tâm Đổi mới Sáng tạo trên toàn thế giới, bao gồm châu Á. Ông đánh giá thế nào về vai trò của công nghệ trong việc chuyển đổi hệ thống tài chính nói chung và ngành Ngân hàng nói riêng?

Ông Agustín Carstens: Chúng ta không thể phủ nhận những đổi mới, sáng tạo về công nghệ trong lĩnh vực dịch vụ tài chính đang phát triển nhanh chóng và ảnh hưởng mạnh mẽ tới NHTW và hệ thống tài chính toàn cầu.

Những đổi mới này có khả năng nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống tài chính và thúc đẩy tài chính toàn diện. Một nghiên cứu của BIS đã chỉ ra rằng nhờ công nghệ, Ấn Độ chỉ mất 8 năm để đạt được mức độ tiếp cận tài chính trong khi phải mất 47 năm mới đạt được nếu dựa vào các quy trình tăng trưởng truyền thống.

“

Để tận dụng đủ tiềm năng chuyển đổi của các công nghệ tài chính mới, ý tưởng xây dựng một “sổ cái thống nhất” với môi trường lập trình chung tỏ ra đầy hứa hẹn.

Ông Agustín Carstens - Tổng Giám đốc Ngân hàng Thanh toán Quốc tế

Mặt khác, chúng ta cũng cần lưu ý nếu những sáng tạo này không được quản lý hợp lý sẽ tác động tiêu cực đến sự cạnh tranh và đe dọa đến quyền riêng tư.

Ở bức tranh vĩ mô, các NHTW là trung tâm của sự phát triển đang định hình ngành tài chính và nền kinh tế nói chung, từ bản chất của tiền tệ, đến hệ thống thanh toán và quản lý hệ thống tài chính. Do đó, các NHTW cần cập nhật và nâng cấp các công cụ chính sách của mình để ứng phó với những sự thay đổi này.

Để nắm bắt được các cơ hội mở ra từ những đổi mới tiền tệ và thanh toán, tôi cho rằng các NHTW cần phải thay đổi tư duy và có tầm nhìn bao quát.

BIS đang tích cực hỗ trợ các NHTW trên thế giới trong quá trình tìm hiểu, khám phá các khả năng tiềm tàng của đồng tiền thông qua việc xây dựng và triển khai các dự án và làm chất xúc tác cho những ý tưởng mới trong thế giới ngân hàng trung ương. Chúng tôi đang triển khai các dự án ứng dụng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương ở cả cấp độ bán buôn và bán lẻ, kết nối các hệ thống thanh toán nhanh, mã hóa các loại tài sản khác nhau, bao gồm cả tiền gửi.

Để tận dụng đủ tiềm năng chuyển đổi của các công nghệ tài chính mới, ý tưởng xây dựng một “sổ cái thống nhất” với môi trường lập trình chung tỏ ra đầy hứa hẹn. Trong một bài phát biểu tại Singapore hồi đầu năm, tôi đã ủng hộ ý tưởng này.

Mặc dù vẫn còn sớm để BIS đưa các chi tiết vào kế hoạch cụ thể cho hệ thống tiền tệ trong tương lai, nhưng tôi nghĩ chúng ta có một cơ sở vững chắc để bắt đầu thực hiện việc này, dựa trên nhiều nghiên cứu khác nhau mà BIS đã thực hiện trong vài năm qua, bao gồm cả thông qua các Trung tâm Đổi mới Sáng tạo trên khắp thế giới.

Tôi được biết chuyển đổi số và những tác động của nó đối với hệ thống tài chính và bối cảnh ngân hàng ở Việt Nam là một trong những ưu tiên trong chương trình nghị sự của NHNN. Mới đây nhất, NHNN đã tham gia sáng kiến kết nối thanh toán khu vực nhằm phát triển thanh toán xuyên biên giới nhanh hơn, rẻ hơn, minh bạch hơn và toàn diện hơn giữa các quốc gia Đông Nam Á.

BIS rất vui được hợp tác với NHNN trong những nỗ lực này, bao gồm thông qua một số dự án do hai Trung tâm Đổi mới Sáng tạo BIS tại châu Á đang thực hiện.

Phóng viên: Xin cảm ơn ông đã dành thời gian trao đổi!