Cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết vừa đẹp mắt lại ý nghĩa

	Những câu đố vui nhộn về bánh chưng ngày Tết 2023 hay và ý nghĩa nhất
	Những câu đối Tết chúc mừng năm Quý Mão 2023
	Nên cúng tất niên vào ngày nào, giờ nào là tốt nhất?

Mâm ngũ quả là gì?

Mâm ngũ quả thường là mâm trái cây có khoảng từ 5 loại khác nhau, dùng để bày biện trên bài thờ tổ tiên hoặc bàn tiếp khách và thường có trong những ngày Tết Nguyên Đán của người Việt. Cách chưng mâm ngũ quả ngày tết thường thể hiện mong ước của gia chủ trong năm mới, được thể hiện qua tên gọi, màu sắc và cách trưng bày, sắp xếp các loại trái cây. Hiện nay, mâm ngũ quả đã thay đổi nhiều, với ý nghĩa dùng trang trí cho không gian ngày Tết nhiều hơn ý nghĩa tâm linh.

Nguồn ảnh: Internet

Ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết

Mâm ngũ quả là một trong những món quan trọng trên bàn thờ gia tiên trong dịp Tết. Chưng mâm ngũ quả mang ý nghĩa là thể hiện lòng hiếu kính và ước mong mọi việc tốt lành trong năm mới.

Theo người xưa, tất cả mọi vật chất đều được tạo thành bởi 5 yếu tố ban đầu, đó là: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ (gọi là ngũ hành). Và tư tưởng ấy đã thâm nhập sâu sắc vào đời sống văn hóa của nước phương Đông, trong đó có người Việt, và được thể hiện trên cách chưng mâm ngũ quả ngày Tết.

Theo quan niệm nhân gian thì “ngũ quả” để chỉ sự tập trung đầy đủ của những loại trái cây trong trời đất. Con số 5 là một số rất tốt trong phong thủy, thể hiện sự phát triển bền vững và mạnh mẽ. Do đó, mâm ngũ quả thể hiện mong muốn âm dương, đất trời hòa hợp, sinh sôi nảy nở và phát triển.

Chính vì vậy, ông cha ta bao đời đã chọn 5 loại trái cây cúng vào đêm giao thừa với ngụ ý: những sản vật này được tạo nên từ biết bao nhiêu công sức, mồ hôi và nước mắt của người lao động, nay kính dâng lên đất trời trong giờ phút giao thừa, thời khắc bắt đầu của vạn vật.

Nguồn ảnh: Internet

Cách bày mâm ngũ quả ở 3 miền

Miền Bắc: Bày mâm ngũ quả theo ngũ hành

Mâm ngũ quả của miền Bắc được bày theo thuyết ngũ hành của văn hóa phương Đông, mang ý nghĩa vạn vật dung hòa cùng trời đất, do đó được phối theo 5 màu đại diện cho từng yếu tố: Kim-trắng, Mộc-xanh, Thủy-đen, Hỏa-đỏ, Thổ-vàng. Mâm ngũ quả miền Bắc thường có các loại quả: Hồng, quýt, táo, chuối, bưởi.

Cách trình bày truyền thống thường là: Nải chuối đặt ở giữa đỡ lấy các loại quả khác, ở giữa thường là bưởi hoặc phật thủ vàng, xung quanh điểm xuyết xen kẽ các loại khác nhau.

Cách trang trí mâm ngũ quả miền Trung: Có gì cúng nấy

Miền Trung nắng gió đất đai cằn cỗi, ít hoa quả hơn nên người dân ở đây cũng không quá câu nệ về việc phải chọn gì cho mâm ngũ quả, chủ yếu là có gì cúng nấy, thành tâm dâng kính gia tiên là được. Cũng chính vì như thế nên mâm ngũ quả của mỗi nhà một khác, miễn là các loại quả còn tươi ngon. Các loại quả thường thấy nhất là: Thanh long, chuối, dưa hấu, mãng cầu, dứa, sung, cam, quýt…

Nguồn ảnh: Internet

Ngày nay, khi chất lượng cuộc sống đã được cải thiện, trái cây ngày càng đa dạng, người miền Trung cũng bày nhiều loại trên mâm ngũ quả hơn.

Cách trang trí mâm ngũ quả miền Nam: Cầu vừa đủ xài

Người miền Nam bày mâm ngũ quả theo mong muốn “Cầu sung vừa đủ xài”, ước mong một năm mới đủ đầy, sung túc, tương ứng với 5 loại quả: Mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài. Ngoài ra, một số nhà còn có thêm quả thơm (dứa) với mong muốn con cháu đầy nhà và một cặp dưa hấu xanh vỏ đỏ lòng để cầu may mắn. Mâm ngũ quả miền Nam giản dị, dân dã và hóm hỉnh. “Mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh” nhưng ai cũng chỉ cần “đủ xài” mà thôi.

Cách bày mâm ngũ quả ở miền Nam: Thường bắt đầu với những quả lớn như mãng cầu, đu đủ, dừa đặt trước để lấy thế. Tiếp đến, các quả nhỏ được bày lên trên, sắp xếp hợp lý để có hình dạng như ngọn tháp. Ngoài ra, có thể đặt cặp dưa hấu ở 2 bên sau khi đã hoàn thành mâm quả.

Khác với miền Bắc hay bày cam quýt, người miền Nam lại kiêng kỵ vì nghĩ rằng “quýt làm cam chịu”. Ngoài ra họ còn kiêng các loại chuối (chúi nhủi, làm ăn không phất lên nổi), lê (lê lết, đổ bể, thất bại).

*) Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo.