Tìm hiểu về chỉ số ROCE, ý nghĩa của chỉ số ROCE

Chỉ số ROCE

Chỉ số ROCE (Return On Capital Employed) hay tỷ lệ lợi nhuận trên vốn sử dụng được dùng để đo lường khả năng tạo ra lợi nhuận trên lượng vốn doanh nghiệp đã bỏ ra. Nói cách khác, ROCE cho biết mức độ hiệu quả trong hoạt động sử dụng vốn của doanh nghiệp để tạo ra lợi nhuận.

Chỉ số ROCE đánh giá tỷ lệ lợi nhuận trên tổng nợ phải trả và vốn chủ sở hữu. Nó cung cấp cái nhìn tổng quát nhất về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, nhiều nhà đầu tư thường sử dụng ROCE để đưa ra lựa chọn đầu tư phù hợp.

Hình minh họa

Cách tính chỉ số ROCE

Chỉ số ROCE được xác định theo công thức:

ROCE = EBIT / Vốn sử dụng

Trong đó:

EBIT = Doanh thu – (Giá vốn hàng bán + Chi phí hoạt động)

Vốn sử dụng = Tổng tài sản – Nợ ngắn hạn

Ví dụ: Công ty A có mức vốn sử dụng là 1.000 tỷ đồng. Mức lợi nhuận trước khi trả lãi vay và thuế là 200 tỷ đồng. Khi đó tỷ lệ ROCE của công ty A là 200/1.000 = 0,2 hay 20%.

Ưu và nhược điểm của ROCE

Ưu điểm của ROCE

Chỉ số ROCE có thể được tính toán một cách đơn giản. Những số liệu cần thiết để tính toán đều được cung cấp trong báo cáo thu nhập của doanh nghiệp. Cũng nhờ vậy, chỉ số ROCE rất dễ hiểu và không đòi hỏi những kiến thức kế toán chuyên sâu để đánh giá.

Chỉ số ROCE sử dụng lợi nhuận trước lãi vay và thuế nên có thể đánh giá các dự án hay doanh nghiệp ở các quy mô và lãi suất khác nhau.

Các doanh nghiệp có thể sử dụng ROCE linh hoạt trong hoạt động kế toán, dự báo tăng trưởng và tối ưu hóa nguồn vốn.

Nhược điểm của ROCE

Chỉ số ROCE sử dụng dữ liệu trong quá khứ nên có thể bị thao túng bằng các kỹ thuật kế toán hoặc chiến lược đầu tư thông minh. Do đó, đôi lúc ROCE không phản ánh chính xác hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Chẳng hạn, nếu doanh nghiệp không đầu tư tài sản mới, chi phí tài sản cố định không tăng lên. Nhờ vậy, doanh nghiệp có thể đảm bảo lợi nhuận trước thuế không bị giảm xuống và ROCE cũng vậy.

Một trường hợp khác là doanh nghiệp có lượng tiền dự trữ lớn. Số tiền này luôn được tính trong vốn sử dụng của doanh nghiệp dù doanh nghiệp có lựa chọn sử dụng nó để đầu tư hay không. Vì vậy vốn sử dụng có thể bị thổi phồng và làm giảm ROCE.

Ý nghĩa của chỉ số ROCE

Đối với doanh nghiệp

Chỉ số ROCE được doanh nghiệp tính toán để xem xét lợi nhuận tạo ra trên lượng vốn đầu tư đã sử dụng. Từ đó, doanh nghiệp có thể đánh giá được hiệu suất hoạt động. Nhà quản lý cũng có thể thay đổi chiến lược kinh doanh nếu tỷ lệ ROCE thấp hoặc giảm dần qua các năm.

Hơn nữa, các nhà đầu tư rất chú trọng đến chỉ số ROCE của doanh nghiệp. Vì thế, có tỷ lệ ROCE cao và ổn định sẽ làm tăng sức hấp dẫn của cổ phiếu hay trái phiếu của doanh nghiệp. Điều này có tác động tích cực đến khả năng tăng trưởng của doanh nghiệp trong tương lai.

Đối với nhà đầu tư

Chỉ số ROCE được nhiều nhà đầu tư tin dùng khi đánh giá một lựa chọn đầu tư. Đặc biệt ROCE đóng vai trò rất quan trọng khi đánh giá những doanh nghiệp cần sử dụng nguồn vốn đáng kể như doanh nghiệp dầu khí, viễn thông,…

Ngoài ra, nhà đầu tư có thể sử dụng ROCE để so sánh hai hay nhiều doanh nghiệp cùng ngành. Doanh nghiệp có tỷ lệ ROCE càng cao thì khả năng sinh lời càng lớn.

Ví dụ: 2 doanh nghiệp A và B có cùng mức doanh thu 2.000 tỷ đồng. Doanh nghiệp A có mức vốn sử dụng là 800 tỷ đồng và lợi nhuận thu được là 200 tỷ đồng. Doanh nghiệp B sử dụng 1.250 tỷ đồng tiền vốn và thu về lợi nhuận 250 tỷ đồng.

Nếu xét mức lợi nhuận trên tổng doanh thu, doanh nghiệp A có biên độ lợi nhuận 10%, thấp hơn mức 13% của doanh nghiệp B.

Nhưng khi xét trên cơ sở lượng vốn sử dụng, tỷ lệ ROCE của doanh nghiệp A là 25% và doanh nghiệp B là 20%. Như vậy, doanh nghiệp A đã sử dụng vốn hiệu quả hơn.